Son günlerde Türkiye ekonomisini oldukça olumsuz etkileyen yaptırımlarıyla dünyada tartışmalara neden olan ABD Başkanı Donald Trump, Apple CEO'su Tim Cook ile birlikte, bol miktarda dolar konulu bir yemek yedi. İkilinin oldukça samimi bir portre çizmesi, teknoloji dünyasının kapital devlerinin politik ilişkilerine dair bir ipucu olarak yorumlandı.
APPLE ABD'YE BÜYÜK MİKTARDA DOLAR KAZANDIRDI
ABD'de düzenlenen Bedminister toplantısı kapsamında 10 Ağustos akşamı buluşan ikilinin görüşme nedeni Trump'a göre Apple'ın ABD'ye büyük miktarda dolar kazandırması oldu. Bu görüşmenin alt başlıklarından birisi de Tim Cook'un Trump'ın güttüğü göçmenlik karşıtı görüşlerine destek vermemesi. Diğer taraftan ABD'nin diğer devletlere kurduğu ticari baskılar konusunda Cook'un olumsuz düşündüğü de biliniyor. Sonuçta bir ticaret devinin başında olunca, ABD'nin yaptırımlarından dolayı faaliyet göstereceği pazarlar azalıyor.
Örneğin 2018'in başından bu yana TL, dolar karşısında %40 değer kaybetti. Bu kayıplar, geçen ay Apple'ın pek çok ürününe zam yapmasına yol açtı. Zaten son yıllardaki ekonomik farklar dolayısıyla ulaşılmaz olan Apple ürünleri artık iyice cep yakıyor. iPhone X'un fiyarı 7.500 TL'den başlıyor, ki bu ülkemizdeki gelir düzeyine göre çok yüksek bir rakam. Apple, böyle bir tablo karşısında, Türkiye'deki potansiyel müşterilerinin azalmasını seyrediyor.
Trump, geçtiğimiz aylarda Apple'ın Çin'deki ortaklarıyla çalıştığı bir fabrikanın benzerini ABD'ye inşa ettiğini öne sürmüştü. Apple, konu hakkında herhangi bir planı olmadığını açıklasa da Trump'ın başkanlık yetkisi karşısında 'bülbüle dönüyor gibi'. Çin ve ABD arasındaki ticari savaşın kurbanı, Apple'ın Asya politikaları olabilir. Zira Çin'deki Apple satışları hiç de iç açıcı değil.
Aslen Suriyeli bir göçmen ailenin çocuğu olan Steve Jobs tarafından kurulan Apple'ın, Trump'ın ırkçılık niteliği taşıyan göçmen karşıtlığı ve din karşıtlığı söylemlerini açık açık desteklemesinin beklenemeyeceği bildirildi. Yine de Cook'un Trump ile yemek yemesi Apple'ın bu konudaki radikal duruşunun zedelenmeye başlamış olduğu şeklinde değerlendiriliyor.
Cook, ABD'nin ticari yaptırımlarına ilişkin, “İstenmeyen sonuçlar ve ciddi riskler doğurabilir” açıklamasında bulunmuştu. Donald Trump'ın dünyanın en değerli şirketlerinden; Apple, Google ve Amazon gibi devlerden destek alması, ticari krizlerin boyutunu önemli ölçüde arttıracaktır. Trump, ülkesine giren bütün doları milli bir mesele olarak algılayıp, ticari gücünü kullanarak tehditler savurmaya başladı.
