Medeniyetlere beşiklik eden Anadolu sadece Türk tarihi değil, dünya tarihi açısından da önemli bir konumdadır.
Bu bölgede ilk uygarlık izlerine orta ve doğu Anadolu'daki arkeolojik bulgularda rastlanmaktadır. Bazı eski halkların kökenlerindeki sırlar henüz bilinmese de Hatti, Akad, Asur, Luvi ve Hitit uygarlıklarının kalıntıları; halklarının günlük yaşamları ve ticari faaliyetlerine yönelik belgeler günyüzüne çıkarılmıştır.
Anadolu'ya yerleşen topluluklar burada tarihe yön veren uygulamalara ve icatlara da kapı aralamışlardır.
Biz de bunlardan bazılarını örnek ve konumları itibarıyla sıralayarak sizlerle paylaşmak istedik.
İşte Anadolu'nun tarihe mal ettiği ilk uygulamalardan bazıları:
İnsanlık tarihinin ilk ‘milli parkı' Anadolu'dadır. Bugün Manyas Kuş Cenneti'nin bulunduğu yörenin M.Ö. 500 civarında Pers satraplarınca Paradeisos (Cennet) adıyla koruma altına alındığı ve kirlenmemesi için bir dizi kural konduğu biliniyor. Satrap yalnız kural koymakla kalmamış, ayrıca atık suların göle karışmasını önlemek için bir de atık su kanalı kazdırmıştı.
Dünyada ilk nüfus sayımı ve hukuk devrimi
Hıristiyanlığın ilk yedi kilisesi Anadolu'da bulunuyor; Smyrna (İzmir), Ephesus (İzmir- Selçuk-Efes), Laodikeia (Denizli-Goncalı), Sardes (Manisa-Salihli), Pergamum (İzmir- Bergama), Philadelphia (Manisa-Alaşehir) ve Thyatira (Akhisar).Tarihin ilk nüfus sayımı, Roma İmparatoru Augustus'un döneminde, Anadolu'da yapıldı. Daha sonra bu deneyimden yararlanan ‘lector'lar tarafından Roma'da da sayım gerçekleştirildi.İngilizler'in Magna Carta'sının M.S. 1215'e tarihlendiği göz önünde bulundurulursa Hititler'in ve Anadolu'nun buna 2700 yıllık bir fark attığı söylenebilir. Dünya hukuk tarihinde ‘cezayı şahsileştiren' ve yaptığı kanunlarla tarihe geçen Telepinu, önemli Hitit krallarındandı.
Dünyada ilk manzara resmi: Çatalhöyük yakınlarında bilinan Hasan Dağı'nın patlamasını tasvir eden Milattan Önce 6600 tarihli resim, bölgedeki kerpiç evin duvarında bulunmuştur. Bu dünyanın ilk manzara resmi olarak tanımlanıyor ve Anadolu Medeniyetler Müzesi'nde sergilenmekte.
Fabl masallarının membaı: Hayvanların ana kahraman olarak şekillendirildiği fabl masallarının ilk anlatıcısının Milattan Önce Anadolu'da yaşayan Ezop olduğu kabul ediliyor.La Fontaine'nin ise masallarında Ezop'dan esinlendiği de biliniyor.
Dünyada aydınlatılan ilk cadde: Dünya geneli geceleri aydınlatan ilk cadde bugün medeniyetlerin beşiği olarak tanımlanan Antakya'dır. Bu günkü ismi ile Kurtuluş, o zamanki adıyla Herod olan caddenin aydınlanması sütunlar üzerindeki meşaleler kanalıyla yapılıyordu.
Parşömenin keşfedildiği yer: İskenderiye kütüphanesi ile Bergama Akropol kütüphanesi üzerinden yaşanan rekabet o zamanlar oğlak derisinden üretilen parşömenin Milattan Önce 190 yılında Bergama'da doğuşuna kaynaklık etmiştir.
Dünyanın ilk bankası: Efes'te bulunan Artemis tapınağı sikkenin icadının ardından rahiplerin denetiminde paraların güvenli şekilde saklandığı ve gerektiğinde tüccarlara borç verilen bir merkez olduğu bilinirken bugünün merkez bankasının da bir nevi ilk örneği konumunda olmuştur.
Dünyanın ilk borsasının izleri: Dünyada ilk borsa olarak Roma İmparatoru Dioeletianus'un enflasyon ile mücadele için çıkardığı ve tavan fiyatlarına dair kararnamenin de yer aldığı yazıtlara sahip Aizonia Antik Kenti'ndeki Macellim olarak kabil edilmiştir
Dünyanın ilk yazılı barış anlaşması:Zamanında Hitit ve Mısır medeniyeti, daha doğrusu krallıkları, arasında yapılan savaş Mısır firavunu İkinci Ramses ile Hitit Krali Üçüncü Hattuşili arasında Milattan Önce 13'üncü yüzyılda Anadolu'da imzalanmıştır. Kadeş anlaşması İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde meraklılarını beklemekte.
