Zorla göç ettirilen Dersimlilerin listesine ulaşıldı
2006’da başlayan çalışmalarla Şehircilik Bakanlığı’nın arşivlerden tespit edilen 142 Dersim sürgünü aileden 64’ü bulundukları ilde iskan edildi. 28 ailenin Tunceli’de arazi isteği içinse çalışma sürüyor.
13 Yıl Önce Güncellendi
2011-12-02 08:27:01
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Zorla göç ettirilen ailelerin listesi açıklanmalı. Yeri de belli. Eski Bayındırlık Bakanlığı, şimdi Şehircilik Bakanlığı’nda. Ben Grup Başkanvekili iken istedim, vermediler” dediği kayıtlara STAR ulaştı. Tunceli’den zorunlu ikamete tabi göçler, “iç güvenlik” gerekçesiyle, 6 Eylül 1938 tarih 2/9522 sayılı “gizli” Bakanlar Kurulu kararıyla gerçekleştirildi. Zorunlu ikamet şartı 20 Haziran 1947’de yayımlanan 5098 sayılı kanunla kaldırıldı. Zorunlu ikamete tabi tutulan ailelerden yerleştirildikleri illerde yaşamayı tercih edenlere iskan amaçlı tapu tescilleri yapıldı. Eski topraklarına dönmek isteyenlerin ise Tunceli’deki gayrimenkulleri iade edildi. Mağduriyetse günümüze kadar uzandı. Yıllarca iskan hakkını alamayanlara AK Parti Hükümeti hak tesliminde bulundu.
64 aile Kocaeli’de iskan edildi
İlk kez açıklanan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndaki resmi Dersim kayıtlarına göre, iskan bekleyen 142 aileye (toplam 404 vatandaş) iskan hakkı tanındı. Bu ailelerden 64’üne (193 kişi) AK Parti hükümeti döneminde iskan imkanı sağlanarak, tapuları teslim edildi. Söz konusu ailelerin kendi talepleri üzerine, Dersim harekatında 1938’de gönderildikleri Kocaeli iline iskanları sağlanırken, 50 aile yazılı bildirime rağmen iskan talebinde bulunmadı. 28 ailenin hak sahipliği ise devam ediyor.
Tunceli’de tarım arazisi sıkıntısı
Hak sahipliği devam eden 28 ailenin talebi ise Tunceli sınırları içinde. Bu aileler Tunceli’de tarımsal iskan isterken, Tunceli’de mülkiyeti Hazine’ye ait yeterince tarım arazisi olmadığı için, bu istek henüz karşılanamadı. Bu ailelerle ilgili hukuki sürecin devam ettiği ifade edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hukuk Müşavirliği’nin bildireceği görüş doğrultusunda işlem yapılacak.
İade işlemleri 2006 yılında başladı
Bakanlık kayıtlarında 142 Dersimli aileyle ilgili, aile reisi adı, iskan kararı tarihleri, Dersim’den ayrıldıkları ilçe ve köy, iskan edildikleri yer, baba adı ve aile nüfus sayısı gibi bilgiler yer alıyor. Ailelerin iskan kararlarının büyük kısmı 2006’da, bir kısmı da 2007 ve 2008’de çıkartılmış. Ancak devlet 70 yıl önceki yaraları sarmayı geciktirince, mağdurların büyük bir bölümü haklarının teslim edildiğini göremedi. 142 aileden 53’ünde vefat edenlerin yerlerine varisi olan eş ve çocukları iskan işlemlerini tamamladı.
Kayıtlarda 142 aile görünüyor
13 binden fazla kişinin öldürüldüğü Dersim harekatına rağmen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndaki iskan kayıtlarında yer alan aile sayısının sadece 142 olması dikkat çekiyor. Zorla göç ettirilen Dersimlilerin büyük bölümünün 1947-1953 arasında çıkartılan 5 ayrı yasayla eski yaşadıkları topraklara geri döndürüldüğü ifade belirtiliyor. Zorunlu ikamete tabi tutulan ailelerin geri dönüşlerde 1 yıl boyunca barınma, ısınma ve tedavi giderleri devlet tarafından karşılanırken, Dersim’e tekrar dönen ailelerin kayıtları da 11 iskan defteri halinde, tüm iskan defterlerinin saklandığı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nde bulunuyor.
Kılıçdaroğlu’nun hiç başvurusu yok
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri, Kılıçdaroğlu’nun “Grup Başkanvekili iken istedim, vermediler” sözleri üzerine CHP liderinin başvurusu için de seferber oldu. Ancak Bakanlık kayıtlarında Kılıçdaroğlu adına bugüne kadar hiçbir talep bilgisine rastlanmadığı öğrenildi. Kılıçdaroğlu’nun neden böyle bir açıklama yaptığı merak konusu oldu.
34 ile zorla götürüldüler
KAYITLARA göre 1938’de sürülenlerin gönderildiği 34 il şöyle: Aydın, Antalya, Amasya, Afyon, Bolu, Burdur, Bilecik, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, Eskişehir, İstanbul, Isparta, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Konya, Kütahya, Uşak, Manisa, Muğla, Niğde, Sinop, Samsun, Tekirdağ, Yozgat, Zonguldak, Bursa, Kastamonu
Yakup Bulut/Star
Haber Ara