İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. İhaleli işlerde, iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülükler ihale öncesinde belirlenecek.
İş Kanunu'ndaki, "Çağrı üzerine çalışma" şeklindeki madde başlığı, "Çağrı üzerine çalışma ve uzaktan çalışma" şeklinde değiştiriliyor.
Tasarı, uygulamada var olan ancak yasal dayanağı bulunmayan uzaktan çalışma kavramını, "işverenin belirlediği mal veya hizmeti üretmek amacıyla işçinin işyeri dışında, iş edimini yerine getirdiği yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisi" olarak tanımlanıyor.
Uzaktan çalışmada, işçilerin çalıştıkları gün ve saatler, işveren tarafından onaylanan günlük puantaj cetvellerine kaydedilecek. İşin emsal işçi tarafından yapılabileceği süreye ilişkin bir hesaplama, sözleşmeye eklenecek.
İşveren, işçinin yürütmekte olduğu işle ilgili iş sağlığı ve güvenliği önlemleri konusunda işçiyi bilgilendirecek.
- Maden işçilerinin çalışma saatleri
Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yeraltında çalışan maden işlerine haftalık 37,5 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100'den az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenecek.
Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yer altında çalışan maden işçilerinin günlük çalışma süresi en çok 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en çok 37,5 saat olacak.
Sanayiden sayılmayan işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.
- Evlilik, ölüm ve babalık izni
İşçiye evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilecek.
İşçiler, en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuyla ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin alabilecek.
- Çocuk oyunculara yasal güvence
Tasarı, çocuk çalıştırma yasağına ve çalıştırma koşullarına ilişkin düzenlemeler de içeriyor.
Buna göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocuklar beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilecek. 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek.
Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak. Bu süre, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabilecek.
Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olacak.
Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinin kapsamı, bu faaliyetlerde çalışacak çocuklara çalışma izni verilmesi, yaş grupları ve faaliyet türlerine göre çalışma ve dinlenme süreleriyle çalışma ortamı ve şartları, ücretin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Emekli Sandığı Kanununa göre 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla 50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar yaş haddi nedeniyle istekleri üzerine veya resen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılı doldurmuş olması şartıyla emekli aylığına hak kazanacak. 8 Eylül 1999'dan önce geçen ve aylık bağlanmasında dikkate alınan hizmetler nedeniyle bu hükümlerinin uygulanması talep edilemeyecek. Bu şartları taşıyanlara müracaatlarını takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak ve bunlara geçmişe yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak.
Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.
Kursiyerlerin prim oranı, prime esas kazançlarının yüzde 13,5'ten yüzde 5,5'e, yüzde 12,5 olan genel sağlık sigortası payı yüzde 4,5'e inecek.
- Sandıkların devir tarihini Bakanlar Kurulu belirleyecek
Tasarı, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sandıkların Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirleme yetkisini Bakanlar Kurulu'na veriyor. Buna göre, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
- Soma ve Ermenek dışındaki kaza kurbanlarına da imkan sağlanıyor
Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen maden kazasıyla Ermenek'te 28 Ekim 2014 tarihinde meydana gelen su baskını tarihleri arasındaki diğer maden kazalarında hayatını kaybeden sigortalı ve hak sahiplerine aynı imkanlar sağlanacak.
Faaliyet izni kaldırılan yönetim ve denetimi TMSF'ye devredilen ya da doğrudan iflasına karar verilen bankalar, bu bankaların hakim ortakları, yönetim ve denetimine sahip olduğu iştirakleri, gerçek ve tüzel kişi hakim ortaklarının hakim ortak olduğu şirketler ve ilgili kanunlar kapsamında bankanın fona olan borcundan sorumlu tutulan kişiler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında iflas kararı verilmiş ve işlemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonuçlanmış olan şirketlerin borçlarından, müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunanlardan şirket yönetim organlarında görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkilileri hakkında kurum alacaklarından icra takibi başlatılmış olsun veya olmasın ilgili mevzuata ilişkin müşterek ve müteselsil sorumlulukları sona erecek. Yapılan takipler sonlandırılacak, bu kişiler hakkında uygulanan hacizler kaldırılacak.
Tasarıyla, Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgelerinin kalite güvencesinin aynı şekilde sürdürülebilmesi amacıyla Denetim Dairesi Başkanlığı ile Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Dairesi Başkanlığı kuruluyor.
(Sürecek)
