Kırk yıl önce Neil Postman, (1931-2003) Frankfurt Kitap Fuarı'nda, o yıl George Orwell ve yapıtlarının özel konusu olduğu, özellikle "1984"e atıfta bulunan bir açılış konuşması yapmıştı.
Kitabın, Büyük Birader'in sansürcü eli tarafından kontrol edilen bir dünyaya ilişkin karanlık kehaneti, en azından gerçek anlamda gerçekleşmemişti, ancak Büyük Birader'in gölgesini nerede görebileceğimize dair -bugün olduğu gibi- hala birçok soru vardı.
Aldous Huxley ve George Orwell
New York Üniversitesi'nde eğitim uzmanı olan Postman, kitlelerin nasıl kontrol edileceğini anlamak istiyorsak Orwell'e değil, çağdaşı Aldous Huxley'e bakmamız gerektiği konusunda ısrar etti.
Postman'ın konuşması “Kendimizi Bilgilendirirken Ölene Kadar Eğlendirmek” (Amusing and Informing Ourselves to Death) adlı bir kitap haline geldi. Önsözde iki yazarın geleceğe dair görüşleri arasındaki ayrımı şöyle ortaya koyuluyor:
“Orwell gerçeğin bizden gizlenmesinden korkuyordu. Huxley gerçeğin ilgisizlik denizinde boğulmasından korkuyordu.”
“Kendimizi Ölümüne Eğlendirmek” özünde, kitabın yayınlandığı 1985 yılında “Dynasty”, “Dallas” ve “Hill Street Blues” çağını sürdürmekte olan televizyona karşı bir polemikti.
Kanadalı ünlü medya teorisyeni Marshall McLuhan'ın yardımcılarından biri olan Postman, eğer McLuhan'ın en ünlü varsayımı doğruysa -araç mesajın kendisidir- televizyonun Amerikan söylemini zaten mahvetmiş olan benzersiz derecede yıkıcı ve gerici bir güç olduğunu savundu.
Politika, kitle iletişim araçlarının estetiği ve reytinglerin belirlediği bir gösteri haline gelmişti; politikacılar artık televizyonda nasıl göründüklerine ve performanslarına göre değerlendiriliyordu. Postman, totaliter televizyon paradigması altında kelimelerin ve onların çağrışımlarının artık gerçekten önemli olmadığını öne sürdü.
Şunları yazdı:
"Amerika'da olup bitenler eklemlenmiş bir ideolojinin tasarımı değildir. Hiçbir Mein Kampf ya da Komünist Manifesto bunun geleceğini duyurmadı. Bu, topluluk önünde konuşma tarzlarımızdaki çarpıcı bir değişikliğin istenmeyen sonucu olarak ortaya çıkıyor. Ama yine de bir ideolojidir, çünkü hakkında hiçbir fikir birliğinin, tartışmanın ve muhalefetin olmadığı bir yaşam biçimini, insanlar ve fikirler arasındaki bir dizi ilişkiyi empoze eder. Yalnızca uyum. Teknolojinin ideoloji olduğu noktasını henüz toplum bilinci özümsemiş değil."
İNTERNETİN İDEOLOJİSİ NEDİR?
Peki internetin ideolojisi nedir? Bir iyimser, medyanın normalde sessiz olan sesleri hem iyi hem de kötü şekillerde yükseltme yeteneğine işaret ederek demokratikleşme fikrine başvurabilir. Ancak İnternet bir forumdan ziyade kendi tarihi, tercihleri ve önyargıları olan başlı başına bir dildir. Çevrimiçi yaşamın ilk günlerinde, çeşitli ilan panolarına mesaj yayınlayan kişiler arasında "sıcak savaşlar", performans açısından saçma ve iğneleyici tartışmalar yaşanıyordu. Bu bitmek bilmeyen tartışmalar, tartışmanın daha iyi yönetilmesine yönelik çabalara yol açtı. Posterlerin moderatörleri veya "modları" görevden alma arzusu o zamandan beri İnternet'te ve her türlü sosyal medyada değişmez bir parçası haline geldi.
Bu savaş, ortam bunu gerektirdiği için sürekli olarak tekerrür edecek. Görünüşe göre Huxley, saçmalıkların, sert sansürün asla yapamayacağı bir şekilde muhalifleri mezara gömme yeteneği konusunda çoğunlukla haklıydı. Tahmin edemediği şey bunun alacağı biçimdi. Bugün, hayatımızın her yerindeki siyasi konuşmaların yoğun perdesi ve tamamen doygunluğu (sadece telefonunuzu alıp mücadeleye yeniden katılmak) önemli fikirlerin hayata geçirilmenin ya da reddedilmenin eşiğinde olduğu yanılsamasını yarattığı ironisiyle yaşıyoruz. Ancak bu siyasi söylemin biçimi -milyonlarca küçük argüman- aslında gelişen ve duyarlı bir konuşmanın işlenmesini ve takip edilmesini imkansız kılan şeydir.
Hacmi ağırlıkla karıştırıyoruz; Sorumlu kişilerin onayı olmadan bir şey hakkında nasıl bu kadar çok gönderi olabilir? Kaçımızın öfkemizi ifade ettiğini görmüyorlar mı? Bu sorular umutsuzluğa yol açıyor çünkü poster, gerçekte hiçbir muhalefetin duyulmayacağına inanıyor. Ve bu olduğunda, herhangi bir forumda posterler modları suçluyor.
Modların destekçileri var:
Uzmanlara ve medya sınıflarına hala bir dereceye kadar inanan ve her şeyden çok toplumun işlemeye devam edebilmesi için gerçeğin parlak çizgisini yeniden tesis etmek isteyen "normi" liberaller ve muhafazakarlar.
İçinde bulunduğumuz şu anın temel sorusu, bu inancın kritik bir seçmen kitlesini birleştirmeye yeterli olup olmadığı veya çocuklarımızın fotoğraflarından en özel konuşmalarımıza kadar her şey için seçtiğimiz ortamın herhangi bir fikir birliğine izin verip vermeyeceğidir.
Özellikle de Amerikan tüketici sınıfı kadar genel olarak kayıtsız bir nüfusa hitap eden bir şey. Statükoyu savunma konusunda çoğunlukla birlik içinde olan Normlar hâlâ makul miktarda siyasi güce sahipler ve bir şekilde var olmaya devam edecekler. Ancak hayatımızın büyük bir kısmı çevrimiçi yaşamın çarpıklıkları içinde geçtiğinden, üzerinde geniş çapta uzlaşılan bir statükonun savunulması daha ne kadar sürecek?
TheNewYorker
