Günümüzde sık karşılan sağlık sorunlarının başında psikolojik sağlık problemleri gelmekte. Bu problemler genelde kendilerine has belirtilerle ortaya çıksa da çeşitli koşullarda farklı davranış bozukluklarını tetikleyebiliyor. Bu davranış sorunlarından biri de saç yolma hastalığı olarak da bilinen trikotillomani.
Nedeni nedir?
Klinik olarak, saç yolma hastalığının gelişme nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, yapılan araştırmalar sonucunda yineleyici saç yolma davranışı çeşitli risk faktörleri ve sağlık sorunlarıyla ilişkili bulunmuştur.Saç yolma hastalığı ile ilişkilendirilen risk faktörlerinden biri genetik altyapıdır. Buna göre, birinci derece yakınlarında benzer semptomlar gözlemlenmiş kişiler saç yolma hastalığı geliştirme konusunda risk altındadır.Saç yolma hastalığı, benzer özellik gösteren diğer beden odaklı davranış bozukluklarıyla birlikte görülebilir.Hastalar, stresli koşullarda saç tellerini koparmaya başladıklarının farkında olmayabilir. Bu gibi durumlarda, saç yolma davranışı gösterdiğinin belirtilmesi kişideki mevcut anksiyete ve utanmayı artırarak psikolojik stresi şiddetlendirebilir ve daha fazla saç yolma davranışına yol açabilir.
Nasıl ortaya çıkıyor?
Sürekli tekrar eden saç yolma, koparma davranışı,Saçları koparma dürtüsüyle gelen gerginlik,Saç koparıldıktan sonra gelen rahatlama hissi,(Koparma dışında) sürekli olarak saçlarla oynama; çekme, kıvırma,Saç ve kıl yeme davranış bozukluğu (trikofaji),Saçlı deride kelleşen bölgeler,İlerleyici saç kaybı...
Tedavi boyutu
Saç yolma hastalığı tedavisinde genel olarak bilişsel davranışçı terapileri içeren bir psikoterapi programı ile ilaç tedavisi uygulanır. Uygulanacak tedavi planı, hastalık semptomlarının şiddetine bağlı olarak değişkenlik gösterir.Bilişsel davranışçı terapi kapsamında davranış düzeltme terapisine başvurulur. Bu terapi yönteminde, hastaya sağlık sorununun belirtileri ve tetikleyen faktörleri bakımından farkındalık eğitimi verilir; saç yolma davranışı yerine farklı bir alışkanlık kazandırılmaya çalışılır; saç yolmaya yönlendiren psikolojik stres kaynaklarının kontrolü hedeflenir ve alışkanlığın durdurulmasına yönelik hasta motive edilir.
Psikoterapi süreci
Psikoterapinin etkinliğinin artırılması için ilaç tedavisine başvurulabilir. Bu bağlamda antidepresan ve antipsikotiklerden faydalanılır.Hastanın saç yolma davranışına ek olarak tekrarlayıcı saç ve kıl yeme davranışı göstermesi durumunda, mide-bağırsak sistemi ile ilgili rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu gibi durumların oluşturabileceği komplikasyonlara yönelik de tedavi uygulanması gerekebilir.
