Çeviri-Analiz
Irak başbakanı El-Kazimi, Irak'ın Selahaddin vilayetinde bir grup Sünni müslümanın kaçırılıp öldürülmesi ve Kürt partisi KDP'nin Bağdat bürolarının tahrip edilmesi olaylarından iki gün sonra taziye ziyaretinde bulunmuştu. 17 Ekim'de Farahat köyü yakınlarında 10 ceset bulundu. Cesetler, bir hafta önce kaçırılan, aralarında çocukların da bulunduğu bir grup Sünni köylüye aitti. Bölge, İran destekli bir milis olan Asa'ib Ahal El-Hak tarafından kontrol ediliyordu.
Farahat köylülerinin cenazesine katılan Kazimi (Al-Hurra.com, 18 Ekim 2020)
17 Ekim'de ise İran yanlısı gruplar, üst düzey KDP üyesi ve eski Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin Şii milisleri yasa dışı hareket etmekle suçlaması üzerine Bağdat'taki Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDP) genel merkezine saldırı düzenledi.
Yazar Khairallah her iki olayı, Irak'taki kötüleşen güvenlik durumunun İran tarafından Iraklı Sünnileri ve Kürtleri sindirmek, Irak güvenlik güçlerini utandırmak ve Irak Başbakanı'nın halkının egemenliğini yeniden tesis etme çabalarını boşa çıkarmak için düzenlendiğini öne sürdü.
“İran Irak'ta kalıcı olacağının mesajını veriyor”
İran'ı suçlayan gazeteci Khairallah'ın yazısında öne çıkan paragraflar;
"Irak'ın şu anda yaşadığı şey, Irak'ın kendisi tarafından oynanacak bir kart olduğunu açıkça kanıtlamayı amaçlayan saldırılarıyla İran'ın ülkeyi kolayca terk etmeyeceğine işaret. İran'ın amacı Kürtleri kışkırtmak, onlara Bağdat'ta hoş karşılanmadıklarını ve Başbakan Mustafa El-Kazimi'nin geçtiğimiz günlerde kendileriyle Kürtlerle imzaladığı Sincar anlaşmasını protesto etmeleri mesajını vermek. İran, Amerika da dahil olmak üzere ilgili herkese Irak'ta nihai söz sahibi olduğunu ve Başbakan'ın izni olmadan Irak halklarından hiçbiriyle, yani Kürtlerle anlaşma yapma hakkına sahip olmadığını açıkça belirtmeye çalışıyor.”
“İran Bağdat'ı kontrol altında tutmak istiyor”
"En önemlisi, İran, eski Dışişleri Bakanı ve Kürt liderlerinden Hoşyar Zebari'ye doğrudan yanıt veriyor; Halk Seferberlik Birimleri'nin (PMU) Bağdat'tan kaldırılması çağrısında bulunarak güvenliğin ordu yerine diğer devlet kurumları tarafından sağlanması teklif ediyor. Bütün bunlar, İran'ın 2003 yılında ortaya çıkan yeni Irak rejiminin yapısının ayrılmaz bir parçası olarak PYB'nin rolünü güçlendirmek istemesiyle ilgili. Bağdat, Kürtler de dahil olmak üzere tüm Iraklıların başkenti olmasına izin verilmiyor. Tam tersine Bağdat, İranlı milislerin, yani PYB'nin kontrolünde bir şehir olmalıdır, tıpkı Tahran'ın Devrim Muhafızları ve Devrim Muhafızları'nın her yönden kontrol ettiği Ayetullah Ali Hamaney'e bağlı Besic güçlerinin kontrolü altında olması gibi…”
“Her Iraklının hayatı İran'a bağlıdır”
"Salahuddin vilayetinde, Halk Seferberliği milislerinden biri tarafından bir katliam gerçekleştirildi. Bu, Arap Sünnilere Irak'ın hiçbir yerinde güvende olmadıkları mesajını iletmeyi amaçlıyordu. Üstelik İran, kendi milisleri aracılığıyla bunu kanıtlamak istiyor. ‘Her Iraklının hayatı İran'a bağlıdır; Irak ve güvenlik güçleri, ortalama Irak vatandaşının güvenliğini sağlayamaz' mesajıyla İran, Irak devletinin kalan kurumlarını, Mustafa Al-Kazimi ile aynı kurumları utandırmak istiyor.”
“El Kadhimi İran güçlerine teslim olmamalı”
"Bağdat ve Salahuddin'deki iki olay, Mustafa El-Kazimi'nin Paris, Berlin ve Londra'yı içeren Avrupa turuna çıkmasını engellemedi. Avrupa ziyareti, Cumhurbaşkanı Emmanuel başkanlığındaki üst düzey yetkililerle bir araya geldiği Fransız başkentinde başladı. Kısa bir süre önce Bağdat'ı ziyaret eden Macron, Fransa ile Irak arasında tarihi bağlar olduğundan hareketle Fransız şirketleri Irak'ı iyi tanıyor ve daha önce Irak'a petrol de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde yatırım yapmışlar. Şüphesiz Irak Başbakanı hoşnutsuz bir durumda. Avrupa turunu eleştirenlerin de olduğu kesindir. Bu onun dikkatini, Bağdat'ta PMU'nun yaptıklarının sonucuyla başa çıkma zamanı olduğuna çekerek hiç şüphesiz direnmeye devam etmeli. İran, Irak'ın artık bağımsız kararlar veren bağımsız bir devlet olamayacağını kanıtlamak ve Irak Başbakanı'nın, eski Irak Başbakanı Maliki gibi her konuda Tahran'dan tavsiye almasını sağlamak için mezhep milisleri aracılığıyla hareket etmesini istiyor.”
“İran'dan bağımsız yaşamak isteyen Iraklı şiiler”
"Tahran'ın görmezden geldiği çok önemli bir faktör var. Iraklıların çoğunda artan eğilim, Bağdat'ta ya da İran etkisine karşı ayaklanmanın ön saflarında yer alan Arap Şiiler de dahil olmak üzere İran'dan bağımsız olmak. Irak'ın güneyinde, özellikle Necef, Kerbela, El-Nasiriye ve Basra'da… Bu açıdan bakıldığında, İran'a düşman olmayan Mustafa El-Kazimi'nin konumu Iraklı Şiiler, Sünniler ve aynı şekilde Kürtlerden destek görüyor.”
“Irak yine de umutlu”
"Tablo pembe değil ama Irak'taki durum umutsuz değil. Bunun nedeni en az bir faktör, İran faktörü. İran, Irak'ı bir kart olarak kullanmaya çalışıyor. Özellikle de bağımsız bir modeli olmayan, ihracatı durgun hale gelen İran'ın ekonomisi, ABD yaptırımları göz önüne alındığında istikrarsız hale geldiğinden, İran'ın 3 Kasım'daki ABD başkanlık seçimleri dışında artık bahis oynayabileceği bir şey yok. Joe Biden ile bir anlaşmanın garantili olduğunu ve Amerika'nın Irak dahil Orta Doğu'nun kendisine altın tepside hazır olduğunu Tahran'a kim söyledi?"
MEMRİ
