Bir taht hikâyesi:
Genç diplomatın İran'daki görev süresi doluyor, ben tam yurda dönüşünü sormaya hazırlanırken: “Humeyni'den önce Bursa'dan yolu geçen ve tahtını kaybeden kralın öyküsünü biliyor musunuz?” diye soruyor Vahit Bey.
Hayır, bilmiyorum ve çok merak ediyorum.
Vahit Özdemir: Libya Kralı İdris Sunusi 1951-1969 yılları arasında hüküm sürmüştür.
Ancak , ülkesinde gelişen tutucu politikalar ve Arap milliyetçiliği karşısında sessiz kalmıştır.
Sunusi, Eyüp Sultan hakkında mermer üzerine nakşedilmiş kısa Arapça Tarihçeyi, Eyüp Sultan Camii'ne de hediye eden kişidir.
Her neyse Libya Kralı İdris Sunusi Ağustos 1969'da lüks bir yatla Bursa'nın Mudanya ilçesine geliyor. Yanında haremi, çocukları, danışmanları, korumaları ve o tarihte Türkiye'de bulunmayan lüks bir limuzin var.
O sırada 79 yaşında olan kral kireçlenme ve romatizma ağrıları yüzünden yürümekte zorlandığından korumalarının kollarında güçlükle yattan inebiliyor.
Bursa'ya gelme sebebi de esasen şifalı sıcak sularında derman bulabilmek.
Bu amaçla Çelik Palas Oteli'nin kral dairesine yerleşiyor. Ara sıra lüks limuziniyle Bursa ve İstanbul'da gezintiler yapıyor.
Öte yandan , Bursa Çelik Palas oteline yakın bir yerde leylekler yuva yapmışlar.
Günlerden bir gün, leyleklerden biri yakalayarak öldürdüğü yılanı yuvasına götürürken her nasılsa gagasından kralın kaldığı odanın balkonuna düşürüyor. Olayı fark eden Libya Kralı'nın maiyeti aralarında derhal acil bir toplantı yapıyor ve durumu değerlendiriyorlar.
Zira , Arap kültür ve geleneğinde ölü yılanın eve girmesi veya düşmesi hayra alamet sayılmazmış.
Dini otoritelerin bu konuda fetvaları varmış.
E, otel odası da bir nev'i ev gibi o anda. Netice kral ile aile bireyleri başlarına gelecek büyük felaketi Çelik Palas'taki kral dairesinde beklemeye başlıyorlar.
Beklenen felaket 1 Eylül 1969'da gerçekleşiyor. Yüzbaşı Muammer Kaddafi ile arkadaşları Bursa'da kaplıca tedavisi gören ve ülkesine 17 yıl, 8 ay, 8 gün hizmet eden 79 yaşındaki kralı tahttan indiriyorlar.
Darbeyi gerçekleştiren Yüzbaşı Kaddafi de kendisine Albaylık rütbesiyle Libya Devrim Komuta Konseyi Başkanlığı'nı layık görüyor.
Özlem Pekcan: Sonrasında Kral ne yapıyor?
Vahit Özdemir:
Darbeden sonra Bursa Valisi'nin başkanlığında Garnizon Komutanı (o sırada Tuğgeneral Fethi Erten), Jandarma Komutanı ve MİT Bölge Başkanı ortak bir toplantı yaparak Kral'ın kazasız belasız Türkiye'den ayrılabilmesi için gerekli tedbirleri alıyorlar.
Bu çerçevede Kral'a hizmet eden otel personelinin güvenlik gerekçesiyle geri çekilerek yerine MİT personelinin hizmet etmesi daha uygun görülüyor.
Diğer taraftan Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın Özel Kalem Müdürü ve Dışişleri Bakanlığı'nın parlak diplomatlarından Galip Balkar apar-topar Bursa'ya geliyor. Cumhurbaşkanı'nın yazılı ve sözlü mesajlarını Kral'a bizzat takdim ediyor.
Mesajda özetle: “Majesteleri'ne geçmiş olsun dilekleri ve kabul buyurdukları takdirde Kral'ın Türkiye'de konuk olarak aile efradıyla birlikte güvenli bir şekilde yaşayabileceği” dile getiriliyor.
Kral, bu nazik mesaja ve yakın ilgisi için Cumhurbaşkanımıza yürekten teşekkürlerinin iletilmesini rica ederek bir an önce Yunan Adalarına gitmek arzusunda olduğunu belirtiyor.
Nihayetinde Bursa Garnizon Komutanı Tuğgeneral Fethi Erten'in talimatıyla Kral Çelik Palas Oteli'nin mutfak kısmının arka kapısından sıkı güvenlik tedbirleri altında çıkarılıyor. Bu şekilde otelin bahçesinde karargâh kurmuş gazetecilerin de atlatılması hedefleniyor.
Ardından Bursa-Mudanya yolu trafiğe kapatılarak Kral'ın yine iki güvenlik görevlisinin yardımıyla lüks yata binmesi sağlanıyor.
Bir an duraksıyor ve ardından devam ediyor Vahit Bey: “Burada önemli bir soru çıkıyor karşımıza,” diyor. “Kralı kim tahtından etti? Ölü yılan mı, Kaddafi mi yoksa kendi hataları mı?”
Vahit Bey'in bu sorusuna benim cevabımsa tek ve net oluyor: “Hepsi!”
NOT:EDİTÖR ÖZLEM PEKCAN TARAFINDAN KALEME ALINAN ÇARIKLI DİPLOMAT VAHİT ÖZDEMİR KİTABINDAN ALINTIDIR.(devam edecek)
NEREDEN NEREYE?
Vahit Özdemir
(E) Diplomat
Vahit Özdemir \ Timeturk
