Son zamanların ağırlıklı olarak araştırma konusu haline gelen Şarbonun kontrolünün sağlanamaması halinde ölümcül sonuçlarla karşılaşılan bir hastalık olarak tıp literatüründe yerini almaktadır. Çeşitleri açısından Akciğer, Deri ve Bağırsak Şarbonu olmak üzere üzere farklılıklar arz edebilen ve genellikle deri üzerinden işlemesinin ardından meydana gelerek etkilerini göstermeye başlayan Şarbon hastalığı nedir? Bacillus Anthracis adında bir bakteriden kaynaklanan ve hastalığın ciddi boyutlara ulaşmaması için erken teşhis ve tedavinin son derece önem kazandığı Şarbon hastalığının belirtileri nelerdir ve nasıl bulaşır? İşte, Kurban Bayramı'nın hemen akabinde gündemdeki gelişmelerin sonrasında geniş bir kesim tarafından merak duyulan ve sorgulamaya alınan Şarbon hastalığının tedavisi...
ŞARBON HASTALIĞI NEDİR?
Bacillus anthracis adlı bakterinin sebep olduğu, sığır, koyun, keçi gibi ot yiyen hayvanlarda görülen ve insanlara da bulaşabilen ölümcül bir bakteriyel enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığa yol açan B. anthracis mikrobunun en önemli özelliği zorlu fiziksel ve kimyasal çevre koşullara son derece dayanıklı “spor” denilen yapılar oluşturmasıdır.
ŞARBON HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
1)Hastalığın görüldüğü ülkeden hayvan ve hayvan ürünlerini almak,
2)Laboratuvar çalışmaları sonucu dikkat edilmezse, şarbon mikrobu bulaşabilir.
3)Sanayi ürünlerinde kullanılan hayvan yünleri, derileri ve kılları,
4)Şarbonlu hayvanlarla doğrudan temas ya da dolaylı olarak temas etmek,
5)Bu hayvanların etinin yenilmesi, hayvanın kesilmesi sırasında temas edilmesi sonucunda bulaşabilir.
ŞARBON HASTALIĞI BELİRTİLERİ VE ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Hayvanlarda sindirim, solunum ya da derideki çizik, sıyrık ve yaralar yoluyla mikrobun vücuda girmesi sonucu oluşan hastalık, hayvanlardan insanlara da enfekte olmuş hayvan etinin tüketilmesi ya da hastalıklı hayvanlarla direkt temas edilmesi halinde bulaşır. Vücuda girdikten sonra üremeye başlayan bakteri protein yapısında toksinler salgılar ve bu toksinler oldukça ölümcüldür.
1.Akciğer Şarbonu:
Sporların solunum yolu ile alınması ile oluşur. Kuluçka süresi 3-5 gündür. Belirtiler ateş, bitkinlik, yorgunluk, soluk alıp vermede güçlük gibi soğuk algınlığı belirtilerine benzer belirtilerdir. Hastalığın ilerleyen evrelerinde hasta komaya girerek ölür.
2.Deri Şarbonu:
Antraks sporlarının deri ile etkileşmesiyle oluşur. Kuluçka süresi 1-12 gündür. Belirtileri vücuda giriş noktalarında oluşan ağrı, sızı ve kabartılardır.
- Bağırsak Şarbonu:
Sporların yutulması ile oluşur. Kuluçka süresi 1-7 gündür. Belirtileri mide bulantısı, iştah kaybı, karın ağrısı, kusma ve kanlı ishaldir. Hastalığın akciğer veya sindirim sistemi yolu ile bulaşabilmesi için en az 10 bin bakteri sporunun solunması veya yutulması gerekmektedir. Hastalık maruziyetten hemen sonra uygun antibiyotiklerle yapılacak bir tedaviyle önlenebilir. Şarbon hastalığı bireyden bireye bulaşmaz.
ŞARBON HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASILDIR?
1)Hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat eden, bulaşık materyalle temas eden ve yukarıda belirtilen klinik formlardan birine ait belirtilerin bulunması şarbon hastalığını akla getirmeli ve mutlaka hekime müracaat edilmelidir.
2)Şarbon hastalığı erken dönemde teşhis edilirse tedavi ile iyileşme şansı vardır. Yöntem ise antibiyotik tedavisidir. Akciğer şarbonu olan hastalarda yüksek dozlarda antibiyotik verilir. Antibiyotik tedavi süresi de yapılan testler sonucu bakterinin hala vücutta olup olmadığına bağlıdır
3)Şüpheli durumlarda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Tedavinin başarılı olabilmesi için mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir. Şarbon tedavisi için etkili antibiyotikler vardır.
4)Şarbonun teşhisi yalnızca klinik belirtilere bakılarak konulamaz. Klinik belirtilerle beraber bakteriyolojik ve serolojik laboratuar testleri mutlaka yapılmalıdır.
5)Deri şarbonu olan hastalarda ise, yaraların olduğu deri bölgesine pansuman yapılır. Cerrahi operasyona gerek yoktur. Ayrıca şarbon insandan insana bulaşmadığından hastanın yakınlarına herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek yoktur.
