İslam dünyasından farklı bayram adetleri

TIMETURK / Ahmet Yılmaz

(Hari raya boisa) ya da ‘büyük kutlama günü’. Nüfusları yarım milyon olan Singapur Müslümanları Ramazan bayramına işte bu ismi veriyor.

Bayram günü Singapur’da sokaklar doluyor. Dükkanlar ve sergiler bir yıl boyunca beklenen gün için kapılarını açıyor. Bayram arafesinde gece Müslümanlar ülkenin her yanını kaplayan bir festivale katılıyor. Bayram gecesi güneşin batışıyla yollarda, sokaklarda, camilerde yükselen tekbir sesleri, bayram namazından sonra imam bayram hutbesi verene kadar sürüyor. Bayram namazının ardından Müslümanların büyük kısmı bayramlarını aileleri ve akrabalarıyla geçirebilmek için gerçek köylerine gidiyor.

ENDONEZYA

Nüfus açısından en büyük İslam devleti olan Endonezya’da ise bayram tatili günler öncesinden ilan ediliyor. İslami okullarda öğrencilere bayramlarını güzelce kutlayabilmeleri için diğer okullara nisbeten daha uzun izin veriliyor. Şehirde yaşayanlar köylerine gidiyor.

Bu ülkede Müslümanlar bölge adeti üzere eğer birbirlerinin haklarına girmişseler, aralarında bir küslük varsa bayram münasebetiyle özür dileyip birbirleriyle barışıyor. Akrabalar birbirlerini ziyaret ediyor.

BANGLADEŞ, HINDISTAN VE PAKISTAN

Bangladeş, Hindistan ve Pakistan’da ise Müslümanlar, özellikle de kadınlar ve elleri kınalı, kollarında renkli bileziklerle genç kızlar arefe günü bayram alışverişi için çarşılara çıkıyor. Üzerinde ‘bayramınız kutlu olsun’ yazılı tablolar da büyük ilgi görüyor.

Bu ülkelerde bayram için hazırlık daha Ramazan ayının başında başlıyor. Yeni kıyafetler, özel yemekler satın alınıyor. Bayramda yapılacak geziler için düzenlemeler yapılıyor. Bu ülkelerdeki Müslümanlar bayramdan önceki günlere çok çabuk geçtiği için ‘koşan günler’ ismi veriyor.

Ramazanın bitmesiyle daha bayramın ilk gecesinden herkes akrabalarını, arkadaşlarını aramak için telefonlara sarılıyor. Bayram sabahı erkekler bayram namazı için çocuklarını yanlarına alarak camilere gidiyor. Sonra eve dönüp ‘şehriye tatlısı’ gibi bayrama özel tatlılarını yiyorlar.

NIJERYA

Nijerya’nın Lagos ve Ibadan’dan sonra en büyük üçüncü kenti olan Kano’da ise havaya sıkılan kurşun sesleri Ramazan ayının bittiğinin ve bayramın geldiğinin habercisi oluyor. Böylece 5. yüzyıldan beri İslami bir kent sayılan şehirde yaşayan 5 milyondan fazla Müslüman neşeyle doluyor.

Kano’da emirin koruması havaya üç kurşun sıkınca Ramazan ayının bittiği ve mübarek Ramazan bayramının başladığı resmen ilan edilmiş oluyor. Nijerya’nın kuzeyindeki şehirlerin birçoğunda da aynı yol izleniyor.

Bayram sabahı emir, 500 kadar Müslüman’la beraber bayram namazını kılmak üçün 3-4 km.lik bir yol katediyor. Namazını kılıp bayram hutbesini dinledikten sonra da sarayına dönmek için parlak renklerle süslenmiş atına biniyor. Ardından da farklı etnik gruplardan bayramlaşmak için gelenleri karşılama gayesiyle çadırda oturup bekliyor. Bayramın ikinci günü ise ülkenin yöneticisinin bayramını kutlamaya gidiyor. Bu adet sömürge çağlarından kalma bir adettir.

Nijerya halkının bayrama has adetleri arasında ise ata binme, yeni elbiseler giymeyi (özellikle gençler ve çocuklar), en güzel yemekleri yeme yer alıyor.

Kuzeydeki Kano Şehri, ülkenin diğer şehirlerinde yaşayan Müslümanlar için örnek teşkil ediyor. Zira bu şehirlerde yaşayanlar bayram kutlamalarında kendilerini taklit ediyor.

Güney bölgelerdeki şehirlerde ise Müslümanların bayram adetleri kuzeye oranla farklılık gösteriyor. Bu bölgelerdeki Müslümanlar, bayram namazından sonra sahillere ve gezme mekanlarına giderek oralarda bayram için yaptıkları özel programlarınca eğleniyorlar.

İslam dünyasından farklı bayram adetleri

İslam dünyası ülkeleri Ramazan bayramını farklı adetleriyle kutladı. Kimileri geceden bayram namazına kadar camilerde sokaklarda tekbirler getirirken kimileri birbirlerinden af diledi. Bazılarında ise bayram hazırlıkları daha Ramazan ayının başından başladı.