AİHM'den Türkiye'ye övgü

Avrupa Konseyi, “Anayasa mahkemelerine bireysel başvurularda en iyi örnekler” konulu konferans düzenledi. Konseye bağlı üye ülkelerin katıldığı konferansta Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nin uygulamaları ve kararlarından övgüyle bahsedildi ve Türkiye örnek ülke olarak gösterildi.

Konferansa Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjørn Jagland, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Başkanı Dean Spielmann, AİHM yargıçları ve Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerin anayasa mahkemesi başkanları ve üyeleri katıldı.

AİHM'deki Türk yargıç Işıl Karakaş bireysel başvuruların etkili olabilmesi için hızlı, yeterli ve ulaşılabilir olması gerektiğini söyledi.

Bireysel başvuruların teori ve pratikte etkili, ulaşılabilir, ihlali ortadan kaldıracak nitelikte olduğu konusunda AİHM'yi ikna edici nitelikte olması gerektiğini ifade eden Karakaş, Türkiye'deki AYM'nin AİHM içtihatlarını inceleyerek verdiği kararların bu niteliklere uyduğunu dile getirdi.

Karakaş, şu ifadeleri kullandı: "Uzun tutukluluk süreleri ile ilgili aynı yaklaşımı AYM kararlarında gözlemleyebiliyoruz. Buna kadınların soyadı almalarını da örnek olarak verilebilir. Fakat henüz ne gibi içtihat oluştuğunu bilmediğimiz alanlar var, vicdanı ret, vicdanı reddin din özgürlüğü çerçevesinde ele alınması meselesi, özel hayata saygı çerçevesinde transseksüellerin hakları, bunlar da AİHM’in yeni geliştirdiği içtihatlar. Bunlar karşısında AYM’nin kararları önemli."

Işıl Karakaş, şöyle devam etti: “AİHM sözleşmesinin doğrudan uygulanması ilkesinin iç yargı organları içselleştirilmediği tespitimiz devam etmektedir. İlk mahkemeler bu konuda çekingen davranmaktadır. Bu kararlar sonucunda kararlar Yargıtay ve Danıştay’a gitmek zorunda kalmakta. Oradan da aynı doğrultuda karalar çıkmamaktadır, ilkeler çevresinde yorumlanıp düzeltilmemektedir. Onun için geriye sadece bireysel başvuru yolunun açık olduğu AYM’ler kalıyor. AYM’ye bireysel başvuru olması, Türk mahkemelerinin bu mevcut uygulamaları bu kısır döngüden bir kurtuluş yolu sunabilecektir diye düşünüyorum."

JAGLAND'DAN HAŞİM KILIÇ'A ÖVGÜ

Thorbjørn Jaglan ise konuşmasında Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nden övgüyle bahsederken Haşim Kılıç’ın rolünün çok önemli olduğunu söyledi. Türkiye’de yapılan mevzuat değişiklilerin yargı bağımsızlığı konusunda tereddütlere yol açtığını fakat AYM mahkemesinin tüm yargının bağımsızlaştırılması konusunda gerekeni yapacağını düşündüğünü ve beklediğini dile getirdi.

AYM’nin AİHM ile yaptığı işbirliğini çok önemsediğini, uzun tutukluluk, adil yargılama ve mülkiyet hakkındaki tutamlarını olumlu bulduğunu söyledi. AİHM’nin, üye ülkelerin sorumluluklarını üzerine alma gibi bir sorumluluğunun olmadığını, verdiği karar ve içtihatlarla yol gösterici olduğunu ve insan hakları sözleşmesinin yerel ortamda daha iyi uygulanmasını sağlaması ve bu şekilde etkin AİHM sisteminin kurulabileceğini söyledi. AİHM nezdinde de reformlar yapıldığını söyleyen Jagland “Türkiye AYM’ler konsunda çok önemli bir örnek." ifadelerini kullandı.

Türkiye’de kolay başarılamayan bu gelişmeler Strasbourg’un da destek verdiğini ifade eden Jagland, fakat AYM Başkanı Kılıç’ın rolünün göz ardı edilememesi gerektiğini ekledi.

AİHM'den Türkiye'ye övgü

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru övgüsü yaparak, Türkiye yargısının önemli noktaya geldiğini belirtti.