Timothy Snyder'ın 24 Kasım 2025 tarihli analiziyle gün yüzüne çıkan belge, artık tarihe “Trump'ın Ukrayna'yı sattığı metin” olarak geçti. Kremlin'de hazırlanmış, Rusça'dan kötü çevrilmiş, bir Rus yetkili tarafından bilinçli olarak sızdırılmış, birkaç saat içinde Beyaz Saray'da bazı isimler tarafından “makul çerçeve” diye savunulmuş, hatta Başkan tarafından kısa bir süre “Ukrayna bunu kabul etmeli” diye açıkça desteklenmiştir. Sonraki yalanlamalar, geri adımlar ve kargaşa gerçeği değiştirmemiştir: Belge hâlâ masadadır ve hâlâ son derece tehlikelidir.
Rusya'dan Hiçbir Şey İstenmiyor, Ukrayna'dan Her Şey Alınıyor
27 maddenin tamamını okuduğunuzda görürsünüz: Rusya'nın asker çekmesi, işgali bitirmesi, yeniden saldırmayacağına dair bağlayıcı taahhüt vermesi ya da savaş suçlarından hesap vermesiyle ilgili tek bir cümle bile yoktur. Buna karşılık Ukrayna'ya dayatılanlar tarihte eşi görülmemiş bir teslimiyet listesidir.
Egemenlik Sadece Lafta Kalıyor
Ukrayna'nın egemenliği “teyit edilecek” deniyor ama geri kalan bütün maddeler bu egemenliği sistematik olarak yok ediyor. Ordu 600 bin askerle sınırlandırılacak (Rus ordusu için sınır yok), NATO'ya asla girilmeyecek ve bu hüküm anayasaya yazılacak, Kırım ve işgal edilen bölgeler fiilen Rusya toprağı kabul edilecek, Donetsk'in hâlâ Ukrayna kontrolünde olan kısmı da bedavaya Moskova'ya verilecek, Zaporijya Nükleer Santrali Rus işgali altında çalışmaya devam edecek ve elektrik yarı yarıya paylaşılacak.
Avrupa'nın Parası Amerikalıların Cebine
Yaptırımlar kalkacak, 300 milyar dolarlık dondurulmuş Rus varlığı çözülecek. 100 milyar doları “Ukrayna'nın yeniden inşası” için kullanılacakmış gibi gösterilecek ama kârın %50'si doğrudan ABD'li yatırımcılara gidecek. Kalan para ortak ABD-Rusya yatırım fonuna aktarılacak. Yani Avrupa bankalarındaki Rus oligark parası alınıp bir grup Amerikalı iş insanına dağıtılacak. Rusya ise tek kuruş savaş tazminatı ödemeden G8'e geri dönecek ve küresel ekonomiye yeniden entegre edilecek.
Amerika Artık “Koruma” Karşılığı Rüşvet Alıyor
Belgede ABD ilk kez açıkça “garanti” için para alan bir aktör olarak tanımlanıyor. “Ukrayna Moskova'ya sebepsiz füze atarsa garanti biter” cümlesi ise Rusya'nın her türlü yeni saldırısını meşrulaştırıyor.
Savaş Suçları Toplu Affa Uğruyor
30 bini aşkın çocuğun kaçırılması, toplu mezarlar, hastane bombardımanları, tecavüz kampları, kültür soykırımı… Hepsi tek kalemde affedilecek. İşgalciler ve işkenceciler dokunulmazlık kazanacak.
Budapeşte Memorandumu Çöpe Atılıyor
1994'te Ukrayna dünyanın üçüncü büyük nükleer cephaneliğini Rusya, ABD ve İngiltere'nin güvenlik garantileri karşılığında bıraktı. Bu belge o garantileri yok sayıyor ve Ukrayna'yı yeniden “nükleer olmayan devlet” olmaya zorlayarak 1994'ü hiç yaşanmamış gibi gösteriyor. Sonuç: Dünya üzerindeki her orta büyüklükteki ülke “Nükleer silahı bırakırsan yarın Rusya gelir, Amerika da seni satar” mesajını alacak ve nükleer yayılma durdurulamaz hale gelecek.
1945 Dünya Düzeninin Sonu
Bu belge hayata geçerse Ukrayna 1991 sınırlarını ve fiili bağımsızlığını kaybedecek, Avrupa'nın güvenliği çökecek, “saldırganlık cezalandırılır” ilkesi tarihe karışacak. İşgal, ilhak ve savaş suçları kârlı bir iş modeli haline gelecek.
Timothy Snyder'ın son cümlesi her şeyi özetliyor:
“Bu bir barış planı değil. Rusya'nın askeri olarak kazanamadığı savaşı, birkaç Amerikalı ortağının yardımıyla diplomatik olarak kazanma belgesidir.”
Tarih bu günleri çok net hatırlayacak.
Amerika, yıllar sonra bu belgeyi okuduğunda utanacak mı, yoksa “iyi iş çıkardık” mı diyecek? Soru budur.
Şakir Kurter \ Timeturk
