Artık herkes istihbarat takibi altında

Fransa'da yeni istihbarat yasa tasarısı, istihbarat birimlerine iletişimin takip edilmesi konusunda çok geniş yetkiler veriyor. Ülkedeki insan hakları örgütleri, terörle mücadele kapsamında meclis gündemine getirilen yen iistihbarat yasa tasarısının ülkeyi antidemokratik hale getireceğini savunuyor.

Hükümetin Meclis’ten geçirmeyi planladığı bu metin internet sağlayıcılarını da endişelendiriyor. Uygulanacak kontrol mekanizmaları yüzünden birçok şirket Fransa’yı terk etme seçeneğini gündeme aldı. Fransız polisine ve istihbarat birimlerine internet ve telefon dinleme konusunda geniş yetki veren yasa, Fransız kamuoyunda, “sivil özgürlükleri” sonlandıracağı endişesiyle eleştiriler alıyor.

Yasayla, internet üzerinden terör propagandası yapan sitelerin kapatılması, polisin ve istihbarat birimlerinin savcılık kararına gerek duymadan terör şüphelilerini dinleyebilmesi, teknik alt yapının artırılması gibi yenilikler getiriliyor. “Potansiyel teröristlerin” telefon görüşmelerinin ve elektronik iletişimlerinin izlenmesi için savcılık iznine gerek olmaksızın İçişleri Bakanlığı ve istihbarat birimlerine yetki veriyor. Ayrıca, bu yılın sonuna kadar, Arapça başta olmak üzere yabancı dil bilen ve bilişim uzmanı olan 2 bin 680 yeni istihbarat elemanının alınması da öngörülüyor.

Ulusal İstihbarat Kontrol Komisyonu adlı yeni bir istihbarat birimi kuruluyor. Hukukçu, politikacı ve uzmanlardan oluşacak komisyon üyelerinin, internet ve telefon denetimini öngören tedbirlerin yasalara uygunluğunu denetlemesi planlanıyor.
Solcu hükümetin sunduğu ve 5 Mayıs’ta oylanacak metin, Meclis’teki tüm tartışmalara rağmen ülkede sağ kanat tarafından da destekleniyor.

STK’LARDAN TEPKİLER

Fransa İnternet Özgürlükleri Platformu "La Quadrature du Net" sözcüsü Adrienne Charmet, Fransa'daki yeni istihbarat yasa tasarısına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Charmet, yasanın kitleleri takip etmeyi hedeflediğini belirterek "Bu yasanın amacı istihbarat servisleri için internet ve telefon operatörleri üzerinde bir karakutu kurmak. Söylediklerine göre şüpheli eylemleri tespit etmek için bunu yapacaklar. Ancak onlar kitlesel olarak kişisel verileri toplayacaklar" dedi.

"HERKES TAKİP ALTINDA"

Yasanın temel insan haklarına tehdit oluşturduğunu vurgulayan Charmet, "Kitlesel izlemeden bahsediyoruz. Herkes takip altında olacak. Bu gözetleme yasasının ABD gizli servisi NSA’ya verilen yetkilerden bir farkı yok" diye konuştu.

Charmet, Fransa'da hükümetin yeni yasayı terörle mücadele adına çıkarmak istediğini ancak istihbarat servislerine sınırsız yetki sunulduğuna işaret etti. Bunların ABD istihbaratına verilen yetkileri hatırlattığını belirten Charmet, "Snowden'ın ABD istihbaratının gizli izleme programlarını ifşa etmesinden 2 yıl sonra böyle bir yasa tasarısının Fransa'da oylanması tamamen antidemokratik ve cumhuriyete aykırı" ifadesini kullandı.

ABD'de 11 Eylül 2001’de düzenlenen saldırılardan sonra çıkarılan Yurtseverlik Yasası, Ulusal Güvenlik Dairesi'nin (NSA), ABD vatandaşlarının telefon ve elektronik postalarını yasal izin olmadan takip edebilmesine olanak sağlamıştı.

Başbakan Manuel Valls, konuya ilişkin geçen ay Elysee Sarayı'nda düzenlediği basın toplantısında, yeni çıkarılacak yasanın ABD'deki Yurtseverlik Yasası gibi bir kanun olmayacağını belirtmişti. Valls, yasa tasarısını "Kitlesel bir gözetleme söz konusu olmayacak. İnternet ortamında kesinlikle hukuksuz bir uygulama yapılmayacak" sözleriyle savunmuştu.

Hafta başında Liberation gazetesine konuşan İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve de kitlesel gözetleme faaliyetinin olmayacağını ve yasanın sadece Fransız vatandaşlarının korunmasına yönelik takipleri öngördüğünü ifade etmişti.

Ulusal Meclis önünde pazartesi günü düzenlenen gösterilerde, vatandaşların internet ve telefon trafiklerinin doğrudan takibine izin veren yasa tasarısı protesto edildi.

"MEDYA ÖZGÜRLÜĞÜNE BÜYÜK DARBE"

Yasaya ilişkin yazılı açıklama yapan Sınırsız Gazeteciler Örgütü, tasarının ifade özgürlüğünü askıya alma potansiyeli bulunduğunu ve kötüye kullanılabileceğini öne sürdü. Açıklamada, örgütün Genel Sekreteri Christophe Deloire, yasanın gazetecilerin takip edilmediklerini temin edecek şekilde temel haklarını koruyucu tedbirler de içermesi gerektiğini belirtti. Deloire, aksi takdirde yasanın "medya özgürlüğüne büyük darbe" vuracağını savundu.

Uluslararası Af Örgütü'nden yapılan açıklamada da yasanın mahkeme kararı olmaksızın gerçekleştirilecek izinsiz izlemelere yol açacağına işaret edildi. Yasayla orantılılık ve meşruiyet ilkelerinin çiğneneceğini belirten örgüt yetkilileri, mahremiyet ve ifade özgürlüğü haklarının kısıtlanacağını vurguladı.

Yeni yasayla istihbarat servisinin daha verimli çalışması için teknolojik imkanların güçlendirilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda gelişmiş coğrafi konumlandırma ve kameralı güvenlik sistemleri kullanılacak. Terörle mücadele kapsamında internet bağlantı verilerinin ve cep telefonu iletişim trafiği de analiz edilecek. Yasa çerçevesinde "Ulusal İstihbarat Teknik Kontrol Kurulu" adında yeni bir idari kurul oluşturulacak. Yeni kurulda hukukçular, milletvekilleri ve iletişim uzmanları görev alacak.