Bisiklet kullanımı bireylerin gereksinimlerine, ekonomik yeterliliklerine ve isteklerine bağlı olarak özellikle içinde bulunduğumuz pandemi döneminde artmaya devam ediyor. Bisiklet kullanımı ve farkındalığının artışına tanık olsak da; ulaşımda, sportif aktivitelerde ve rekreasyonel alanlarda kullanmayı tercih eden bisikletseverlerin önündeki bazı dezavantajlar maalesef yıkılamıyor. Özellikle ulaşım ve turizm alanında kullanımı artan bisikletin tercih edilmesinin ekolojik, ekonomik ve sağlık alanlarında olumlu sonuçları olmasına rağmen gerekli çalışmalar yeterli ölçüde yürütülmemektedir.
Bazı engeller aşılmadıkça, yetkililerin bisikletin tanıtımı açısından siyasi ve ticari alanda gösterdikleri çabanın yanında gerçekleri ortaya çıkarıp altyapı eksikliklerini gidermedikçe, bisiklet karayollarında kullanılabilen araç statüsünden zamanla çıkacaktır. Sadece kısa mesafeli bisiklet yolları yapıp, bisikletin karayolları dışında tutulması bağımsız bisiklet kullanımına katkı sağlamayacaktır.
Bisikletin bağımsızca kullanımına olumsuz etki eden durumların aşılması adına, son yıllarda yapılan araştırmalarda bireylerin bisikleti özgürce kullanmasını engelleyen nedenler ortaya konmuştur. Bisiklet kullanımına engel görülen sebeplerden en önemlileri; bisikleti sürebilecek güvenli ortamların bulunmayışı ve gerekli altyapı düzenlemeleriyle birlikte hayata geçirilmemesi gibi sorunlardır. Motorlu taşıt sürücülerinin talepleri ile birlikte karayollarında bisikletlerin güvenli kullanımına engel durumlar oluşturması, ulaşımda bağımsız kullanımını sınırlayan ve ayrıştıran kısa mesafeli yolların yapılması bu durumları çözmemektedir.
Kentlerin plansız ve düzensiz gelişmesi ile birlikte kentlerin arasındaki mesafelerin artışı insanların motorlu taşıtlara olan talebini arttırmıştır. Bu gibi durumlar motorlu taşıt sürücülerine daha fazla söz hakkı vermektedir; kısa-uzun mesafeli bisiklet yollarının varlığı dahi sürücüleri rahatsız etmektedir. Bu duruma, 2018 yılında Isparta Belediyesi'nin Isparta kent merkezindeki bisiklet yollarının, motorlu taşıt sürücülerinin talepleri sonucu bisiklet yollarının trafiği aksattığı gerekçesiyle kaldırılması örnek olarak verilebilir.
İzmir gibi kentlerin karayollarında bulunan bisikletli paylaşım yollarının yapımı, ortak paydada buluşup sorunların çözümüne yardımcı olacaktır. Bunun yanında bisiklet kullanıcılarının kent içi ulaşımdaki amacı işe veya okula gidiş-geliş şeklinde olduğundan, kısa mesafeli ve aynı doğrultuda bisiklet yolları yapmak yerine kent içinde gerekli yerleri birbirine bağlayan bisiklet ağlarının oluşturulması daha yapıcı çözümler arasında yer almaktadır. Bisiklet kullanımının artmasını sağlayacak olan bu gibi çalışmalar, ulaşımda motorlu taşıtların sahipliğini aldığı yolları azınlıktaki bisiklet sürücüleriyle güvenli bir şekilde paylaşmalarını zorunlu kılacaktır.
Gökçe ÖZKONUK
