Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yüzlerce yıllık binaların kullanımında restorasyon ve konservasyon konularına çok özen gösterilmesi gerektiğini belirterek, Koruma Kurulu, Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB), belediyeler ve Valiliğin eski yapıların korunması konusunda ciddi çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Tarihi binaların korunurken yaşaması ve yaşatılmasının önemli olduğunu vurgulayan Can, eski binaların mücevher gibi bir kutunun içine saklanamayacağına dikkati çekerek, kullanılan tarihi binaların bakımlarının yapıldığını dile getirdi.
Binaların özgünlüklerin korunarak, restorasyonlarının yapılmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Can, tarihi binalarının doğru işlevlendirilmesi ve bunun da geniş kapsamlı düşünülmesi gerektiğini kaydetti.
Modern kullanımının gerektirdiği aydınlatma, seslendirme ve ısıtma gibi tesisat gereksinimlerinin yapılara zarar vermeden yerleştirilmesi gerektiğine dikkati çeken Can, binalara gelen ziyaretçileri sayılarının da saatle sınırlandırılmasının önemli olduğunu vurguladı.
- Rumeli Hisarı Konserleri
Can, tarihi binadaki tahribatın da Sezen Aksu, Tarkan, Ajda Pekkan, Emel Sayın, Nilüfer, Kayahan gibi birçok ünlü şarkıcıya ev sahipliği yapan Rumeli Hisarı Konserlerinin yapılmasının birebir etkili olamayacağına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Tahribatın nedeninin konserler olduğunu düşünmüyorum. Havada yayılan sesin bu şekilde bir tahribat yapacak gücü olamaz. İnsanların girip çıkmasıyla ilgili birtakım sorunlar olabilir. Kültürel açıdan tarihi mekanların kullanılması çok önemli. Bunların yaşayıp topluma kazandırılmasını sağlıyor.
Tabii ki kullanım sırasında güvenlik açısından kişilerin ve yapının güvenliği için gerekli önlemlerin alınması gerekiyor. Özellikle eski ve tarihi yapılarda zemin bu açıdan çok önemli. İnsanların girip çıkması sırasında belki bir tahribat olabilir. Yüzyıllardır ayakta duran taş yapıların ses nedeniyle tahrip olması mümkün değil. Seslendirme sistemleri ise büyük ve ağır. Özellikle titreşim yapan kısımlarının, büyük hoparlörler sistemlerinin, yapıya doğrudan temas ettirilmemesi gerekiyor. Bunlar taşınırken yapıya, döşemesine ve duvarlarına zarar vermeyecek şekilde özenle taşınması lazım."
- Rumeli Hisarı'nın tahribiyle ilgili rapor
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin ve yetkili kurumların Rumeli Hisarı'nın tahribiyle ilgili hazırladıkları raporu değerlendiren Can, "İzlenmesi gereken resmi prosedür çerçevesinde hazırlanmış raporda, Koruma Kurulu da yerinde inceleme yapmış. Hisarın birtakım yerlerinde sorunlar olduğunu tespit etmiş. KUDEB de benzer kararları vermiş. Sonuçta geziye açıldığı zaman insanlar için tehlike arz edebilecek noktaların güvenliğinin sağlanmadan geziye açılmaması yönünde rapor oluşmuş. Turizm Bakanlığı da insanların buralara ulaşmaması sağlanarak geri kalan bölümlerini geziye açılabilirliğini ifade etmiş. Bunların hepsi doğru kararlar ve düzgün çalışmalar" diye konuştu.
- Rapor
Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un fethinden önce boğazın kuzeyinden gelebilecek saldırıları engellemek için Anadolu Hisarı'nın karşısına inşa ettirilen ve günümüzde her gün binlerce turistin gezdiği Rumeli Hisarı'nın, oluşan hasarlarla ilgili düzenlenen rapor da ortaya çıktı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü (KUDEM)'in raporuna göre tarihi yapıdaki durum şöyle anlatıldı:
"Giriş kotu gezilmeye müsaittir ancak ana giriş kapısı kenarlarındaki büyük taşların yerinden oynadığı ve döküldüğü, kuleler arası gezinti bölümlerinde, kulelere ve seğirdim yollarına (Kale bedenlerindeki korunmalı yol) çıkan beden duvarları üzerindeki merdivenlerin yer yer çok daraldığı, kenarlardaki herhangi bir güvenlik önleminin bulunmadığı, merdiven basamaklarının aşındığı ve taşlarında parçalanmalar ve kayıplar meydana geldiği, genel mahiyette burçlara çıkmak yasak olduğu halde engelleyici herhangi bir bariyer bulunmadığı, burçların üzerinde bulunan pişmiş toprak malzemeli harpuşta taşlarının yerinden oynadığı, duvar yüzeylerinde derz boşalmaları olduğu ve duvarları zayıflattığı, ayrıca yüzeyde çıkan ağaç ve bitkilerin taşları patlatarak yerinden oynattığı can ve mal güvenliğini tehlikeye attığı görülmektedir. "
Raporda, "Bu süreçte, özellikle hisar yapısı üzerinde ve yakın çevresinde gezinti yapılmaması veya tamamen kapatılması gerektiği değerlendirilmektedir" ifadeleri kullanıldı.
Hisarda Turizm ve İl Müdürlüğünün tahrip olan bazı bölümleri güvenlik nedeniyle kapattığı ve önlemler aldığı da öğrenildi.
