Tamamen demirden oluşan ve dünyada türünün tek örneği olan Balat'taki Demir Kilise (Sveti Stefan Kilisesi), kapsamlı restorasyonunun ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Bulgaristan Başbakanı Borisov'un katıldığı törenle 9 yıl sonra kapılarını açtı. Bulgar Eksarhlığı Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Vasil Liaze, Akşam'a konuştu:
TÜRKİYE BÜYÜK DEĞİŞİM YAŞIYOR
Açılışta büyük bir coşku yaşandı. Yurtdışı basınını takip ettim dünyada büyük ses getirdi. Bunu yıllar önce düşünmek bile neredeyse imkânsızdı. Sayın Cumhurbaşkanımız gibi bir dünya lideri geliyor ve kilise açıyor. Bu ilk kez oldu. Bulgaristan'da televizyonlar hala kilisenin açılış haberlerini veriyor. Bu kilise Bulgaristan için çok önemli. İstanbul'da kurulan ilk Bulgar kilisesi. Kilisenin tamiratının bitmesi bütün cemaatimizde çok büyük sevinç yarattı. Bir reis-i cumhurun gelip burada kilise açması ne demek! Tarihimizde olmuş iş değil. Cumhurbaşkanımız insanları çok iyi tanıyor. Gayrimüslimlerle de birlikte yaşadı. Birçok ülke bizi kıskanıyor. İleriye gitmemizi istemiyorlar. Türkiye'de büyük değişim yaşanıyor.
Türkiye'de kimse kimseyi dini görüşleriyle ayırmaz. Türkiye üzerine oynan oyunlar saldırılar var. Türkiye'de din ve vicdan hürriyeti konusunda hiçbir ayrım yoktur. Dışarıdan ahkam kesmek kolay. Türkiye'ye saldıranlar kıskanıyor. Türkiye bu konuda hoşgörü ülkesidir. Bulgarlardan evlenenlerin yüzde 80'i Türklerye evleniyor. Dışarıya kız verilmezdi. Şimdi kızlar Türkler ile evleniyor. Türkiye'yi anlamak için Türkiye'ye gelip görmek lazım.
"KİLİSE ADETA TEKNOLOJİİ HARİKASI"
Zamanla kilise çeşitli nedenlerle öne doğru kaymaya başladı. Zemin tahta kirişlerin üzerine inşa edilmiş. Yaklaşık altında 40 metreye kadar inen ağaçlar vardı. Kilise bir gemi gibi adeta teknoloji harikası. Avusturya'da yapılıyor 500 ufak gemi ile getiriliyor. Kilisenin toplam ağırlığı da yaklaşık 500 ton. Monte edildikten sonra cıvatayla monte edilmiş kaynak yok.
Daha önce Vakıflar onarıma doğru düzgün müsaade etmiyordu. Bana o zaman kilisenin çatısının aktığını söylediler. Kendi imkânlarımla çatıyı onardım. Sonra bana ‘sen ne yaptın anıtlar seni yakalasaydı hapse atarlardı' dediler. Şimdi öyle mi ya! İhya olduk. Türkiye'nin önü açıldı. Şu anda Anadolu'nun en ücra köşelerinde bile kiliseler onarılıyor açılıyor.
BETON KAZIKLAR ÇAKILDI
Cumhurbaşkanımız Erdoğan, İBB başkanıyken kilisemizin tamiratlarına yardım etmişti. AK Parti'nin iktidara gelip Erdoğan'ın başbakan olmasının ardından kendisine gidip kilisenin onarımının yeniden ele alınması için rica ettik. Önce İBB finansmanıyla kilisenin temelleri atıldı. Kilisenin etrafına betondan bir gömlek yapıldı. 330 adet beton kazık çakıldı. Böylece kilisenin kayması önlendi. Restorasyonu yapan şirketin yetkilileri eser üzerinde çok büyük titizlikle durdu. Onlara da çok teşekkür ediyoruz."
