Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinde Türk Tarih Kulübü ve Türk Avrasya Topluluğunca düzenlenen konferansta konuşan İlber Ortaylı, ''Orta Asya ve Anadolu Türklüğü için Farsça ve İran medeniyeti fevkalade önemlidir. İkide bir bu kelime Farsça bunu atalım dememek gerekir. Bizim dil devrimi gramer üzerinedir, doğrusu da odur. Çünkü bir dilde kendisine benzemeyen yapı olarak benzemeyen gramer kuralları tatbik edilemez. Arapça sami bir dindir, bizim dil Türk dilidir. Arap ve Fars gramer kurallarını Türkiye'de yaşatamazsınız. Dil devrimi bunun üzerinde gider'' dedi.
Ortaylı, kültür kelimesinin karşılığının bulunmadığını ve içeriğinin boşaldığını ifade ederek, ''Bunun yerine İrfan kelimesini kullanabilirsiniz. Arapça bir kelimedir olsun. Elhamdülillah Müslümanız, bu bizim kimliğimizin bir parçasıdır. Kimsenin din ile kimlik çizme hakkı yoktur. Türklük bir ırk değil, bir dil ve medeniyet meselesidir. Türkçe konuşup, 'ben Türküm' diyorsa Türk sayılması için yeter. Din ile dili birbirinin seçeneği gibi ortaya koymak hem çok yanlıştır hem de şizofrenik sonuçlar yaratır. İnsanın sosyal çerçevede yaşamı da zaten kimliğidir. Seçim hakkın olmayan bir kimlik üzerinde hiç bir şekilde kimse seni ne inkara zorlayabilir ne seni tahrik eder ne de aslında kendini met etmeye müsaade etmez. Türkçenin sadeleşmesinde de 19. Yüzyıldan itibaren doğrudan doğruya asker kökenli yazarların ve edebiyat üslubunun çok büyük faydası vardır. Bugün 20. Yüzyılda Tevhid-i Tedrisat'tan söz ediliyor. Tevhid-i Tedrisat demek din eğitiminde birlik demektir. Harf devrimi de odur. Kimse size harf devrimi yaptık diye Arap harflerini öğrenmeyin demiyor. Arap harflerini öğrenmek mümkündür ve çok çabuk öğrenirsiniz. Batı Avrupa'da öğrenciler Türkçeyi öğrenmeye başlarken öğreniyorlar'' diye konuştu.
