ABD Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner'in bugün, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu İran konusunda 11 Şubat'ta Kongre'nin ortak oturumuna hitap etmesi için davetinin ardından, ABD Kongresi'nde de İran'la müzakereler konusunda oturum düzenlendi.
Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde "İran ile Nükleer Müzakereler: Görüşmelerin Durumu ve Kongre'nin Rolü" başlıklı oturumda hem Cumhuriyetçi Partiden hem de Demokrat Partiden senatörler, İran'a yönelik yeni yaptırımlar getirilmesi noktasında Obama yönetimini eleştirdi.
ABD'de Kasım 2014'te yapılan ara seçimlerin ardından yenilenen Kongre'de, Senato Dış İlişkiler Komitesi başkanlığına gelen Cumhuriyetçi Parti Tennessee Senatörü Bob Corker, İran'ın nükleer programı konusunda Tahran yönetimi ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasındaki İran'ın nükleer silah elde etmesini önleyecek herhangi bir anlaşmada, Kongre'nin bu anlaşmayı oylayabilmesine yönelik bir mevzuat hazırlanmasında ısrarcı oldu.
ABD, Fransa ve AB adına müzakereleri yürütenlerin haricinde geçen hafta İngiltere Başbakanı David Cameron ve hafta sonu da Tel Aviv'de İsrail istihbarat yetkilileriyle doğrudan görüştüğü bilgisini veren Corker, görüştüğü kişilerinden hiçbirinin Kongre'ye varılacak bir anlaşmayı oylama imkanı verecek iznin, müzakereleri zora sokmayacağını, aksine ABD'nin pozisyonunu daha da güçlendirebileceğini kaydetti.
Komitenin eski başkanı Demokrat Partili New Jersey Senatörü Bob Menendez de İran'a yaptırımların savunuculuğunu yapan Cumhuriyetçi Senatör Mark Kirk ile geçen yıl hazırladıkları ancak Beyaz Saray ve Senato'daki Demokratların engellemesiyle Senato'ya sunulamayan, Tahran yönetimine yönelik yeni yaptırım tasarısını desteklediğini söyledi.
İranlıların zaman kazanmaya çalıştığını savunan Menendez, "İranlılar, 18 aylık oyalamanın ardından gelecek başarısızlığın sonuçları olacağını bilmeleri gerekiyor. Bazılarımız bu sonuçların ilave yaptırımlar olduğuna inanıyor" diye konuştu. Menendez, ABD'nin iyi niyet gösterdiği bir ortamda Tahran yönetiminin tek taraflı oyunla müzakerelerin amacı ve ruhunu ihlal ettiğini ileri sürdü.
-Yönetim, yeni yaptırımların İran'ı masadan uzaklaştıracağını savunuyor-
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Tony Blinken ise Kongre'nin getireceği yeni yaptırımların İran'ın müzakere masasından uzaklaşmasına neden olacağına bildirdi.
Blinken, "Yeni yaptırımların geçirilmesi, İran'ın müzakereleri terk etmesine, ortak eylem planını ihlal etmesine ve nükleer programını tüm hızıyla gerçekleştirmeye çalışmasına ve ortak eylem planı altında kazandığımız tüm kazanımların kaybedilmesine neden olabilir. Eğer İran müzakere masasından kalkmasa veya hızla masaya dönmese bile, (yeni yaptırımlar) sonucunda müzakerecilerinin keskin bir pozisyon benimsemeleri olasıdır ki bu da nihai anlaşmanın başarılmasını güçleştirir" diye konuştu.
Blinken, İran'a yönelik mevcut yaptırımların bu ülkenin ekonomisi zora soktuğuna vurgu yaptı. Blinken, "İran, Demokles'in kılıcının başının üstünde sallandığının farkında. Başka bir eyleme gerek yok. Bu nedenle yeni yaptırımlar şu noktada gereksiz ancak yeni yaptırımların geçmesi, gelecek birkaç ay içerisindeki nihai anlaşmayı riske sokabilir" değerlendirmesinde bulundu.
Tony Blinken ayrıca Batılı ülkelerin Tahran yönetimi ile yürüttüğü müzakerelerde "hala bazı uçurumlar" bulunduğunu ancak Haziran ayına kadar nihai bir anlaşmaya ulaşmada "güvenilir bir şans" bulunduğunu dile getirdi.
-"Ortaklarımız İran'ı değil, bizi suçlayabilir"-
ABD Hazine Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı David Cohen de yeni yaptırımlar getirecek bir çalışmanın müzakerelere yardımcı olmayacağını, aksine zarar vereceğini kaydetti. Cohen, "Eğer Kongre yeni yaptırımlara yönelik yasa çıkarır ve müzakereler başarısızlıkla sonuçlanırsa uluslararası ortaklarımız müzakerelerin çökmesinden bizi suçlayabilir, İran'ı değil" yorumunda bulundu.
ABD Başkanı Barack Obama da dün yaptığı "Birliğin Durumu" konuşmasında şu anda Kongre'den geçebilecek yeni yaptırımların diplomasinin çökmesini neredeyse garanti edeceğini, Amerika'yı müttefiklerinden uzaklaştıracağını ve İran'ın nükleer programına yeniden başlamasına neden olacağı uyarısında bulunmuştu. Obama, "Bu mantıklı değil. Bu nedenle bu gelişmeyi tersine çevirme tehdidini içeren herhangi bir yaptırım tasarısını veto edeceğim. Amerikan halkı bizden sadece son çare olarak savaşa gitmemizi bekliyor ve bu akla bağlı kalmaya niyetliyim" diye konuşmuştu.
Senato Bankacılık Komitesi'nde, İran'a yönelik yaptırımların artırılmasına yönelik oylama 29 Ocak'ta yapılacak.
