Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ihale yoluyla ve Borsa İstanbul Vadeli İşlemler Piyasası'nda Türk lirası uzlaşmalı döviz forward satışı yapacak. Buna göre; 1 ay 3 ay vadeli Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihaleleri yapılacaktır.Müzayede takvimi daha sonra açıklanacak ve firmalar bankalar aracılığıyla ihaleye katılabilecekler. İthalat ve ihracat yapan firmalar vadeli döviz alım taleplerini bankalar aracılığıyla Döviz Piyasaları Bölümü'ne iletebileceklerdir.
Son kur ekseninde iş yapılır mı?
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan analizinde şunları kaydetti: Vadeli ticaret sözleşmelerinde orta ve büyük ölçekli ihracatçı, ithalatçı firmalar ileriye dönük kur belirleme ve risk yönetme yönünde forward kurları ve opsiyon sözleşmelerini kullanırlar. Son dönemde, kurların çok yüksek ve aşırı volatil olması nedeniyle son kur ekseninde iş yapmak imkansız bir hal aldı, bu da fiyat belirlemenin aşırı zor olması nedeniyle ihracatçının, ithalatçının mal alım satımında ve tahsilatında belli sıkıntılara ve belirsizliklere yol açabiliyor. İhracatçı ve ithalatçılara verilecek forward kur ile belirlenen vadeli fiyatların kullanımı sayesinde, kur belirsizliğinin ortadan kaldırılması ve fiyat sağlamada kolaylık olması amaçlanıyor.
İhracat ve ithalat hangi kura göre yapılacak?
Buna göre; vadeli işlemler borsasında belirlenen 1 aylık veya 3 aylık kurlara göre ihracat veya ithalat işlemleri yapılacak. Anlaşma, sözleşme vadesine göre mesela 1 aylık vade için kur belirlemeniz gerekiyorsa 1 ay vadeli forward kur, veya 3 aylık vade için kur belirlemeniz gerekiyorsa 3 aylık forward kur kullanılacak. Volatilitenin yüksek olduğu dönemde son kur kullanmak ciddi belirsizlik oluşturduğundan fiyat verilemiyordu. Söz konusu forward kur kullanımı, makine alımı, gümrük maliyetleri veya hammadde temini açısından da önemli. Çünkü, bunlar için de dövize ihtiyaç duyuluyor. Hem ihtiyaç duyulan dövizin kullanılması, hem de ileriye dönük vadede tahsilat yapılması anlamında 1 aylık veya 3 aylık dönemlerdeki kurun belirlenebilmesi çok önemli.
Forward kur uygulaması kimlere yarayabilir?
Erkan analizinde şunlara vurgu yaptı:
"Ekonomik kararlar çerçevesinde son kur volatilitesinin yarattığı belirsizliklerin elemine edilmesi anlamında olumlu değerlendiriyoruz. Son spot kur kullanımı, piyasa hareketlerinden ve faiz oranlarındaki değişime bağlı belirsizlikten dolayı fiyat belirlemede ciddi zorluklar çıkartıyordu. Ticari hayatın devamlılığı açısından ileriye dönük vadede kur belirleyebilmek ve sabitleyebilmek önemli. Kurlardan kaynaklı risklerin yönetilmesi açısından bu gereklidir. Forward kur uygulamasından sadece orta ve büyük ölçekli firmaların değil, daha küçük ölçekli firmaların da faydalanabilmesi de önemli. Aynı zamanda ihale takvimi ile elde edilecek vadeli kurların kullanımında vade, ödeme ve tahsilat dönemi uyumu da dikkate alınmalıdır. Bu noktada, kamuoyu ile paylaşılacak ihale takvimi çerçevesinde firmaların forward kur kullanımı eğilimlerini görme şansımız olur"
