Başını sokacak yuva olacak bir ev ya da arsa alım-satımı, çoğu kişi için hayatının en önemli işlemidir. Buna rağmen uygulamada, “acele”, “güven” ve “sözlü vaatler” nedeniyle ciddi dolandırıcılık vakaları yaşanmaktadır.Çünkü birkaç temel kontrol yapılmadığında, tapu devrinden sonra geri dönüşü olmayan kayıplar ortaya çıkabilir.
Bu nedenlerle, taşınmaz almadan önce şu hususlara dikkat etmeliyiz:
Tapu kaydını bizzat inceleyin
Satıcının sözlerini beyanlarını yeterli bulmayın. Tapu kaydında özellikle şu noktalar kontrol edilmelidir:
Malik yani Tapudaki resmi sahip kim? (Gerçekten satan kişi mi?)
Hisseli Tapu mu, Hisseli tapu ise size satılacak hisse oranı nedir? Tapu kaydında İpotek, haciz, intifa, şerh var mı?Aile konutu şerhi bulunuyor mu?
Taşınmazın satışına eşlerin her ikisinin de muvafakati var mı?
Unutulmamalıdır: Hacizli Şerhli veya ipotekli taşınmaz da satılabilir, ama sonuçları alıcıya yük olur.
Satıcının yetkisini sorgulayın
Satış vekaletname ile yapılıyorsa; vekâletnamenin aslı, kapsamı ve tarihini kontrol edin.
Taşınmaz bir Şirket adına kayıtlı ise ve satıcı Şirket ise; Yetki belgesi, imza sirküleri ve şirket kararları dikkatlice incelenmelidir.
Uygulamada sahte vekâletle yapılan satışlar hâlâ en yaygın dolandırıcılık yöntemlerindendir.
Taşınmazın fiili durumunu yerinde görün
Tapuda “arsa” görünen yerin fiilen başkası tarafından kullanılması, konut olarak görünen taşınmazın boş olmaması, kiracı veya üçüncü kişilerin kullanımında olması gibi hususlar ileride ciddi uyuşmazlıklara yol açabilir.
Tapu kaydı ile fiili durum aynı mı, mutlaka kontrol edilmelidir.
İmar ve belediye kayıtlarını inceleyin
Özellikle arsa ve yeni projelerde:
İmar durumu, yol, park, yeşil alan, kamulaştırma riski, yapı ruhsatı ve iskan, tapu dairesinden ve belediyeden teyit edilmelidir.
“Nasıl olsa konut yapılır” denilen yer, hukuken yapılaşmaya kapalı olabilir ve siz kaçak yapı için para ödemiş olabilirsiniz.
Bedeli banka üzerinden ve gerçek değerle ödeyin
Tapuda düşük bedel gösterilmesi sakıncalıdır. Vergi riskine, İleride açılacak davalarda ispat sorununa, Dolandırıcılık hâlinde paranızın geri alınamamasına neden olur.
Ödeme mutlaka banka kanalıyla, açıklamalı yapılmalıdır.
Kapora ve ön sözleşmelere dikkat
Kapora verilen işlemlerde:
Kaporaya ilişkin yazılı belge yoksa, satıcının cayma hakkı ve sair hususlar net olarak belirlenmemiş ise, tapu tarihi belirlenmemişse ciddi risk olabilir.
Noter onaylı gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi yapılmadan verilen kapora, çoğu zaman kaybedilir.
“Acele alıcı var” baskısına kapılmayın
Dolandırıcılığın en klasik yöntemi psikolojik baskıdır:
“Başka biri bekliyor”
“Bugün olmazsa yarın zam”
“Hemen kapora gönder” ,
Bu söylemler, sağlıklı karar vermenizi engeller.
Hukukta aceleyle yapılan işlem, genellikle en pahalı işlemdir.
Tapu işlemi dışında hiçbir devri kabul etmeyin
Anahtar teslimi, fiili kullanım, senet, el yazılı belge gibi yöntemler mülkiyet kazandırmaz.
Taşınmazın gerçek devri, yalnızca noterde ya da tapu müdürlüğünde resmi işlemle olur.
Taşınmaz alımı, güvene değil belgeye ve kayda dayanır.
Bir hukuk iş ya da işlem yaparken “Bir şey olmaz” denilen her aşama, sonradan telafisi mümkün olmayan zararlara dönüşebilir.
Yapacağınız iş ve işlemlerde size yardımcı olacak bir Avukattan profesyonel yardım almanız doğru kontrol yapmanız, baştan yapılan küçük bir zahmettir ancak yanlış bir işlem ise sizi yıllarca sürecek bir dava sürecine maruz bırakabilir.
Yurdal Kılıçer \ Timeturk
