Rusya Devlet Başkanı Putin, Savunma Bakanlığı'ndan, yeni tip koronavirüsün yayılımının engellenmesi kapsamında özel kuvvetlerin devreye girme olasılığı için hazırlık yapmasını istedi.
Kremlin'den yapılan açıklamaya göre görevlendirme metninde şu ifadeler yer alıyor: “Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı, yeni koronavirüs enfeksiyonunun yayılmasıyla mücadeleye Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin özel güçleri ile olanaklarının dahil edilme ihtimaline ilişkin teklifler hazırlamakla görevlendirilmiştir.”
Rus liderin yaptığı görevlendirmenin kamuoyuna duyurulması, Rusya'da yeni tip koronavirüsün neden olduğu hastalık nedeniyle ölenlerin sayısının 313'e yükseldiğinin açıklanmasını izledi.
Ülkede şimdiye dek koronavirüsle enfekte olmuş kişilerin sayısı ise 36 bin 793.
80 MİLLETVEKİLİ, PUTİN'E “HERKESE
25 BİR RUBLE VERİN” DEDİ
Bu arada İlk kez ABD ve Japonya'nın gündeme getirdiği, koronavirüs krizinde halka devlet kasasından belli bir nakit para yardımı yapma fikri Rusya'da da her geçen gün daha hararetli şekilde tartışılmaya devam ediyor.
Son olarak dün Moskova ve St. Petersburg yönetimlerinden ve farklı siyasi partilerden 80 kadar milletvekili, Başan Putin ve Başbakan Mişustin'e birer mektup yollayarak bu konuda talepte bulundu.
Komünistlerden liberal Yabloko'ya kadar muhalif milletvekillerinin önerisi, yetişkin başına 25 bin ruble, çocuk başına ayrıca 15'er bin ruble nakit devlet yardımıcı dağıtılması.
Mektupta, evde izolasyon döneminde geliri olmayanlara yardım etmeyen devletin, bütün yükü vatandaşların, bütün sorumluluğu da valilerin omuzuna yıktığı eleştirisi dile getirildi.
Şeffaf olmayan yöntemlerle bazı şirketlere devlet desteği vermenin yeni bir yolsuzluk sistemi yaratacağı savunulan mektupta, eğer ülkedeki olağanüstü hal ilan ederek halka para dağıtılmayacaksa Putin ve Mişustin'den istifa etmeleri istendi.
Daha önce Komünist Parti'den bir grup milletvekili de halka 20'şer bin ruble dağıtılması için Moskova Belediye Başkanı Sobyanin'e başvurmuşlardı.
Rusya'da şu an salgın nedeniyle mali devlet desteği sadece işini kaybedenlere yapılıyor. Nisandan hazirana kadar asgari ücret olan 12 bin 130 ruble ödeniyor. Diğer yandan işlsizlik yardımı Moskova merkezde 19 bin 500 ruble, Moskova oblastta ise 15 bin ruble.
“HELİKOPTERLERLE PARA…”
Konu, dün online basın toplantısı düzenleyen Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina'ya da soruldu.
Nabiullina, “Sosyal destek kapsamında para ödemeleri bu şartlarda elbette ki olmalı. Ama ‘helikopterden para atmak'… Bu kesinlikle farklı bir şey ve bizim bugünkü şartlarımızda bunu gerektirecek bir durum yok” dedi.
Nabiullina, Rus ya hükümetinin zaten işsizlik yardımını arttırmak, şirketlere parasal destek, çocuklu ailelere yardım paketi gibi “adrese teslim” önlemleri aldığını söyledi.
Konu iki gün önce de bazı ünlü Rus akademisyenler tarafından gündeme getirilmişti:
Putin'in yeni ekonomik destek programında KOBİ'lere "karşılıksız maaş desteği" açıklaması yankı yaratırken, kriz günlerinde tüm halka "hibe olarak para verilmesi" önerisi bir kez daha gündemde.
Aralarında Rusya dışnda yaşayan bazı ünlü isimlerin de olduğu bazı Rus ekonomistler, koronavirüs (Covid-19) salgını ile mücadele kapsamında devletin vatandaşlara doğrudan finansal destekte bulunmasını teklif etti.
Lenta.ru'nun haberine göre öneri, Paris Siyasi Bilimler Okulu Profesörü Sergey Guriyev ve Chicago Üniversitesi Öğretim Görevlisi Profesör Konstantin Sonin'in başını çektiği bir grup akademisyenden geldi.
Uzmanlar, bu yardımın miktarının GSYH'nin yüzde 4-6'sı, olumsuz senaryoda ise yüzde 10'u seviyesinde olması gerektiğini dile getiriyor.
Devlet Başkanı Putin, koronavirüs salgınının olumsuz etkilerini azaltmak için GSYH'nin yüzde 1,2"si oranında kaynak ayrılacağını açıklamıştı.
Akademisyenler ayrıca, Ulusal Kalkınma Fonu'ndan yalnızca azalan petrol ve doğal gaz gelirlerinin yerinin doldurulmaması, diğer harcamaların da finanse edilmesi önerisinde bulunuyor.
Guriyev, devletin vatandaşlara doğrudan para verilmesi, konut hizmet faturalarının ödenmesi ve emekliler için ek ödenek ayrılması şeklinde destek sağlamasını teklif ediyor.
Uzmanlar, Rusya'da kriz döneminde vatandaşlara yeterli yardım sağlanmamasının toplumsal hoşnutsuzluğa yol açabileceğinin altını çiziyor.
Bu konu mart sonunda Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina'ya yöneltilmişti. Nabiullina, koronavirüs salgınının ekonomiye etkisini azaltmak için vatandaşlara doğrudan nakit yardımı yapılması uygulamasına karşı olduğunu açıklamıştı.
ABD'de olduğu gibi vatandaşlara nakit yardımı yapmanın etkili bir önlem olmadığını savunan Nabiullina, “Rusya'nın böyle önlemlere ihtiyacı yok. Birçok ülke, diğer araçlar etkinliğini yitirdiğine vatandaşlarını doğrudan destekleme yoluna gidiyor. Faizler sıfıra indiğinde ve menkul kıymetler satın alımı için geniş programlar uygulandığında buna başvuruluyor” dedi.
“HALKA 1 TRİLYON RUBLE DAĞITALIM!”
Öteyandan Rusya'da “halka para dağıtılması” fikri, son dönemde sık sık gündeme geliyordu. Aralık ayında, henüz koronavirüs vakası yokken de konu kamuoyunda tartışma ortamı yaratmış ve TürkRus.Com'a şu şekilde haber konusu olmuştu:
Rusya'da son aylarda yankıları Kremlin'e kadar yükselen tartışmalar her geçen gün hararetleniyor: "Merkez Bankası döviz rezervleri 550 milyar dolara dayanmışken, harcamalar neden kısılıyor? Düşük enflasyon hedefine bu kadar katı odaklanılarak ülkenin ihtiyaç duyduğu yıllık yüzde 3-4'lük büyümenin neden önü kesiliyor? Yüzde 1'i zor geçen büyüme oranı ile Rusya ekonomisi nasıl ayağa kalkar? Devletin borçları minimum, rezervleri maksimum iken, halkın reel gelirlerinin düşmesine, piyasaların durgunluğa saplanmasına, sosyal sorunların artmasına neden göz yumuluyor?"
Bu ve benzer sorular karşısında "Musluğu açalım, halkın cebine ve piyasalara daha fazla para koyalım" diyenlerle, "Batı'ya karşı fiili savaş şartlarındayız, yaptırımlar daha da dernleşebilir, Rusya'nın kara gün birikimlerine dokunmaması lazım" diyenler arasında "Kremlin'i etkileme" mücadelesi devam ediyor.
İşte tam da bu ortamda, rezerv paralara dokunulmaması bir yana, federal bütçeye "harcansın" diye konan paraların önemli bir kısmının da yıl biterken harcanmamış olduğu gerçeği kamuoyunda tartışılmaya başlandı.
Bütçe giderlerinin giderek kısılmasının ekonomiyi frenlediği eleştirilerine yol açtığı Rusya'da. bunun üzerine muhalefet kanadından ses getiren bir öneri geldi:
Adil Rusya Partisi'nin lideri, eski Federasyon Konseyi Başkanı Sergey Mironov, bütçe gider kalemlerinde 2019 yılında öngörülmesine rağmen harcanmayan 1 trilyon rublelik (16 milyar dolar) kaynağın doğrudan halka dağıtılmasını teklfi etti.
Mironov, 1 trilyon rublelik kaynağın halka maaş (13. maaş primi), emekli maaşı ve sübvansiyon olarak dağıtılması önerisinde bulundu.
Sayıştay Başkanı Aleksey Kudrin, Rusya'da kamu bütçesinde bu sene planlanandan 1 trilyon ruble az harcama yapıldığını ve bunun bir rekor olduğunu açıklamıştı. Başkan Putin de "Bu rakam biraz fazla" diyerek konuyla ilgili eleştiride bulunmuş ve "Fazla sıkıyoruz" mesajı vermişti.
Geçen sene ise Rusya'da kamu bütçesinde öngörülenin 770 milyar ruble altında harcama yapılmıştı.
Kudrin, bazı prosedürlerin bürokratik engellere takılmasının bütçe harcamalarının planlanandan düşük olmasına yol açtığını söylemişti.
Rusya'da bazı uzmanlar, petrol ve doğal gaz satışından elde edilen gelirlerin harcanmayarak "kara gün parası" olarak rezervlere aktarılmasının ülkenin ekonomik gelişimini sekteye uğrattığını savunuyor.
