İsrail'in Gazze'ye saldırıları devam ederken Mısır, dün "İsrail saldırılarındaki kayıpların önlenmesi ve akan kanın durdurulması" amacıyla ateşkes için arabuluculuk girişiminde bulundu. Mısır'ın "İsrail'in Gazze'ye kara harekatını uygulamayacağını ve sivilleri hedef almayacağını garanti ederek tüm saldırılarını durdurması, Gazze'deki Filistinli grupların her çeşit roket ve sınır saldırısına son vermeyi garanti ederek saldırıları durdurması ve sınır kapıları açılarak geçişlerin sağlanması" şeklinde sunduğu ateşkes girişimi, İsrail tarafından kabul gördü.
Ancak İsrail, her ne kadar bu ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini duyursa da atılan roketleri gerekçe göstererek Gazze'yi yeniden vurmaya başladı. İsrail'in daha önce de 2011 yılında esir takası anlaşması ile Gilad Şalit'e karşılık serbest bıraktığı bin 27 Filistinli'den 60'ını son operasyonlarda tekrar tutuklaması, Hamas tarafında soru işaretleri uyandırıyor.
-Hamas, 2012'deki ateşkes şartlarının uygulanmasından yana-
Hamas, Kasım 2012'de İsrail'in Gazze'ye saldırmasıyla başlayan ve yine Mısır'ın arabuluculuğuyla varılan ateşkesle son bulan dönemi hatırlatıyor. Ateşkes anlaşması metninde, "İsrail, Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi'ne yönelik havadan ve karadan yürüttüğü saldırılarını durduracak. Filistinli gruplar, İsrail'e yönelik roket atışlarını sona erdirecek. İsrail kontrolünde bulunan Gazze sınırı, 24 saat sonra insan ve mal geçişine açılacak" ifadelerine yer verilmiş ancak İsrail, birçok kez ateşkes maddelerini ihlal etmişti.
İsrail'in geçmişteki bu tutumu nedeniyle Mısır ve diğer ülkelerin yeni ateşkes girişimine sıcak bakmayan Hamas, Kudüs yönetiminin bu ateşkes anlaşmasının şartlarına uyması, Gazze'deki ambargoyu hafifletmesi, Batı Şeria'daki operasyonları durdurması, hapishanelerdeki Filistinli tutuklularla Mayıs 2012'de yapılan anlaşmaya bağlı kalması ve Gilad Şalit'e karşılık yapılan esir takası anlaşmasından sonra tutuklanan Filistinlileri serbest bırakması şartlarını öne sürüyor.
-Filistin'in güvensizliği
Öte yandan, ateşkes için tarafların şart koşmamasını isteyen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Mısır'ın önerisine uyulmasını talep ederken, anlaşmaya daha temkinli yaklaşan Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı ve Gazze'deki eski Filistin Hükümeti Başbakanı İsmail Heniye ise sorunun ateşkes değil Gazze'ye yönelik abluka ve bölgedeki açlık olduğuna dikkati çekiyor.
Ateşkes anlaşmasına dair dün akşam açıklama yapan Hamas hareketi Sözcüsü Sami Ebu Zuhri ise İsrail'in ateşkes ilan etmesinin ardından saldırılarının devam ettiğini ve Gazze'de 5 kişinin hayatını kaybettiğine dikkati çekiyor.
Zuhri, Mısır'ın Gazze ve İsrail arasındaki ateşkes girişiminin kendilerini bağlamadığını belirterek, İsrail'in ateşkesi kabulünü, "oyun" olarak nitelendiriyor.
- "Boyun eğdirme ve diz çöktürme girişimi"
Geçen günlerde, İsrail'e karşı operasyonlarını durdurmak için 4 şart ileri süren Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları da Mısır tarafından sunulan ateşkese dair resmi veya gayri resmi makamlardan bir bilgi ulaşmadığını, bu önerinin "boyun eğdirme ve diz çöktürme girişimi" olduğunu belirtiyor.
İzzeddin el-Kassam Sözcüsü Ebu Ubeyde, saldırıları durdurmak için İsrail'in, Batı Şeria, Gazze ve Kudüs'teki Filistin halkına karşı işlediği suçları ve düşmanlığı durdurması, 2012'de imzalanan ateşkes şartlarına uyması ve takas anlaşması gereğince serbest bırakılan Filistinlilerden tekrar gözaltına alınanların bırakılması şartını ileri sürüyor.
-Barış müzakereleri
İsrail ile Filistin arasındaki barış müzakereleri 3 yıllık aradan sonra ABD'nin arabuluculuğuyla Temmuz 2013'te yeniden başlamıştı. Barış müzakereleri için belirlenen ve 29 Nisan'da bitecek 9 aylık takvim, Hamas ile Fetih'in yakınlaşmasının ardından İsrail'in geri adım atmasıyla son bulmuştu.
Yeniden başlatılan barış sürecinde diplomatik müzakereleri sürdürmek için İsrail, "tarafların ilk yüzyüze anlaşma çabası" olarak tarihe geçen 1993 Oslo Antlaşması'ndan önce tutuklanan 104 Filistinli mahkumu serbest bırakmayı kabul etmişti. İsrail'in bu adımına karşılık Filistin tarafı da süreç sonuna kadar BM'de gözlemci devlet olmasından sonra kazandığı hakları kullanarak İsrail'i uluslararası mahkemelere ya da kuruluşlara götürmeme taahhüdünde bulunmuştu.
-Esir takası anlaşması
İsrail yönetimi, Ekim 2011'de Hamas ile "esir takası anlaşması" imzalamıştı. Mısır hükümetinin arabuluculuğunda yapılan anlaşmada, Hamas'ın elinde bulunan İsrail askeri Gilad Şalit karşılığında İsrail hapishanelerindeki bin 27 Filistinli serbest bırakılmıştı. İsrail'in Batı Şeria'daki operasyonlarıyla Şalit karşılığında serbest bırakılan bin 27 Filistinliden 60'ı yeniden tutuklanmış oldu.
İsrail, Batı Şeria'da kaçırıldığı iddia edilen kayıp 3 Yahudi yerleşimcinin bulunması için yürüttüğü operasyon kapsamında asker Şalit'e karşılık serbest bırakılan Filistinlilerin de bulunduğu çok sayıda kişiyi gözaltına almıştı.
