İçinde yaşadığımız evimiz, ders dinlediğimiz okullar, alışveriş için gittiğimiz mağaza, ya da marketler, eğlence ve kültür merkezleri ile çalıştığımız iş yerleri, bir afet durumunda uğrayabileceğimiz zararı etkileyen en önemli faktörlerden biri.Ülkemizdeki yapısal risklerin önemli bölümü, inşaatlarda standartlara ve yönetmeliklere uyulmamasından kaynaklanmaktadır. Olası afetler karşısında büyük can ve mal kayıplarının önlenmesi için, güvenliği yetersiz olan binaların güçlendirilmesi, ya da yıkılıp yeniden inşa edilmesi gerekli.
Binaların yapısal unsurları
AFAD'ın sitesindeki değerlendirmeye göre; binaların afetlere karşı güvenliği, inşaatın başlamasından binanın kullanıma açılmasına kadar geçen tüm aşamaları kapsar.İmar Kanunu, Yapı Denetim Kanunu ve Belediyelerce uygulanmakta olan İmar Yönetmelikleri bu aşamaları belirler ve tanımlar. Oturduğumuz veya satın alınacak binaların ilgili deprem yönetmeliklerine göre yapılıp yapılmadığını sorgulamak gerekir.Bu anlamda güvenli malzeme kullanımı esas. Binayı taşıyan kolonlar,Kirişler,Perde duvarlar (Düşey olarak),Döşeme ve çatı, Temel (yatay olarak) ve bağlantı yerleri (Kolon-Kiriş bağlantıları, Kiriş-Kiriş bağlantıları) yapısal tedbir için önemli.
Felaketin boyutu nedir?
OECD'nin yayınladığı “Hükümetlere Bakış 2017” başlıklı raporunda, hükümetlerin veya devletlerin risk yönetimi ve iletişimi konusundaki çalışmalara ayrılmış. Raporda, ülkelerde son dönemlerde yaşanan doğal veya doğal olmayan felaketler bulunuyor.OECD raporuna göre, bir olayın felaket olarak sayılabilmesi için 10 ya da daha fazla insanın hayatını kaybetmesi, 100 ya da daha fazla insanın yaşanan olaydan etkilenmesi, yaşanan olaydan sonra olağanüstü hâl ilan edilmesi veya uluslararası yardım talep edilmesi gerekiyor. Bu kriterler değerlendirildiğinde, felaketlerin yılda ortalama sayılarına bakıldığında ABD'nin ilk sırada olduğu görülüyor. ABD'yi Meksika, Japonya ve Türkiye takip ediyor.
Bina satın alır ya da kiralarken bunları yapın
Dolgu duvarlar,Bölme duvarlar,Pencereler (Düşey olarak),Asma tavanlar (Yatay olarak), Her türlü mobilya, beyaz eşya, elektrik aksamları, Kolon veya kirişlerin yapısal olmayan dolgu duvarlar ile bağlantıları da yapısal olmayan unsurlar olarak ele alınmak durumunda.Ev alırken ya da kiralarken de Mimarlar ve inşaat mühendisleri tarafından tasarlanmış, yasa ve yönetmeliklere uygun şekilde inşa edilmiş olmasına,İnşaatın usta işçiler tarafından yapılmış olmasına,
Ruhsatının ve iskânının olmasına,Proje amacına uygun olarak kullanılmasına ve yapılmış olan değişiklikler için tadilat ruhsatının bulunmasına dikkat etmek önemli.
2020'de 28 deprem yaşandı
2020 yılında dünyada 6,5 büyüklüğünün üzerinde 28 deprem yaşandı. Gerçekleşen depremlerde en çok can kaybı Türkiye'de oldu. 23 Haziran 2020 tarihinde Meksika'da meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremde 10 kişi yaşamını kaybetti. 17 Temmuz 2020 tarihinde ise Papua Yeni Gine'de 7 büyüklüğünde deprem meydana gelirken, 1 kişi yaşamını yitirdi. 6,5 ve 6,9 büyüklüğü arasındaki depremler incelendiğinde can kaybı yaşanan tek deprem, 18 Ağustos 2020'de Filipinler'de 2 kişinin yaşamını yitirdiği deprem oldu. Japonya, Şili, Endonezya, Yunanistan, Solomon Adaları ve Amerika'da gerçekleşen 6,5 ve 6,9 arasında meydana gelen depremlerde ise can kaybı yaşanmadı.
