Otizm çağımızın en popüler hastalıklarından birisi olarak tanımlanıyor.
Kişinin çocukluğunda ya da gelişim aşamalarında ortaya çıkabilen bu hastalık sosyalleşme süreçlerinde kişiyi etkilerken yaşam kalitesini de düşürebilmekte.
Erkek çocuklarda daha fazla görülebilir
Otizm, günümüzde rastlanan en yaygın nörogelişimsel bir bozukluk ve dünya nüfusunun yüzde 1'ini etkilediği düşünülmekte.
Erkek çocuklarda görülme sıklığı kız çocuklarına oranla 5 kat daha fazla
Günümüzde 68 çocuktan 1'inde otizm spektrum bozukluğu görüldüğü yönünde bilimsel çamlışmaların varlığından bahsediliyor
İlk 3 yaş kritik süreç
Tam adıyla "Otizm Spektrum" bozukluğu ya da kısa adıyla otizm, kişinin ilk çocukluk döneminde başlayan ve hayatı boyunca tüm yaşam kalitesini etkileyen, sözel ve davranışsal bir bozukluk çeşidi. Nörolojik ve ruhsal bir bozukluk olan otizmde erken tanı ve rehabilitasyon önemli. İlk 3 yaş döneminde belirtileri ortaya çıkmaya başlayan otizmin tamamen atlatılması için herhangi bir tedavi yöntemi bulunmuyor
Her bireyde görülebilin bir durum
Doğuştan ya da sonradan gelişen bir rahatsızlık olan otizm, sosyo-ekonomik konum fark etmeksizin toplumdaki herhangi bir gruba ait bireylerde görülebilir. Bu da hastalığın ortaya çıkışında beslenme, kültürel faktörler ve ekonomik koşulların etkisi olmadığının kanıtı. Hastalığın genetik faktörlerle geçiş yaptığına dair önemli bulgu yok.Hastalığın tam olarak hangi nedenle oluştuğuna dair kesin bir bilgi de bulunmuyor.Otizmli bireyler üzerinde yapılan klinik çalışmalarda, çevresel faktörlerin de otizme yol açabildiği kabul edilmektedir. Genetik yolla gelişen otizm çeşidinde, farklı birkaç genin hastalığın gelişiminde rol aldığı söylenebilmekte.
Hangi çeşitleri var?
Otizm spektrum bozukluğu, hastalığın belirtilerine göre üç farklı şekilde sınıflandırılıyor.
Klasik Otizm: Sadece otizm olarak da bilinen klasik otizm, sosyalleşme ve iletişim sorunlarının ağır biçimde görüldüğü, dil ve konuşma gecikmeleri, davranış bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterir.
Asperger Sendromu: Otizmin daha hafif seyrettiği bu tip bozukluklarda, diğer otizm türlerinde olduğu gibi sosyal davranışlarda anormallik gözlenir. Fakat Asperger sendromunda konuşma bozukluğu ve zihinsel engellilik gibi problemler görülmez.
Atipik Otizm: Klasik otizm ve Asperger sendromu ile ortak belirtileri bulunan, ancak tüm kriterleri taşımayan bireyler atipik otizm bozukluğu tanısı alır. Bu tip otizm bozukluğu taşıyan kişiler, sosyalleşmede ve normal yaşamlarını sürdürmede ileri derecede sorun yaşamazlar ve topluma diğer otizm çeşitlerine göre topluma daha kolay uyum gösterirler.
Otistik testi siz de yapabilirsiniz
Hastalığın tanısının konulma aşamasında, çocuğun sosyal ve davranışsal gelişimi gözlenmektedir. Farklı gelişim dönemlerinde, normal koşullarda vermesi gereken davranışsal tepkilerin yokluğu otizmin varlığından şüphe edilebilecek başlangıç noktasını oluşturur. Eğer çocuklar;
Altı aylık olduğunda hala gülümseme ya da mutlu bir ifadeyle tepki vermiyorsa,
Dokuzuncu ayda sesleri ve farklı yüzleri ayırt edemiyorsa, öğretilen hareketleri taklit edemiyorsa,
Onikinci ayda mırıldanma ve konuşmaya çabalama gibi davranışlar göstermiyorsa,
Ondördüncü ayda elle işaret etme ya da erişmek istediği objeleri hala gösteremiyorsa,
Onaltıncı ayda basit bazı kelimeleri söylemeye başlamadıysa,
Onsekizinci ayda ayda taklitçilik ve yalandan inanma gibi normal bebek davranışları sergilemeye başlamadıysa,
Yirmi dördüncü ayda en az iki kelimelik cümleler kurmaya başlamadıysa
dikkatli hareket etmeniz gerekmektedir...
En önemli belirtilerden bazıları şöyle:
Kendisiyle konuşanları duymamak ya da tepki vermemek
İsimle seslenilmesine cevap vermemek
Mizah, şaka gibi söylemleri anlayamamak
Sallanma, kendi etrafında dönme ya da çırpınma gibi hareketleri sürekli tekrarlamak
Kendine zarar verebilecek davranışlar sergilemek
Birtakım rutinler oluşturmak ve bunların bozulmasına tahammül göstermemek
Koordinasyon bozukluğu
Bir yemeğe aşırı bağlılık göstermek ve/veya bazı yiyecek çeşitlerini tamamen reddetmek
Cansız nesnelerle insanlardan daha fazla temas kurmak
Fiziksel temaslardan hoşlanmama
Tek başına olmayı tercih etme
Kelime ve cümleleri öğrenememek; düzenli cümle kuramama ve konuşulanları anlayamama
Sürekli aynı kelime ve cümleleri tekrarlamak
Göz temasından kaçınmak
En ünlü Otistikler
Dünyanın ünlü psikiyatristlerinden Trinity College profesörü Michael Fitzgerald, Charles Darwin'in Asperger Sendromu olduğu sonucuna varılan bir makaleyi yayınladı. ABD'nin üçüncü cumhurbaşkanı ve bağımsızlık bildirgesinin fikir babası Thomas Jefferson'un Otizm spektrumunda bir yere düştüğü de iddialar arasındadır.
Bill Gates, Michelangelo, Wolfgang Amadeus Mozart,Steve Jobs, Stanley Kubrick, Isaac Newton, Hans Christian Andersen, Charles Darwin, Bobby Fischer'in de ünlü otistikler arasında bulunduğu değişik makalelerde dile getirilmiştir.
Nikola Tesla da otistik ünlülerden. En iyi alternatif akım elektrik sistemlerini geliştirmesiyle tanınan bir Sırp-Amerikan mucidi olan Tesla, elektromanyetizma ve kablosuz radyo iletişimi alanlarına olağanüstü katkılarda bulunmuştur.
