Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) terör örgütünün Beyci Rafinerisi'ne giden yolları kapatmasıyla yaşanan akaryakıt sıkıntısı, İranlı ve Kürt kaçakçıların yüzünü güldürdü. İran'dan 450 katırla benzin getiren 200 kaçakçının her biri, günlük en az 100 dolar para kazanıyor.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY), İran sınırındaki Halepçe ilinin Biyare kasabası, kaçak benzinin merkezi olarak biliniyor. Taşlar üzerine çizilmiş rakamlar, İran ve IKBY sınırı olarak kabul ediliyor. Sınırda herhangi bir duvar veya tel örgü olmaması kaçakçıların işini kolaylaştırıyor.
Daha önce iki sınır arasında alkollü içecek ve elektronik cihaz taşıyan kaçakçılar, daha karlı olmaya başlaması nedeniyle benzine yöneldi. İran tarafındaki kaçakçılar, güneşin batmasıyla 20-30 kişilik gruplar halinde katırlara yükledikleri benzini Biyare kasabasına getiriyor. Arazinin dağlık olması nedeniyle katırları kullanan kaçakçılar, bir gecede iki sınır arasında 3 defa doldur boşalt yapıyor. 200 kaçakçı, 450 katırla Kürt bölgesine yakıt getiriyor. Her bir katır, 144 litre benzin taşıyor. Biyare'ye getirilen benzin, tüccarlara ait tankerlere yüklenerek diğer bölgelere aktarılıyor.
İran'dan litresi 45 cente alınan benzin, Kürt bölgesindeki tüccarlara 65 cente satılıyor. Bir günde 3 sefer yapan bir kaçakçı, en az 100 dolar para kazanıyor. Tüccarlar ise kaçakçılardan aldıkları benzinin litresini 90 centten başlayan fiyatlarla piyasaya veriyorlar.
Gayriresmi sınır kapısı oldu
Biyare kasabasında uzun yıllardır akaryakıt tüccarlığı yapan Galip Selim Mustafa, kaçakçılıktan İran ve Kürdistan Bölgesi hükümetlerinin haberdar olduğunu ifade ederek, kapının gayriresmi sınır kapısı olarak iş gördüğünü söyledi.
Irak'ta yaşanan yakıt sıkıntısı nedeniyle son birkaç haftadır işlerinin çok yoğun olduklarını anlatan Mustafa, "Her gece 40 ila 60 bin litre arasında kaçak yakıt elimize geçiyor. Güneş battıktan sonra İran sınır muhafızları izin verirse katırlar yola koyuluyor. Bu iş akşam başlayıp, sabaha kadar sürüyor. Her bir kaçakçı, bu saatler arasında üç defa doldur boşalt yapıyor. Bu işten 200 kişi ekmek yiyor" dedi.
Mustafa, İran tarafında akrabaları olduğu için kız alıp vermede ve hastaların İran'a gitmesinde de aynı yolun kullanıldığını ifade etti.
"100 dolar İran'da büyük para"
İsminin yazılmasını istemeyen İranlı bir genç de işsizlik nedeniyle babasıyla her gece kaçağa çıktılarını belirterek şunları söyledi:
"Üniversite mezunuyum fakat iş bulamadım. Köyümüzün sınıra yakın olması nedeniyle yakıt kaçakçılığı yapıyorum. Babamla her gece üç defa İran'da katırlara yüklediğimiz benzini Kürdistan'a geçiriyoruz. Her seferde yaklaşık iki katırla 300 litre benzin getiriyoruz. Bize günlük 100 dolar bırakıyor. Bu, İran'da büyük paradır."
Diğer İranlı kaçakçılar da ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle sınır muhafızlarının, kendilerini bazen görmezlikten geldiklerini, kimi zaman ise katırlarına el koyarak benzini yaktıklarını anlattılar.
"Kaçakçılar benzine yöneldi"
Biyare Kasaba Müdürü Nugşa Nasib ise İran sınırında uzun yıllardır kaçakçılık yapıldığına değinerek, "Kürdistan bölgesinde yakıt krizinin başlamasından sonra bu sınır, yeniden büyük bir kazanç kapısı oldu. Zaten bölge halkının geçim kaynağı, kaçakçılık üzerinedir. Daha önce alkollü içecekler ile elektronik cihazlar, alınıp satılıyordu. Ancak daha karlı olması nedeniyle kaçakçılar, benzin ticaretine yöneldiler" şeklinde konuştu.
IKBY hükümetinin, sınırdaki kaçakçılığa izin verdiğini aktaran Nasip, "Biz gelen kaçak yakıttan bir numune alarak laboratuvarımızda kalite testi yapıyoruz. Eğer sonucu iyi ise satışına izin veriyoruz. Kötüyse imha edilmesi uyarısında bulunuyoruz" ifadelerini kullandı.
