Davutoğlu ile Zambiyalı mevkidaşı Harry Kalaba, yaptıkları başbaşa ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Davutoğlu, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin referandum açıklamalarıyla ilgili Türkiye'nin tutumuna yönelik soru üzerine, "Biz bütün Ortadoğu bölgesini kardeş halkların ve toplulukların yaşadığı barış ve istikrar bölgesi olma hedefini hep öne çıkardık" şeklinde konuştu. Davutoğlu, söz konusu bölgenin asırlarca içi içe yaşadığından hareketle ekonomik ve kültürel ilişkiler üzerinden aradaki duvarların kaldırılması görüşünü hep dile getirdiklerini vurguladı.
Türkiye'nin her zaman ülkelerin toprak bütünlüğü içinde refahını temel prensip olarak benimsediğini söyleyen Davutoğlu, "Ancak bu toprak bütünlüğü benimsenirken aynı zamanda da ekonomik ve kültürel entegrasyon üzerinden bölge halklarının birbiriyle kaynaşması ilkesini de gündeme getirmiştir. Maalesef son dönemde Irak'ta takip edilen politikalar sonucunda ciddi bir mezhebi ve etnik ayrışma gözleniyor. Bunu hep beraber büyük bir acı ve ıstırapla takip ediyoruz" diye konuştu.
Davutoğlu, Bağdat'ta yaşanan siyasal bölünme, mezhep ve etnik temelli olarak siyasete yansıyan bölünme ve parçalanmanın alanda mezhepçiliği ve radikalleşmeyi körükleyen sonuçlar doğurduğunu ifade ederek, öncelikle Iraklı siyasi liderlerin çıkış yolunun ülkede etnik ve mezhebi barışın sağlanması, ülkenin bütün bölgelerine imkanların eşit şekilde dağıtılmasını esas alan bir yeni yaklaşımla Irak'ı inşa etmeleri halinde Irak'ın toprak bütünlüğünün teminat altına alınacağını kaydetti.
Dışişleri Bakanı Davutoğlu, şöyle devam etti:
"Biz Türkiye olarak her zaman Irak'taki her kesime Sünni'ye Şii'ye ve Hırıstiyan'a, Arap'a, Kürt'e ve Türkmen'e hep eşit mesafede ve kardeşilik ilişkisi içerisinde yaklaştık. Ümidimiz, Irak'ın toprak bütünlüğü içinde bütün halkların barış içinde yaşamasıdır. Bu çerçevede de Türkiye hep bu şekilde hareket etmiştir. Sayın Mesut Barzani ve Neçirvan Barzani de buraya geldiğinde bu ilkeleri paylaştık ama tabii IKBY ve Türkiye mücavir bölgelerde o kardeşlerimiz herhangi bir ihtiyaç söz konusu olduğunda ki son dönemde enerji konusundaki işbirliğimiz malumdur, yine Musul, Erbil ve Kerkük'te insani yardımlar anlamında attığımız adımlar malumdur. Bütün Irak'la olduğu gibi bu bölgelerle de özel ilişkilerimiz hep devam edecek."
Kırım Milli Meclisi Başkanı Rifat Çubarov'un Kırım'a alınmamasıyla ilgili soruya Davutoğlu, Türkiye'nin Ukrayna krizi karşısında ilkeli tutum sergilediğini ifade ederek, "Bir taraftan Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunduk diğer taraftan da Kırım'da Rus, Tatar ve Ukrayna kökenli kim olursa olsun Kırım'da barış içerisinde yaşamaları için Türkiye çok ciddi katkılar verdi. Bu çerçevede de tebrik ederek ifade etmek istiyorum ki Kırım'da Tatar Türkleri bütün kurumlarıyla bu barışın sürdürülmesi için son derece vakur bir tavır sergilemişlerdir" ifadelerine yer verdi.
Davutoğlu, "Kırım'da böylesi kaos içinde olan bir durumda hala etnik barış muhafaza ediliyorsa bunda Kırım Tatar Türklerinin gösterdiği son derece pozitif tavrın da etkisi vardır" dedi.
Ahmet Davutoğlu, Özbekistan'a yapacağı ziyaretle ilgili olarak da "Özbekistan bizim için Orta Asya'nın kalbinde çok özel önemi olan ve Semerkand ve Buhara gibi büyük kültürel mirası barındıran dost ve kardeş bir ülkedir" dedi.
İki ülke arasında ebedi dostluk anlaşması bulunduğunu hatırlatan Davutoğlu, son yıllarda ilişkilerde yaşanan durağanlığı aşmak amacıyla bazı temasların olduğunu ve bu temasların son derece olumlu netice verdiğini aktardı.
- "Afrika açılımımızda en önemli stratejik ortaklardan biridir"
Davutoğlu, konuşmasının ikili ve heyetlerarası görüşmelerle ilgili kısmına geçen hafta Zambiya'da trafik kazasında hayatını kaybeden Lusaka Büyükelçiliği görevlilerinden Maşuk Bektaş'ı ve yaralanan Nihal Zorlu'yu anarak başladı.
Kaza nedeniyle duyduğu üzüntüyü dile getiren Davutoğlu, süreç boyunca sağladıkları destek dolayısıyla da mevkidaşı Kalaba ve Zambiyali yetkililere teşekkür etti.
"Zambiya bizim için Afrika açılımımızda en önemli stratejik ortaklardan biridir" diyen Davutoğlu, açılım planlaması esnasında Zambiya'ya 2011'de büyükelçilik açarak özel bir önem verdiklerini söyledi. Zambiya'nın Afrika'nın bağımsızlığı döneminden itibaren demokrasinin, siyasi istikrarın merkezi ve Afrika'ya ilham kaynağı olduğunu belirtti.
Davutoğlu, Zambiya'yı bu yıl kutlayacakları 50. bağımsızlık yıldönümü sebebiyle tebrik etti. 50. yıl törenlerine katılmak için nazik bir davet aldıklarını dile getiren Davutoğlu, "inşallah en üst düzeyde katılım için çaba sarf edeceğiz" dedi.
"Bugün biz ikili ilişkilerimizin, karşılıklı büyükelçilikler açılmasıyla ivme kazanmış ikili ilişkilerimizin geleceğini planladık" ifadesini kullanan Davutoğlu, büyükelçiliklerin açılmasıyla diplomatik altyapının tesis edildiğini, hukuki altyapının tamamlanması için çeşitli anlaşmaları ve bundan sonraki atılacak adımları ele aldıklarını kaydetti.
Karma Ekonomik Komisyon toplantısının da en kısa zamanda gerçekleştirilmesi konusunda mutabık kaldıkları bilgisini veren Davutoğlu, ilk fırsatta toplantının gerçekleştirileceğinin ve kurumsal ilişkilerinin zeminin tesis edileceğini belirtti.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Başkanlığının (TİKA) alandaki faaliyetleri konusunda görüş alışverişinde bulunduklarını aktaran Davutoğlu, karşılıklı sivil havacılık anlaşması imzalandığı için THY'nin Lusaka'ya uçması yönündeki talebin de gerçekleşmesi gayreti içinde olacağını açıkladı.
Orta ölçekli işletmeler ve endüstri bölgeleri konusunda da görüş alışverişinde bulunacaklarını ifade eden Davutoğlu, özellikle madencilik, turizm sektörü, tarım alanında geniş bir işbirliği imkanını değerlendirmek konusunda kararlı olduklarını söyledi.
İki ülke arasında genç diplomatların eğitimi konusunda çok iyi bir işbirliği olduğunu belirten Davutoğlu, "Daha çok Zambiyalı diplomatı ülkemizde görmek istiyoruz" şeklinde konuştu.
Zambiya'nın Türkiye'nin 2015-2016 dönemi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyeliği adaylığına destek verdiğine de değinen Davutoğlu, "Türkiye BMGK'de ve bütün uluslararası platformlarda Afrika'nın sesi, Zambiya'nın sesi ve temsilcisi olmaya devam edecek" diye konuştu.
-"Zambiya Türk yatırımcılarını sabırsızlıkla beklemektedir"
Zambiya Dışişleri Bakanı Kalaba ise iki ülke arasındaki ilişkileri derinleştirmeye yönelik işbirliğini geliştirmeye hazır olduklarını söyledi. Zambiya'da hayatını kaybeden Türk diplomatları için büyük üzüntü duyduklarını belirten Kalaba, Davutoğlu'na ülkesi ve hükümeti adına taziyede bulundu.
İkili ilişkilerin geldiği seviyenin mükemmel olarak adlandırılabileceğini belirten Kalaba, Zambiya'nın Türkiye'nin sosyal ve ekonomik alandaki atılımlarını büyük bir takdirler karşıladığını dile getirdi. Kalaba, THY'nin Zambiya'ya yapacağı uçuşların iki ülke arasındaki işbirliğini daha sağlamlaştıracağını ve iki ülkenin yakınlığını artıracağını söyledi.
"Zambiya Türk yatırımcılarını sabırsızlıkla beklemektedir" diyen Kalaba, Zambiya hükümetinin iki ülke arasında yatırım konusundaki ilişkileri geliştirmeye kararlı olduklarını vurguladı.
Türkiye'nin eğitim, ekonomi, kalkınma ve sağlık konusunda Zambiya'ya vermiş olduğu destek için teşekkür eden Kalaba, Türkiye'nin BMGK adaylığına destek vermekten kıvanç duyduğunu dile getirdi.
