Önceki gün biten Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında alınan kararları AA muhabirine değerlendiren Brookings Enstitüsü Mali ve Parasal Politikalar Merkezi Direktörü David Wessel, American Enterprise Institute'un (AEI) Kıdemli Uzmanı ve eski Fed Ekonomisti Steven Oliner ve Moody's Analytics Direktörü Ryan Sweet, Fed'in faiz artışına haziranda gitmesinin mümkün olmadığı görüşünde birleşti.
Wessel, yatırımcıların bu toplantıda karar metninden çok gösterge faiz oranına ilişkin beklentilere odaklandığını belirterek, "Piyasalar, FOMC üyelerinin gelecek iki yıla yönelik federal fon faizi tahminlerinden, Fed'in faiz artışı için eylüle kadar bekleyeceğinin yanı sıra beklenenden daha yavaş davranacağı sonucunu çıkardı. FOMC, ilk artışın haziranda gelmeyeceği konusunda oldukça açıktı" şeklinde konuştu.
Fed yetkilileri, gösterge faiz oranı beklentilerini, bu yıl sonu için yüzde 1,125'ten yüzde 0,625'e ve 2016 sonu için yüzde 2,5'dan yüzde 1,875'e revize etmişti.
Wessel, ayrıca faiz artırımının ertelenmesinde enflasyondaki belirsizliğin baş rolü oynadığını ifade ederken, Fed'in petrol fiyatlarındaki dalgalanmadan kaynaklanan yanıltıcı sinyallere göre karar almak istemediğini vurguladı.
- "17 üyeden 15'i faizin bu yıl içinde artırılmasını istiyor"
Bu noktada, Fed Başkanı Janet Yellen'ın "faiz artışına ne zaman başlanacağı konusunda bir karar alınmadığı" açıklamasına atıfta bulunan Wessel, Yellen dahil olmak üzere hiçbir Fed yetkilisinin, enflasyonun yüzde 2 hedefine ne zaman yaklaşacağı ve dolayısıyla faiz artışına ne zaman başlanacağını bilmediğini dile getirdi.
Wessel, öte yandan Target, Walmart, TJX gibi Amerikalı perakende devlerinin yanı sıra birçok eyaletinden de asgari ücreti artırma kararı aldığını hatırlatarak, "Ücretlerdeki artış enflasyonu zaman içinde yukarı çekecektir, ancak düşen petrol fiyatları ve güçlenen dolar bu etkiyi bastırabilir" dedi.
Dünyanın en etkili düşünce kuruluşlarından Brookings Enstitüsünde eski Fed başkanları Ben Bernanke ve Alan Greenspan ile birlikte çalışan David Wessel, sözlerini "Fed'in rüzgarın hangi yönden daha hızlı estiğine karar vermesi gerekecek. Ancak, FOMC'nin 17 üyesinden 15'inin faiz artışının bu yıl içinde başlamasından yana görüş bildirmesi güçlü bir sinyal" diyerek tamamladı.
- "Asıl sürpriz gösterge faiz oranlarındaki revizyondu"
AEI Kıdemli Uzmanı ve eski Fed Ekonomisti Steven Oliner, Fed'in sabırlı ifadesini kaldırmasının beklenen bir gelişme olarak kimseyi şaşırtmadığını, ancak asıl sürprizin gösterge faiz oranına yönelik tahminlerin ciddi şekilde aşağı çekilmesi olduğunu söyledi.
Oliner, "Büyüme, enflasyon ve işsizlik oranlarındaki aşağı yönlü revizyonları bekliyordum, ancak federal fon faiz oranını beklentinin üstünde düşürdüler. Bundan anlaşılan, haziranın artık ilk faiz artışı için seçenekler arasında yer almadığı. Fed, eylül ve sonrasına odaklanacak" ifadelerini kullandı.
Bu noktada, FOMC'nin hazirandan yıl sonuna kadar dört toplantısı olduğunu hatırlatan Oliner, haziranın neden seçenekler arasında olmadığını şöyle açıkladı:
"Fed, 2015 sonu itibariyle beklenen yüzde 0,625'lik federal fon faiz oranına sadece iki adet 0,25 puanlık faiz artışıyla ulaşabilir. Bu durumda, faiz oranının haziranda artırılmaya başlanması, yılın geri kalanında sadece bir artış daha yapılacağı anlamına gelir. Bence, bu FOMC için olası bir yol haritası değil, çünkü faiz artışına ekonominin yeterli ivmeyi kazandığından emin olmadan başlamayacaklar. Bu nedenle, Fed faiz artırımına haziranda başlayıp, sonrasında aylar boyunca hiçbir şey yapmadan beklemeyi planlamıyorlar."
Oliner, Fed'in faiz artışına eylülde başlayıp, ekim ya da aralık toplantılarından birinde ikinci kez artışa gitmesinin daha makul bir takvim olacağını sözlerine ekledi.
- "Fed, daha düzensiz bir takvim izleyecek"
Moody's Analytics Direktörü Ryan Sweet ise Oliner'ın aksine Fed'in faiz artışında geçmişteki gibi sistematik olarak artırmayacağının altını çizerek, "Fed faiz oranını toplantı başına 0,25 puan yükseltmek yerine daha düzensiz bir takvim izleyecek. Faizi bir toplantıda artırıp, sonrasında biraz ara verecekler" öngörüsünde bulundu.
Fed'in "güvercin" tutumunun büyük oranda güçlenen dolardan kaynaklandığını ileri süren Sweet, bu düşüncesini dolardaki değerlenmenin petrol fiyatlarındaki düşüşün aksine "geçici" olmamasına dayandırdı.
Sweet, Fed'in sabırlı ifadesini kaldırarak, takvim bazlı yönlendirmeden, veri bazlı yönlendirmeye geçtiğini belirtirken, sözlerini "FOMC'in hedefi başından beri zamanlamayı ekonominin gidişatına bağlamaktı. Fed, şimdi faiz artışına istediği zaman başlayabilecek esnekliğe sahip. Ancak, biz Moody's Analytics olarak faiz artışının eylül ayında başlamasını bekliyoruz" görüşüyle sonlandırdı.
- FOMC toplantı takvimi
Her 6 haftada bir buluşan FOMC'nin bundan sonraki toplantı tarihleri şöyle: 28-29 Nisan, 16-17 Haziran, 28-29 Temmuz, 16-17 Eylül, 27-28 Ekim ve 15-16 Aralık.
Fed, önceki gün biten mart ayı toplantısının sonuç bildirisinde, nisan toplantısında faiz artışına yönelik bir karar alınmasının olası olmadığını bildirmişti. Buna karşın, Başkan Yellen'ın haziran, eylül ve aralık toplantılarını takiben basın konferansı düzenleyecek olması, bu üç toplantıyı daha kritik hale getiriyor.
