Muğla, boğa güreşlerine hazırlanıyor

Muğla'da boğalar, Ege Bölgesi'nin en önemli yaz eğlenceleri arasında yer alan ve asırlardır devam eden güreş festivallerine hazırlanıyor. Her yıl temmuzda başlayan ve ekim sonuna kadar devam eden boğa güreşleri, bu yıl Ramazan dolayısıyla ağustosa çekildi. Ula ilçesi, Bayır ve Yerkesik beldelerinde boğa sahipleri, hayvanlarına bir sporcu gibi titizlikle antrenman yaptırıyor. Bin ile bin 250 kg. ağırlığındaki pehlivan boğaların aylık masrafı, 350 ile 500 lira arasında değişiyor. Fiyatları ise 6 bin liradan başlıyor. Güreş meydanlarında kazandıkları başarılarla değerleri artarak, yaklaşık 25 bin liraya kadar alıcı buluyorlar. Kategorilerine göre güreşlerde başarı gösteren boğaların sahiplerine, çeşitli ödüllerin yanısıra 300 ile 3 bin lira arasında para da veriliyor.

Antik dönemden bugüne kadar Anadolu topraklarında gelenek olan boğa güreşleri, aynı zamanda Yörük Türkmen kültüründe de önemli bir yere sahip. Turizmciler tarafından İspanya'dakilere seçenek olarak gösterilen boğa güreşlerinden elde edilen gelirler su, cami, yol, eğitim ve sağlık alanlarında kullanılıyor. Muğla ve Aydın'da yazın düzenlenen güreşlere, çevre il ve ilçelerden çok sayıda vatandaşın yanısıra yabancı turistler de geliyor. Vatandaşlar, üzerini naylonla kapattıkları traktör veya kamyon kasalarında güreşleri seyrederek, bir yandan da piknik yapıyor. İspanya'dakinin aksine boğalara eziyet edilmeyen güreşlere valilikler, folklorik amaçlı olması ve hayvanlara eziyet edilmeme şartıyla izin veriyor. Boğaların özellikle yaz aylarında kızışması sebebiyle yapılan güreşlerin tarihi ilçe, belde ve köylerdeki boğa sahipleri tarafından ortaklaşa belirleniyor.

Yerkesik Belediye Başkanı Yusuf Demirci, yaptığı açıklamada 1 Eylül 2013 tarihinde 29. boğa güreşlerini düzenleyeceklerini belirterek, "Aralıksız her yılın eylül ayının ilk haftası güreşlerimizi yapıyoruz. Bu işin ehli olan bir tertip komitesi kurarak hazırlıkları tamamlıyoruz. Festivalimiz, şölen havasında geçiyor. Güreşlerimize her yıl yaklaşık 100'ün üzerinde boğa katılıyor. Zaten beldemizde 181 hanemizde boğacılık yapılıyor. Beldemizde 7'den 77'ye herkes bu işle meşgul." diye konustu.

TÜRK BOĞA GÜREŞİ
Boğa güreşi, iki boğanın boy, ağırlık, yaş ve boynuz özelikleri dikkate alınmak suretiyle eşleştirilerek, kontrollu ve sınırlı karşılaştırılmasından oluşan mücadeleye dayanıyor. Boğalar tozkoparan, deste, küçük ayak, büyük ayak, küçük orta, büyük orta, baş altı ve baş olarak gruplara ayrılıyor. Zamanında sahaya gelmeyen, güreş sahasını terkeden, rakibinin üzerine iki defa binmeye çalışan boğa yenik, karşısındakini kaçırmayı başaran ise galip sayılıyor. Birbirini kaçırmayı başaramayan boğalar da berabere kalıyor. İyi güreşen, güreşi beğenilen boğalar, "pehlivan" olarak nitelendiriliyor. Saha içindeki görevliler, eziyet görmeleri ihtimali ortaya çıkması durumunda boğaları urganlar yardımıyla uzaklaştırıyor. Sahada ikişerli olarak dört boğa güreşebiliyor. Zaman darlığı varsa üç çift boğanın güreştiği de oluyor. Güreşler sırasında sahada, saha hakemleri ve ikiyi geçmeyecek şekilde boğa sahipleri ya da bakıcıları bulunuyor. Güreşler pazar günleri yapılıyor. İki yerin güreşleri arasında en az 15 gün geçirilerek, boğaların dinlenmesi sağlanıyor.

BOĞALAR GÜREŞLERE YÜRÜYÜŞ YAPARAK HAZIRLANIYOR
Boğa sahipleri, güreşe hazırladıkları boğalara günlük antrenman yaptırıyor. Bunun için boğa, gençler ve çocuklar tarafından ortalama 10 kilometre yürütülüyor. Kondisyondan düşmemesi için tarla sürdürülüyor. Güreşlerden bir ay önce kampa alınan boğanın günlük beslenmesine de büyük önem veriliyor. Sabah 5 kg. burçak ve 3 kg. besi yemi, öğlen ot, akşam arpa, besi yemi, pekmez, incir ve yulaf veriliyor.