Koronavirüsün ilk tespit edildiği ülke olan Çin'de Dışişleri Bakanı Wang Li, geçtiğimiz gün Birleşmiş Milletlerin koronavirüse ilişkin toplantısında yaptığı konuşmada, aşıyı geliştiren şirketlerin nihai testleri tamamlamak için süreci hızlandırdığını söyledi.
Çin'de aşı geliştiren şirketlerden biri olan Sinopharm'ın, Çin Ulusal Farmakoloji Grubu tarafından Kasım ayında yapılan açıklamada, aşının Çin'de kullanılması için nihai onay başvurusunda bulunulduğu belirtildi.
Aşı geliştirme tesislerini ziyaret eden Çin Başbakan Yardımcısı Sun Chunlan, "Geniş çaplı üretim için hazırlıklı olmalıyız" derken, ülkedeki sağlık yetkilileri Çin'in bu yılın sonuna kadar 610 milyon doz ve gelecek yıl da 1 milyar doz aşı üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtiyor.
1 milyar 400 milyon nüfusa sahip Çin'de kaç kişinin aşılanacağı henüz açıklamasa da, Başbakan Yardımcısı Sun, sınır bölgelerinde çalışan personel ile yüksek risk grubundaki kişilerin bu ay için aşılanmasının planlandığını söyledi.
Yan etkileri açıklanmadı
Jiangsu eyaleti hükümeti, Sinovac ve Sinopharm'dan gelen aşılar için bir ilan yayınlarken yaklaşık 85 milyon insanın yaşadığı ülkenin batısındaki Sichuan eyaleti de aşıların kendilerine ulaştığı duyurdu.
Çin'deki şirketler aşı geliştirmede, Batı ülkelerindeki şirketlere kıyasla daha geleneksel teknik kullanıldığı iddia ediliyor. Biontech ve Pfizer tarafından geliştirilen aşının eksi 70 derecede saklanması gerekirken, Çinli şirketlerin ürettiği aşının depolanmasında 2 ile 8 derece arasındaki sıcaklık yeterli geliyor. Ayrıca Çinli şirketlerden söz konusu aşıların ne kadar etkili olduğu ve muhtemel yan etkilerine ilişkin herhangi açıklama henüz yapılmadı.
Türkiye 50 milyon doz ısmarladı
Sinovac tarafından Eylül ayında yapılan açıklamada ise 3 bin çalışanın aşılandığını duyurulmuştu. Sinovac, Pekin belediyesi için çalışan binlerce kişiye aşı tedarik edildiğini açıkladı.
Üçüncü faz çalışmaları devam eden Sinovac, Türkiye, Brezilya ve Endonezya'da gönüllü kişiler üzerinde denendi. Sinovac'ın geliştirdiği aşıya ilişkin çalışmaların sonuçları bundan kısa bir süre önce bilimsel çalışmaların yayımlandığı The Lancet dergisinde yayımlandı.
Buna göre, Sinovac'ın geliştirdiği aşı bağışıklık kazandırmasına rağmen, bulaşı geçirdikten sonra iyileşenlerin vücudunda üretilen antikorlara kıyasla daha az antikor ürettiği iddia ediliyor. Sinovac, gelecek Şubat veya Mart ayına kadar yüzlerce milyon doz aşı üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtiyor. Türkiye de Sinovac'tan 50 milyon doz aşı ısmarlamıştı.
Çin'de CanSino tarafından üretilen aşı ise Rusya, Pakistan, Meksika ve bazı Güney Amerika ülkelerinde denendi. Çin'de acil durum olarak askerlere yapılan aşı, insan hücrelerinin bağışıklık kazanması için zarar vermeyecek ölçüde adenovirüs kullanılarak geliştirildi.
Çin'de aşı geliştiren bir diğer şirket olan Anhui Zhifei Longcom Biyolojik Farmakoloji ise aşıya ilişkin son testleri yürütüyor.
Rüşvet suçlaması
Sinovac, Çin'in iki COVID-19 aşısı öncü kuruluşundan biri konumunda. Yurt içinde Sinovac'ın aşısı, devlete ait Sinopharm'ın aşılarının acil durum kullanım programı kapsamında ikinci sırada yer alıyor. CanSino ve bir askeri araştırma enstitüsü tarafından geliştirilen bir başka Çin aşısı ise, Çin ordusu tarafından acil kullanım için onaylandı.
Öte yandan New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi tıp etiği bölümü direktörü Arthur Caplan, "Şirketin rüşvet geçmişine sahip olması, aşısı hakkındaki yayınlanmamış, hakem incelemesine tabi tutulmamış veri iddialarına uzun bir şüphe gölgesi bırakıyor. Bir vebada bile, ahlaki açıdan şüpheli bir geçmişe sahip bir şirket, iddiaları konusunda çok dikkatli davranılmalıdır" iddiasında bulunmuştu.
Caplan, sosyal medya hesabından dün yaptığı paylaşımda, “Çin, bir koronavirüs aşısı çıkarmaya hazırken rüşvet bulutu aşı üreticisi Sinovac'ın üzerinde dolaşıyor” ifadesini kullandı.
