Türkiye'de Türk mühendisleri tarafından milli ve yerli imkânlarla üretilen TOGG otomobilleri dünyadaki otomotiv piyasasının ciddi bir kısmını elinde tutan otomobil üreticisi ülke olan Almanya'ya gönderildi.
Gelelim ülkemizin yerli otomobil üretim hikâyesine. Ülkemizde otomobil üretmek için 1960 yılına kadar beklenildi. Bu amaca yönelik olarak yapılan ilk girişim 16 Haziran 1961 tarihinde Devlet Demiryolları idareci ve yöneticilerinin Ankara'ya çağrılması oldu. Burada yapılan toplantıda o dönem Cumhurbaşkanı olan Cemal Gürsel'in talimatı okundu. Bu talimatta ordunun ihtiyacı için bir otomobil tipinin geliştirilmesi istendi. Otomobil üretmek için 1 milyon 400 bin liralık bir de kaynak ayrılmıştı. Emin Bozoğlu riyasetinde bir ekip kuruldu. İş bölümü yapıldı ve ekip işe koyuldu. Otomobilin üretimine başlandı. Talimat gereği otomobillerin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetişmesi istendi. Mühendisler 12 saat vardiya şeklinde çalıştılar. Gayretli ve özverili çalışmalar neticesinde beyaz otomobilin üretimi tamamlandı. Siyah renkte olan otomobilin 28 Ekim akşamı son boyası atıldı. Böylelikle Eskişehir'de üretilen iki Devrim otomobilleri trene yüklenip Ankara'ya doğru yola çıkarıldı. Otomobiller yeni boyandığından yangın tehlikesine karşı benzin depoları boşaltıldı. Otomobiller Ankara'ya geldiğinde refakat edecek ekip araçların depolarına benzin konması gerektiğini bilmiyordu. Bu durum üzerine alelacele beyaz araca benzin kondu tam sıra siyah otomobile gelmişti ki o sırada Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel geldi. Olay bu ya Cumhurbaşkanı daha benzin konmamış olan siyah araca yöneldi. Yüksek mühendis aracı çalıştırdı ve ancak 100 metre gittikten sonra otomobil durdu. Cemal Gürsel şoföre ne oldu? diye sordu. Aracın şoförü yüksek mühendis ‘'Paşam benzin bitti'' diye cevap verdi. Bunun üzerine Cemal Gürsel ‘' Batı kafasıyla otomobil yaptınız ama doğu kafasıyla benzin ikmalini unuttunuz.'' sözünü sarf etti. Bu olay dönemin basınında geniş yer buldu. Netice olarak Türk mühendisleri milli ve yerli imkânlarla bir otomobil üretmeyi başardılar ancak küçük bir aksilik bütün emekleri heba etmeye yetti. Buna ister ihmal densin, ister talihsizlik ve isterse sabotaj… Sonunda yerli otomobil macerası son buldu. Geriye Dönem basınının linçine uğrayan Devrim arabalarının hazin hikâyesi kaldı.
Devrim otomobilin hazin hikâyesi on yıllarca hafızalardan silinmedi. Ne olursa olsun yerli bir otomobil üretilmeliydi. Bunun için Devrim arabası hikâyesinden 57 sene sonra harekete geçildi. 25 Haziran 2018'de Türkiye Otomobil Girişimcileri Grubu Sanayi ve Ticaret Aş (TOGG) kuruldu.
Bu tarihten sonra ilk örnekleri üretilen yerli otomobil TOGG Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı görkemli bir törenle milletimize tanıtıldı. Bu muhteşem tanıtım milletimiz nezdinde büyük bir sevince sebep oldu. Tanıtımdan sonra fabrika kurulma aşamasına geçildi. TOGG fabrikası Gemlik'te kuruldu. Fabrika 2022'de seri üretime geçildi. İlk sipariş otomobiller hemen üretildi. Bugün her gün onlarca Togg üretiliyor ve yollarda kendisini gösteriyor. Kurulan bu fabrika önemli ölçüde istihdam sağladı. 2025 yılına gelindiğinde ise Yerli otomobil TOGG dünya otomotiv sektöründe ciddi pay sahibi olan Almanya'ya dahi ihraç edilmeye başlandı. İlk etapta 100 adet Togg ihraç edildi. Bu ne büyük bir gurur.
Akıllardaki soru şu; Eğer 1961'de Devrim otomobili seri üretimi sağlanabilseydi bugün dünya otomotiv endüstrisinde ülkemizin yeri ne olurdu? Yerli ve milli üretim kaç otomobil markamız olurdu?
Ramazan Akbaş \ Timeturk
