Irak, İran ve Arap felaketleri

­­­TIMETURK | ÇEVİRİ

BEŞİR EL-BEKR*

Irak, İran'ın Arap dünyasındaki bazı ülkelerin içişlerine müdahalesinin bariz bir örneğidir. Yakın ya da uzak hiç kimse, Tahran'ın yeni hükümetin kurulmasını ve devlet başkanının seçilmesini engellediği ve tüm seçim sürecini ihlal etmesine rağmen müttefiklerini dayatmak istediği konusunda hemfikir değil. Ve geçen Ekim'den bu yana, "koordinasyon çerçevesi" olarak bilinen onlara bağlı Şii partilerin Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kaybetmesi ve onlara bağlı Şii partilerinin anayasal olarak tercüme edilmesini engellemek için tüm ağırlığını veriyor. Şii cemaatinde en büyük paya sahip Sadr hareketinden, "Egemenlik" olarak bilinen Sünni ittifakile Kürtler arasında çoğunluğu elde eden Kürdistan Demokrat Partisi'nden oluşan, çoğunluğu elde eden koalisyonun kuracağı bir hükümete artık yol açıldı. Irak sokağı feci sonuçlarla tehdit ediliyor

Bu tarafların İran ile ilişkilerde daha bağımsız oldukları, ikili ilişkiler, bölgesel ve uluslararası ilişkilerle ilgili pek çok pozisyonda görüşmedikleri biliniyor. Son yıllarda İran'ın müttefikleri arasındaki farklılıklar, bir yanda lider Mukteda es-Sadr ile diğer yanda eski Başbakan Nuri el-Maliki ve Halk Seferberliği grupları arasında olduğu gibi, açık tartışmalara dönüştü. Kürt bölgesinin eski başkanı Mesud Barzani ile bir Kürt adayı dayatma girişimleri nedeniyle Irak'ın cumhurbaşkanlığı Tahran'a yakın. Sonuç olarak, Irak sokağının tanık olduğu hareket, karmaşıklaşan ve Irak'ı kimsenin dışında kalmadığı feci sonuçlarla tehdit eden bu sorunun merkezinde yer almaktadır. Dört Arap ülkesinin kaderi İran'a bağlandı

Dört Arap ülkesinin kaderi İran'a bağlandı. İran, bu ülkeleri bölgesel ve uluslararası çatışmalarda manevra için kullanıyor. Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen; ABD, Avrupa ve İsrail ile yaptığı müzayedelerde Tahran'ın pazarlık çipine rehin oldu. Bu ülkelerin her birinde temel miktarda çözüm ve bağlantı kartı, ekonomik yetenekler ve siyasi ve güvenlik meseleleri var.Bu nedenle, bu ülkelerin hiçbirinde bu ülkeleri ele geçirmek ve çökertmek için hareket eden İran müdahalesi nedenlerin ön saflarında yer almaksızın hiçbir iç protesto hareketi gerçekleşmedi.

2003'te Irak'ın işgalinin sonuçlarından hukuki ve manevi sorumluluğa sahip olan, siyasi sürecin temellerini mezhep kotaları temelinde atan ve ardından Barack Obama'nın geri çekilmesinden sorumlu olan ABD ile bir ortak anlayışa sahip olmadan bu gerçekleşemezdi. Obama yönetiminin Irak'tan İran lehine çekilmesi ve bu ülkelerdeki halkların çözüme ulaşmasına yardımcı olmaması, sağlam temeller üzerinde demokratik seçimler düzenlenmemesi bu babdadır.

Tahran, devletin dönüşü veya ana taraflar arasında bir anlaşma için ne kadar mütevazı olursa olsun her türlü olasılığı bozmayı üstleniyor ve dört ülkenin her birinde kendi gündemi var. Irak'ta kaderini siyasi, ekonomik ve güvenlik açısından kontrol ediyor ve bu nedenle onunla Şii blokları dışında kendisine sadık bir parti arasında iyi bir ilişki yok. Son yıllarda, müdahale seviyesinin artması ve bu ülkenin kararlarını ve seçimlerini kontrol etme konusundaki bitmeyen arzusu nedeniyle Sünni Araplar ve Kürtlerle ilişkileri azaldı. Şii toplumu ile ilgili olarak, bakış açısındaki farklılık alanı sıfıra yakın düzeyde azaldı ve bu, İran'ın Irak'a yönelik bazı politikalarına itirazı kendisini Şii sınırına yerleştiren Mukteda es-Sadr ile çatışmanın nedeni.

İran'ın Irak'taki Şiilerin kendisine bağlanmasını ve Irak'ın kaderini ve geleceğini onların pahasına bırakmamasını istediği açıkça ortaya çıktı. Her iki durumda da, büyük çoğunluğu petrol üreticisi bir ülkede sefil koşullarla karşı karşıya olan mezhebin kaderiyle onu kendi amaçlarına ulaşmak için kullandığı kadarilgilenmiyor.

Beşir el-Bekr

*5 Ağustos 2022 tarihinde el-Arabi el-Cedid gazetesinde yayımlanan bu yazı TIMETURK tarafından çevrilmiş, ara başlıklar TIMETURK editörü tarafından eklenmiştir.