Öncelikli dönüşüm programlarının son grubu, Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklandı.
Söz konusu programlardan, "Nitelikli İnsan Gücü için Çekim Merkezi Programı Eylem Planı"nda, ülkelerin sahip olduğu nitelikli insan gücünün yanı sıra, uluslararası alanda üstün duruma gelen nitelikli insan gücünden de istifade ederek, kalkınma süreçlerini daha da rekabetçi bir yapıya kavuşturdukları belirtildi.
Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, Türkiye'nin yüksek nitelikli beyin göçünden yeterince faydalanamadığı aktarılan programda, "Bu programla, küresel düzeyde bilgiye dayalı rekabet gücünün artırılmasına yönelik olarak başta yurt dışındaki vatandaşlarımız olmak üzere yerli ve yabancı nitelikli insan gücü için üniversite, sanayi, kamu ve araştırma merkezleri arasındaki işbirliğini geliştirip uygun ortam ve koşullar sağlanarak ülkemizin cazibe merkezi haline getirilmesi amaçlanmaktadır" denildi.
Programdaki eylem planlarına göre, yurt dışından nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulan alanlar belirlenecek, Türkiye'deki başta araştırma olmak üzere, sanat, iş, eğitim ve kültür ortamı yurt dışında tanıtılacak.
Avrupa Birliği (AB) Çerçeve Programlarına katılımın artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak, Türkiye'nin ekonomik, tarihi, kültürel bağlarının güçlü olduğu ülkelerle söz konusu programlara benzer programlar geliştirilecek.
- "Türk araştırmacılar veri tabanı ve kataloğu oluşturulacak"
Eylem planlarına göre, yurt dışındaki lisansüstü eğitimli Türk vatandaşları taranacak. Bu veriler bir veri tabanında toplanacak ve katalog hazırlanacak. Veri tabanının güncel tutulması ve yurt dışındaki lisansüstü eğitimli vatandaşlarımızın kaydolması için bir iletişim sistemi hazırlanacak. Bu sistem kanalıyla duyurular, haberler gibi paylaşımlar yapılarak, veri tabanı cazip kılınacak ve söz konusu araştırmacıların bir araya getirilmesine yönelik etkinlikler düzenlenecek. Öte yandan, üniversitelerde yabancı öğrenci sayısının artırılmasına yönelik yatırımlar teşvik edilecek ve yabancı öğrenci sayısının artırılması sağlanacak.
- Yabancı uyruklu çalışanların ve ailelerinin ikamet iznine ilişkin süreçler kolaylaştırılacak
Programla, nitelikli yabancı uyruklu çalışanların ve ailelerinin ikamet iznine ve çalışmalarına ilişkin süreçler kolaylaştırılacak ve iyileştirilecek.
Buna göre, nitelikli insan gücüne yönelik yurt dışındaki ülkelerin çalışma izinlerine ilişkin uygulamalar incelenecek. Halihazırda yabancılar için mevcut durum analizi yapılacak ve karşılaştıkları sorunlar belirlenecek. Ayrıca, yabancı öğrenci, öğretim üyesi ve araştırmacıların karşılaştıkları sorunlar tespit edilecek.
Bu kapsamda, Türkiye'de çalışan nitelikli yabancıların eş ve çocuklarının çalışma izni almaları konusunda kolaylaştırıcı düzenleme yapılacak. Kamuda ve yükseköğretim kurumlarında belirli bir süre için çalıştırılacak nitelikli yabancı personelin ya da öğretim üyesi/araştırmacıların çalışmalarına ilişkin süreç iyileştirilecek. Özel sektöre ait Ar-Ge merkezlerinin, yabancı personel çalıştırma izinlerinde, yerli personel istihdamı ve mali kriterlerden muaf olmasına yönelik mevzuat çalışması yapılacak.
- "Nitelikli yabancıya" Turkuaz Kart ve vatandaşlık imkanı
Yabancı uyrukluların çalışma süreçlerine ilişkin mevzuatta gerekli ilave iyileştirmeler yapılarak hayata geçirilecek. Bu kapsamda, nitelikli insan gücü için "Turkuaz Kart" sistemi geliştirilecek. Eğitim, tecrübe, ücret, dil bilgisi gibi unsurlar dikkate alınarak bir puanlama sistemi çerçevesinde nitelikli insan gücü için özel bir çalışma izni süreci tasarlanacak. Bu çerçevede belirli kriterleri sağlayan kişiler için deneme süresi sonrasında, geniş süreli ikamet iznini öngören "Turkuaz Kart" verilecek. Kart ile ülkeye gelecek yabancı uyruklu kişilerin vatandaş olmadan belli haklardan istifade etmesi sağlanacak. Öte yandan, Türkiye'de iş kurma potansiyeli olan kişilerin, ülkeye getirebilecekleri belirli bir finans miktarı dikkate alınarak, aynı imkanlardan yararlanmaları sağlanacak.
Ayrıca, nitelikli yabancıların vatandaşlığa geçirilmesi konusunda yurt dışı ülke örnekleri incelenecek ve Türkiye'nin koşullarına uygun öneriler getiren rapor hazırlanacak. Bunun sonucunda da nitelikli yabancı uyruklu kişilerin, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçiş işlemleri kolaylaştırılacak.
Üniversitelerde yabancı öğrenci sayısının artırılmasına yönelik yatırımlar teşvik edilecek ve yabancı öğrenci sayısı artırılacak, yurt dışından nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulan alanlar ve yabancı öğrenciler belirlenecek, öğretim üyesi, araştırmacıların karşılaştıkları sorunlar tespit edilecek.
Ulusal Ajans bünyesindeki ERASMUS + programları, Mevlana, Marie Curie, Türkiye Bursları ve benzeri programların analizi gerçekleştirilerek programların etkinliği değerlendirilecek. Bu programların yurt içinde ve yurt dışında etkin tanıtımı yapılacak, kapasitesi artırılacak.
