Yetkisiz oto ekspertiz noktaları son 5 yıllık süreçte ciddi oranda artış gösterdi. Sahte ekspertiz belgesi nedeniyle mağdur sayısı da gün geçtikçe yükselmiş durumda. Türkiye'de binlerce oto ekspertiz firmasından sadece ortalama 10 kurumsal markanın TSE belgesi almaya hak kazandığı dikkate alındığında bunun ne derece bir boyuta ulaştığı da daha iyi anlaşılabilecektir.
Bu belgelerin hukuki geçerliliği yok
Pilot Garage Genel Koordinatörü Cihan Emre de yaptığı kurumsal değerlendirmesinde hava yastığı patlayan ya da şasi işlemi olan, hatta iki araçla birleştirme gerçekleştirilen ikinci el araçların bilinçli olarak yanlış ölçümle hasarsız gibi gösterildiğini ve sahte raporla tüketicilerin dolandırıldığını ifade ediyor. Emre, "TSE belgesi olmayan oto ekspertiz noktalarında alınan raporların herhangi bir hukuki geçerliliği olmadığından, araç satın almayı düşünen tüketicilerin kesinlikle ilk önceliği bu belgenin ibrazı olmalı." değerlendirmesinde bulundu.
Yeterlilik belgeleri bulunmuyor
Oto ekspertiz sektörü son 10 yılda önemli bir gelişim kaydetti, ikinci el araçlara olan taleple birçok yetkisiz oto ekspertiz noktası ortaya çıktı. Sektör dışı birçok kişi gerekli eğitim ve yeterlilik belgelerini almadan oto ekspertiz noktası açtı.Yatırım bedelini düşük tutmak için kalitesiz ölçüm makineleri ve eğitimsiz personel çalıştırılmaya başlandı.
Oto ekspertiz şirketlerinin araç ticaretinde, alıcı ve satıcı arasında tarafsız ve bağımsız bir şekilde terazi görevini üstlenmesi büyük önem taşıyor. Türk Standartları Enstitüsü Belgesi ve Hizmet Yeterlilik Belgesi almak için eğitime ve ölçüm makinelerine ciddi bir yatırım yapılması gerekiyor. Yatırım maliyetinden feragat eden bu yapıdaki firmaların verdiği raporlar, hukuki açıdan hiçbir geçerliliğe sahip değil. Bu yüzden araç satın alacak tüketicilerin ilk önceliği TSE Belgesi'nin ibrazı olmak durumunda.
Kötü niyetli firmalara dikkat
Geçen yıl itibarıyla satılan 8,2 milyon ikinci el aracın 5,5 milyonu ekspertiz işlemi gördü. Binlerce oto ekspertiz noktası içinde sadece yüzde 25'inin TSE Belgesi almaya hak kazandı. Sektörel bazda en büyük problem, hızlı kazanç sağlamaya çalışan, kötü niyetli firmalar. Önemli bir kısmı araç satıcısıyla-galeriyle önden anlaşarak patlamış hava yastığını, işlemli şasiyi, değişen ya da boyalı parçayı, hatta iki araçla yapılan kaynağı bilinçli olarak gizliyor, sonuç olarak gerçekliği yansıtmayan sahte bir rapor düzenleniyor.
Ekspertizde sunulan hizmetler
Oto ekspertiz işlemlerinde farklı alt kategoride incelemeler yapılmaktadır. İlk önce aracın en önemli mekanik parçası olan motoru test edilir ve aracın hasar geçmişinin tespiti sağlanır. Daha sonra sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanır ve ikinci el aracın oto ekspertiz işlemleri tamamlanarak size rapor halinde sunulur. Böylece yayınlanan ikinci el araç ilanda belirtilen özelliklerin doğruluğu da bu şekilde teyit edilir.
Aracın herhangi bir parçasının değişip değişmediği, kaza kaydının olup olmadığı, eğer kaza kaydı yoksa yine de aracın başka bir hasar alıp almadığı ve araç boyasının değişip değişmediği gibi işlemler detaylı bir şekilde kontrol edilmektedir. Tekerlek gücü ölçümü, Sürtünme kayıpları ölçümleri,Şanzıman kayıp ölçümleri, Tork ölçümü, DYNO kontrolü ve Yol simülasyonu da gerçekleştirilen işlemler arasında bulunmaktadır.
