Kosova'nın başkenti Priştine'den otobüslerle Sırbistan'ın başkenti Belgrad'a gelen Kosovalılar, önce otobüslerle Macaristan sınırına en yakın şehir olan Subotitsa'ya ardından şehirdeki taksilerle sınıra, son olarak da yürüyerek Macaristan'a geçiyor.
Kosovalıların köy yollarından, ormanlık alanlardan, patikalardan umuda uzanan zorlu yolculuğu AA tarafından görüntülendi.
Sınırdaki Paliç yerleşkesinde bulunan otellerde konaklayan Kosovalılar, günün belli zamanında gruplar halinde sınıra hareket ediyor. Fotoğraflarının çekilmesinden ya da kameralara açıklama yapmaktan kaçınan göçmenler, Sırbistan pasaportu olan bir Arnavut'un "gözetimindeki" yoldan Macaristan sınırına yürüyor.
Kalabalık grupların başındaki "rehberler"in bölge dillerine hakim olduğu dikkati çekiyor. Paliç'ten çıkarken yüz kişinin bulunduğu gruplar, birkaç kilometre yürüdükten sonra daha küçük gruplara ayrılıyor. Genellikle çocuklu aileler bir tarafa, çocuksuz erkekler ise diğer tarafa yollarına devam ediyor. Grupların başındaki rehberler, onları sınıra ulaştırmak için 50 ila 200 avro arasında ücret alıyor.
Subotitsa'daki otogara gelen Kosovalıları sınıra taşıyan taksicilerden Jelyko Hayduk, son günlerde şehre gelen Kosovalıların sayısında önemli bir artış yaşandığını belirterek, otogardan sınıra göçmen taşımanın, sıradan bir iş haline geldiğini anlattı.
Sınırda yakalanan Kosovalıların, cezalandırılıp ülkelerine geri gönderilmelerine rağmen böyle bir yolculuğuna yeniden çıkmayı göze alabildiklerini ifade eden Hayduk, "25-30 yaşlarında kucağında bebeğiyle insanları taşımanın hissinin tanımlayamam. Tanrı kimseyi böyle bir şey yapmak zorunda bırakmasın" diye konuştu.
Subotitsa Sulh Ceza Mahkemesi Başkanı Simo Lyubiç de son 40 gün içerisinde yaklaşık 600 Kosova vatandaşının yasa dışı yollarla Macaristan'a girmek üzereyken polis tarafından yakalandığını ve mahkemece 10 bin dinar (82 avro) para cezası ile cezalandırıldıklarını söyledi.
- "Kosova'da hayat yok"
Ülkesini terk ederek eşi ve çocuğu ile AB ülkelerine göç etmeye çalışan Prizrenli İsmail Avni, Avrupa ülkelerine "çocuklarına daha iyi bir gelecek sunmak" için gittiğini söyledi.
Kızının hasta olduğunu anlatan Avni, "Kosova'da hayat yok. Yokluk, bizi buna yapmaya zorladı" diye konuştu.
Priştineli İmer Metoli de amacının çocuklarını Avrupa ülkelerine götürüp orada bırakmak olduğunu belirterek, "Ben geri döneceğim, yeter ki çocuklarım orada kalsın. Benim onlara verecek ekmeğim bile yok" dedi.
İpekli Faik ve Astrit Gaşi isimli gençler de daha iyi bir yaşam için ülkelerini terk edenlerden. Faik Gaşi, Macaristan'a girdikten sonra Almanya'dan sığınma talebinde bulunacağını belirtirken, Astrit ise sığınma talebinin Belçika'dan talep edeceğini söyledi.
Kosovalı göçmenlerin geçiş güzergahındaki köylerde yaşayan vatandaşları ise Kosovalıların durumuna üzüldüklerini ifade etti.
Paliçli İboya Urba, köylerinden geçen Kosovalıların hiçbir sorun çıkarmadığını belirterek, "Zavallı insanlar, buraya kadar gelmişler ancak nereye gideceklerini bilmiyorlar" diye konuştu.
Haydukovi köyünden Karon Tibor da her gün köylerinden geçen Kosovalılarla sorun yaşamadıklarını söyledi.
Tresetişli Zdravko Ajdareviç de gece-gündüz, sürekli köyden insanların sınıra doğru yürüdüklerine şahit olduklarını ifade ederek, "Soruyorlar, ben de yol gösteriyorum. Hamile kadınlar da görüyorum grupların içinde. Sorun çıkarmıyorlar, sadece polis görürlerse etrafa kaçışıyorlar. Gördüklerimize çok üzülüyoruz" şeklinde konuştu.
- Kosova Meclisi karar çıkardı
Bu arada, Kosova Meclisi milletvekilleri geçen hafta yapılan genel kurul toplantısında vatandaşların yasa dışı yollarla AB ülkelerine göçünü önleyecek tedbirler içeren kararı oy çokluğuyla kabul etti.
Kararda, Kosova vatandaşlarının AB ülkelerine yasa dışı yollarla göçünü engellemek için yeni istihdam alanları açılması konusunda hükümetin daha etkin rol üstlenmesi, yasa dışı göçün engellenmesi için bir fon oluşturulması, yerli malların ithal mallarla rekabetini arttıracak şekilde maliye politikasının değiştirilmesi, AB Komisyonu'nun tavsiyeleri doğrultusunda gümrüklerde kolaylık sağlanması, yerli üreticilerin sübvansiyonu öngörülüyor.
Kararda ayrıca, İçişleri Bakanlığı ve Kosova Polisi'nden de insan kaçakçılarına karşı mücadelede ve bu kapsamda yakalananların yargılanmasında etkili olunması talep ediliyor.
- Resmi rakam yok
Kaç Kosovalı'nın AB ülkelerine göç ettiğine dair resmi bir rakam açıklanmazken, yılbaşından itibaren Sırbistan üzerinden Avrupa ülkelerine göç eden Kosovalıların sayısının 50 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.
Yaklaşık iki milyon insanın yaşadığı Kosova'da, ekonomik problemler ve işsizlik vatandaşları göçe zorlayan en büyük etkenlerden. Kosova İstatistik Ajansı'nın 2013 yılı verilerine göre ülkedeki kayıtlı işsizlik oranı yüzde 40.5.
Bu arada, hiçbir AB ülkesi Kosova vatandaşlarına sığınma hakkı vermezken, ülkede yasa dışı ikamet ettiği tespit edilenler sınır dışı edilip kendilerine bu ülkelere giriş yasağı getiriliyor. Kosova'nın, bölge ülkeleri arasında AB ülkelerinin vize uyguladığı tek ülke olması dikkati çekiyor.
