Dünyanın dört bir yanında, her yıl yüzlerce edebiyat eseri veya edebiyat dışı kitap farklı dillere çevrilerek kitaplar evrenini zenginleştiriyor ve kültürler arasında köprü kuruyor. Peki, dünyanın en çok dile çevirisi yapılan kitabı hangisi? Hangi ülke, hangi türdeki kitaplarıyla küresel çapta ünlü? Küresel kültüre mal olmuş yazarlar, hangi ülkelerde doğdu ve üretti? Küçük Prens neden bu kadar ünlü? Fransızca konuşma pratiği yapmak isteyenlerin imdadına yetişen online Fransızca kursu Preply, tüm bu soruların yanıtlarını araştırdı. Dil ve kültür odaklı araştırmalarıyla tanınan Preply'nin, ülkelere göre en çok dile çevrilen kitapların haritası çıkarıldı.
Türkiye'de en çok sevilen yabancı yazarlar da belli oldu
İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Çince, Arapça ve Portekizce gibi dilleri kapsayan 120 ders alanında, 180'den fazla ülkeden nitelikli dil öğretmenini bir araya getiren Preply'nin araştırması, Türkiye'nin çeviri kitap okuma alışkanlıklarına dair de bulgular içeriyor.
İnfografik olarak sunulan ve harita formatına sahip olan dünyanın en çok okunan kitapları araştırmasına göre Orhan Pamuk, 60 dilde yayımlanan Benim Adım Kırmızı adlı romanıyla Türkiye'nin en çok dile çevrilen eserine imza atan yazarı oldu. Küresel listede adı geçen Gabriel García Márquez, José Saramago, Haruki Murakami, Paulo Coelho, Albert Camus, J. R. R. Tolkien, Eduardo Galeano, Nikos Kazancakis, Patrick Süskind ve Khaled Hosseini, Türkçeye çevrilmiş kitapları bakımından kıyaslandı.
Yüzyıllık Yalnızlık, Kırmızı Pazartesi, Kolera Günlerinde Aşk gibi kült eserlerin sahibi, Meksika doğumlu yazar Gabriel García Márquez, satışta olan 27 çeviri eseriyle Türk okurların en çok sevdiği yazarlar arasında ilk sırada yer aldı.
Körlük, Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş, Kopyalanmış Adam, Baltasar ile Blimunda gibi eserleriyle Türk okurların favorilerinden birine dönüşmüş Portekiz doğumlu, Nobel ödüllü José Saramago, satıştaki 27 eseriyle ilk sırayı Márquez ile paylaştı.
Japonya'nın en önemli ve popüler yazarları arasında yer alan, 1Q84, İmkansızın Şarkısı, Ortadan Kaybolan Fil gibi eserleriyle Türkiye'de çok kısa sürede geniş bir hayran kitlesi edinen Haruki Murakami, satıştaki 25 eseriyle, üçüncü sırada konumlandı.
Araştırma, Türk okurların favori yabancı yazarlarından hareketle, Türkiye'de Güney Amerika edebiyatına yönelik bir ilgi olduğunu da ortaya koydu. Rapor ayrıca, dünya çapında en çok ülkede, en çok farklı dilde okunabilen kitapların yarısının Türkçeye de kazandırıldığını gösterdi.
Tek kişisel gelişim kitabı Kuzey Amerika'dan
Kıta kıta her ülkede en çok dilde karşılık bulan kitapların listelendiği araştırmada Kuzey Amerika, 112 dilde çevirisi yayımlanan ve L. Ron Hubbard tarafından kaleme alınan Mutluluğa Giden Yol eseriyle dünya haritasının tamamında yer alan tek kişisel gelişim kitabına ev sahipliği yaptı. Her yaştan kullanıcı için ihtiyaca yönelik online dil öğrenme ve online dil kursları sunan Preply'nin araştırmasında edebiyat eserleri öne çıkarken, özellikle Afrika ve Asya kıtaları, çeviri kitap listesinde bireysel mücadele hikâyeleri, politika ve otobiyografi türlerindeki eserlerle öne çıktı.
Her yaştan kullanıcıya İngilizce dil pratiği başta olmak üzere gerçek ve ana dilini konuşan öğretmenlerle dil öğrenme ve dil pratiği yapma olanağı sunan Preply'nin internet sitesinde yer verdiği araştırmanın son cümlelerinde, kitapların kültürel incelikleri ve farklılıkları dilin gücünü kullanarak aktarmak konusunda oldukça başarılı araçlar olduğu belirtildi. Okurlar ve kitap meraklıları için mutlaka okunması gereken kitapları bir araya getirerek 2024 kitap öneri listesi işlevi de gören araştırma dosyası, dünyayı dillerle ve edebiyatla keşfetmek isteyenleri online dil kurslarına davet ederek sonlandırıldı.
Küçük Prens, 382 dile çevrildi
Preply Dil Araştırmaları Merkezi'nin dünyanın en büyük kütüphane kataloğu olma özelliği taşıyan WorldCat verilerinden de destek alarak yürüttüğü çalışmada, tercüme edildikleri dil sayısına göre her ülkede liderliğe oynayan birer eser listelendi. Dünya kültürüne katkısı açısından kritik rol üstlenen kitapları bir araya getirerek önemli bir envanter ortaya koyan Preply'nin araştırması, 1943'te yayımlanan ve Fransa doğumlu pilot, yazar ve şair Antonie de Saint-Exupéry tarafından kaleme alınan Küçük Prens (Le Petit Prince) eserinin, 382 dile tercüme edildiğini buldu. Küçük Prens, dünyanın en çok farklı dile çevrilen kitabı ünvanını kazanırken, bu kitabı 300 çeviriyle Carlo Collodi'nin Pinokyo'su, 175 çeviriyle Lewis Carroll'un Alice Harikalar Diyarında eseri, 160 çeviriyle Hans Christian Andersen'in Andersen Masalları ve 140 çeviriyle Cervantes'in Don Kişot'u izledi. Bu veriler, dünya çapında en çok dile tercüme edilen kitapların çoğunluğunun, çocuk kitapları olduğunu, masalsı anlatı özelliği taşıdığını gösterdi.
