Dolar

42,6988

Euro

50,1987

Altın

5.944,68

Bist

11.446,22

İhmal Ettiğimiz Antropoloji

3 Ay Önce Güncellendi

2025-09-17 21:54:45

Prof. Dr. Mehmet Şahin

Günümüzde özellikle uluslararası ilişkiler, ekonomik işbirlikleri, teopolitik savaşlar, süper güçlerin oluşumu gibi çok boyutlu oluşum ve gelişmelerin temelinde veri toplama, stratejik düşünce ve ona göre orta ve uzun vadeli projelerin olduğu unutulmamalıdır. Bu bağlamda özellikle sosyal bilimler alanında yaptığımız çalışmalar çok yetersiz ve temelsizdir. Adı geçen stratejik planlamalar ve projelerin geliştirilmesi ve uygulanması sosyal alanlarda ve özellikle antropoloji alanında yeterli veriyi gerektirmektedir. Oysa biz antropolojiyi ihmal etmeye devam ediyoruz.

Sosyal bilimler temel olarak antropoloji, ekonomi, siyaset bilimi, psikoloji ve sosyolojiyi içerir. Sosyal bilimlerin bir dalı olan antropoloji, en yalın haliyle insanı ele alan ve çalışan bir disiplindir. 'Antropoloji' kelimesi Yunanca antropos (insan) ve logos (söylem veya bilim) kelimelerinden oluşmaktadır. Antropoloji, insan topluluklarının, toplumların ve kültürlerinin kökenini ve gelişimini inceler. Bu bağlamda kültür, insanların dilleri, inanç sistemleri, sosyal yapıları, kurumları ve maddi varlıkları antropolojinin ana konularıdır.

Bilimsel bir disiplin olarak antropolojinin ilk kullanımı 16. yüzyılın başlarında Latince antropologium biçimindedir. Daha sonraki süreçte antropologium terimi fiziksel veya biyolojik antropoloji olarak adlandırılacak olan anatomi ve fizyolojiyi kapsayan bir terim olarak kullanılmıştır.

17. ve 18. yüzyıllarda Avrupalı teologlar da bu terimi, tanrılara insan benzeri özellikler atfetmek için kullandılar.

18. ve 19. yüzyılın başlarında akademisyenler, dünya halklarının kültürel farklılıklarını ve insanlığın ortak kültürünü incelerken etnoloji terimini kullanmayı tercih ettiler. Bu terim Kıta Avrupası ve Amerika Birleşik Devletleri'nde hala kullanılmaktadır.
Birleşik Krallık'ta ve İngilizce konuşulan dünyanın diğer birçok yerinde sosyal antropoloji teriminin kullanımı daha yaygındır. Kıta Avrupa'sında, antropoloji kelimesi hala fiziksel antropoloji anlamına gelmektedir. Ancak sosyal antropoloji hızla etnografya ile eşanlamlı hale gelmektedir.

Avrupa'daki ana mesleki örgüt olan Avrupa Sosyal Antropologlar Birliği, 1989 yılında, Doğu ve Batı Avrupa'da bu disiplinin hızla geliştiği bir dönemde kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise etnografya kelimesi kültürel antropoloji ile bir arada bulunmaktadır. Ancak, antropoloji ve etnoloji gerçekte tek bir alan değildir ve iki terimin de üzerinde anlaşmaya varılan tek bir anlamı da yoktur.

Bir disiplin olarak antropoloji, söz konusu olduğunda, bilimler bir araya gelirler ve birlikte fakat farklı yaklaşımlarla antropolojiye hizmet ederler. Antropolojinin hümanist yönü, farklı kültürleri, dilleri, sanat ve edebiyattaki başarıları ve değerleri ile ilgili olmasıdır.

Antropoloji, bu yönleriyle hümanist disiplinlerle bağlantılıdır. Antropologlar her zaman farklı kültürlerle ve topluluklarla iç içe geçerek onları doğru bir şekilde gözlemlemek için çaba gösterirler.

Ancak bu çabanın her zaman masum ve bilimsel amacı olduğu sanılmasın. İnsan ve toplumların farklı kültürleri, dilleri, sanat ve edebiyattaki başarıları, maddi ve manevi değerleri ile ilgili veriler antropolojik çalışmalarla elde edilir. Peki, bu veriler ne amaçla kullanılır? Veya bu veriler tarihi süreç içine ne amaçla kullanıldı?

Bu soruların cevabı antropolojinin bir disiplin olarak çalışılmaya başlandığı Birleşik Krallık, resmî adıyla Büyük Britanya açıklar. Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık, dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur.

Birleşik Krallık adı verilen imparatorluğun antropoloji ile ne ilgisi var?

Bu sorunun cevabı da antropoloji ile asimilasyon bağlantısı çözülerek bulunur. Asimilasyon, baskın bir kültüre tamamen entegre olmayı içerir ve genellikle kişinin özgün kültürel kimliğini kaybetmesiyle sonuçlanır. Baskın kültürü temsil edenlerin eline antropolojik veriler var ise asimilasyon ne tür katkı sağlar?

Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında geniş bir toprak parçasını kontrol eden Britanya'nın kolonileri arasında Gambiya, Sierra Leone, Altın Sahili, Nijerya, Kuzey ve Güney Rodezya, Bechuanaland, Güney Afrika, Mısır, Sudan, Uganda, Doğu Afrika Protektorası ve Somaliland bulunuyordu.

Öyle anlaşılıyor ki antropoloji ile asimilasyon arasında çok yakın bir ilişki var.
Bu ilişki bir başka yazının konusu olaya değer.

Tüm Yazıları

SON VİDEO HABER

BOZOK ve KAYI-30 ile nokta atışı!

Haber Ara