Avrupa üniversitelerinden 'Osmanlı' ilgisi

Avrupa Üniversitesi Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Joseph H. H. Weiler, Türkiye ile ortaklaşa Türkiye-Osmanlı Araştırmaları Kürsüsü açılmasını teklif etti.

Bakan Avcı ile dün makamında bir araya gelen Weiler, AA muhabirinin Avrupa Üniversitesi Enstitüsü'nde açılması hedeflenen Türkiye-Osmanlı araştırmaları kürsüsüyle ilgili sorularını yanıtladı.

Enstitülerinin AB üyesi ülkelerde sosyal bilimlerde en önde gelen kurumlardan biri olduğunu ifade eden Weiler, her yıl Türkiye'den pek çok doktora ve doktora sonrası öğrencinin geldiğini aktardı. Weiler, Türk öğrencilerin doktora için başvurduğu bölümler arasında da tarih ve medeniyet bölümlerinin bulunduğunu belirtti.

Enstitülerinde eğitim alan Türk öğrencilerin, çok başarılı olduklarına işaret eden Weiler, mezunlarının Türkiye'deki ve Avrupa'daki üniversitelerde profesör unvanıyla görev yaptığını ve bu profesörlerin sayısının arttırılmasını hedeflediklerini söyledi.

Bakan Avcı ile görüşmelerinde, hukuk, ekonomi, politika gibi alanlarda Avrupa üniversitelerindeki Türk araştırmacıların eğitimini ele aldıklarını belirten Weiler, her yıl en az 16 doktora öğrencisinin Türkiye'den Avrupa'daki üniversitelere kabulünün hedeflendiğini bildirdi.

Weiler, ayrıca Avrupa üniversiteleri ile Türk üniversitelerinin tüm bölümlerinde işbirliğinin arttırılmasının da gündeme geldiğini söyledi.

Bakan Avcı'ya Türkiye ile işbirliği içinde Türkiye-Osmanlı Araştırmaları Kürsüsü'nün kurulması için öneri sunduklarını ifade eden Weiler, şunları kaydetti:

"Tarih ve medeniyet bölümümüzde çok büyük bir boşluk bulunuyor. Bu da Osmanlı tarihi, medeniyeti, kültürü alanındaki araştırmalar. Bu boşluğun doldurulmasının ve enstitümüzde birOsmanlı kürsüsünün açılmasının zamanı geldi. Bu kürsü açılırsa, bütün Avrupa'dan enstitümüze öğrenci gelir ve bu alanda doktora çalışmaları yaptırabiliriz.

Enstitümüzde yürütülen Avrupa çalışmalarının temelini de tarih ve medeniyet araştırmaları oluşturuyor. Osmanlı İmparatorluğu ve kültürü, Ortadoğu'nun ve dünyanın şekillenmesinde büyük bir rol oynadı. Bu çok büyük bir olay. Kürsüye bu yüzden sahip olmamız gerektiğini düşündük."

"Türk Hükümetinin Osmanlı kürsüsü için yardım edeceğini umuyoruz"

Enstitü olarak Rusya ile Rusya Araştırmaları Kürsüsü'nün; Portekiz ile Brezilya ve Latin Amerika Kürsüsü'nün kurulması için girişimlerde bulunduklarını anlatan Weiler, "Türk hükümetinin enstitümüz bünyesinde Osmanlı kürsüsünün kurulması konusunda yardım edeceğini umuyoruz" dedi.

Enstitüleri bünyesinde açılacak bir Osmanlı kürsüsünde, Avrupa'nın ve Türkiye'nin değişik bölgelerinden gelecek araştırmacıların çalışmalar yürütebileceğini ifade eden Weiler, "Bakan Nabi Avcı da kürsünün kurulmasına çok pozitif, destekleyici ve iyimser yaklaştı. Bu bana büyük bir cesaret verdi" dedi.

Weiler, kürsünün kurulmasında ilk aşamada İstanbul Şehir Üniversitesi ve Bilgi Üniversiteleri ile işbirliğinin gündeme gelebileceğini ve sonrasında başka üniversitelerin de projeye dahil olabileceğini söyledi.

Enstitülerinin her yıl bin 500 dolayında doktora ve doktora sonrası araştırmacının başvurduğunu ancak çok kısıtlı sayıda başvuru kabul edebildiklerini belirten Weiler, Osmanlı kürsüsüne de aynı talebi beklediklerini söyledi.

Osmanlı kürsüsünün bilim dünyasına katkısının ne düzeyde olacağının sorulması üzerine Weiler, "Doktora sonrası için zengin bir arşive sahibiz. Osmanlı kürsüsü kurulması halinde burada eğitim alacak araştırmacılar da Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde de yine uzman olacaklar ve yine Osmanlı tarihini öğretecekler. Uluslararası hukuk profesörüyüm. Türkiye benim özel ilgi alanıma giriyor. Türkiye çok çok büyük ve etkili, muhteşem üniversitelere sahip ve biz çok başarılı ve yetenekli Türk doktora öğrencilerine sahibiz. Bunun daha da artmasını istiyoruz" dedi.

Önemli kürsü ve merkezler

MEB yetkililerinden alınan bilgiye göre, yurtdışından ülkeye gelen kürsü açılması talepleri Dışişleri Bakanlığına iletiliyor ve bu Bakanlık tarafından değerlendiriliyor. Kürsülerin açılmasının akabinde okutman ihtiyacı olması halinde imkanlar ölçüsünde bu ihtiyaçlar MEB tarafından karşılanıyor. Aktif ve verimli olan bazı kürsü ve merkezler şöyle:

"Oxford Üniversitesi İslam Araştırmaları Merkezi (Onursal Başkanı Galler Prensi Charles’dır.)

-Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi bünyesindeki "Vehbi Koç Türkiye
Çalışmaları Kürsüsü"

-London School of Economics and Political Science (LSE) Avrupa Enstitüsü bünyesindeki
"Çağdaş Türkiye Çalışmaları Kürsüsü"

-ABD’nin başkenti Washington’daki Georgetown Üniversitesi Dış İlişkiler Okulu bünyesindeki "Nasuhi Ertegün Modern Türkiye Çalışmaları Kürsüsü"

- Prag’daki Charles Üniversitesi bünyesindeki "Türkoloji Kürsüsü"

Bu kürsü ve merkezlerin dışında ABD'deki üniversiteler bünyesinde faal olan veya açılması planlanan diğer kürsü veya merkezler de bulunuyor. Bunların da açılması ve verimli olmaları yönünde çalışmalar yapılıyor.

YETKM de Türk kültürünü tanıtmak için faaliyetlerini sürdürüyor

Ayrıca, Türk dilini ve kültürünü dünyada tanıtılması için Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri (YETKM) de Batı Avrupa, Balkanlar, Doğu Avrupa, Ortadoğu, Kafkaslar, Orta Asya, Uzak Doğu, ve Afrika’da çalışmalarını sürdürüyor. Bu merkezlerin bulunduğu şehirler de şöyle:

"Arnavutluk (Tiran,İşkodra); Bosna-Hersek (Saraybosna,Foynitsa ve Mostar); Kosova (Priştine, Prizren,İpek); Macaristan (Budapeşte); Makedonya (Üsküp); Polonya (Varşova); Romanya (Bükreş ve Köstence); Rusya Federasyonu (Tataristan); Afganistan (Kabil); Fas (Rabat); Filistin (Kudüs); İran (Tahran); Lübnan (Beyrut); Mısır (Kahire ve İskenderiye); Ürdün (Amman); Almanya (Berlin); Belçika (Brüksel); Fransa (Paris); Hollanda (Amsterdam); İngiltere (Londra); İtalya (Roma); Azerbaycan (Bakü), Gürcistan (Tiflis); Kazakistan (Astana); Japonya (Tokyo); Güney Afrika Cumhuriyeti (Pretorya)."

Bu merkezlerin dışında bu yıl sonuna kadar YETKM açılması hedeflenen merkezler arasında ise ABD (Washington, New York); Almanya (Hamburg); Avusturya (Viyana), Çin (Pekin); Hindistan (Yeni Delhi); Katar (Doha); Rusya (Moskova); Sırbistan (Belgrad);Sudan (Hartum); Ukrayna (Kiev) gibi şehirler bulunuyor.