ÖSYM Başkanlığı'nın yaptığı sınavlarda uygulanacak bazı kuralların yeniden düzenleneceği bildirildi.
TBMM Başkanlığı'na sunulan Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre; ÖSYM Başkanlığı'na; sınav sorularının oluşturulması, ölçme, değerlendirme ve yerleştirme yöntem ve süreçlerinin seçimi ve uygulamasının yanı sıra sınav görevlilerinin tespiti ve görevlendirilmesi konusunda da hiçbir organ, makam, merci veya kişi talimat veremeyecek. ÖSYM'nin özerkliğini güçlendiren kanun tasarısıyla sınav güvenliğinin arttırılması amaçlanıyor.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun bazı kararları almasında 2 haftalık sürenin beklenilmeyecek kadar ivedilik arz etmesi, şehir dışından toplantıya katılması gereken Yönetim Kurulu üyelerinin toplantıya intikal edebilmesi için belli bir sürenin tanınması gerekebildiğinden ses, görüntü veya yazı nakleden bilişim sistemleri ile toplantıların gerçekleştirilebilmesi ve gerekli kararların çok daha hızlı alınabilmesi sağlanacak.
ÖSYM Başkanlığı'nın merkez teşkilatı ile doğrudan Başkanlığa bağlı temsilciliklerden ve elektronik sınav merkezlerinden oluşmasına imkan tanıyan tasarıyla, temsilciliklerin açılacağı yer ve sayıları Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla, elektronik sınav merkezlerinin açılacağı yer ve sayılar ise Yönetim Kurulunca belirlenecek.
Tasarıyla "Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı", "Ölçme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı" ismini alırken, bu başkanlık sınavlarda sorulacak soruları hazırlamak veya hazırlatmak, denetlemek ve güvenli bir şekilde şifreleyerek saklamak, soru havuzu oluşturmak ve güvenliğini sağlamak, soruların geçerlik ve güvenirlik düzeylerini artırmak ile görevli olacak.
"Dış İlişkiler ve İş Geliştirme Daire Başkanlığı"nın adının da "Kurumsal İlişkiler Daire Başkanlığı" olarak değiştirilmesini öngören tasarıyla ÖSYM Başkanlığına "Araştırma Geliştirme Daire Başkanlığı" ve "Engelli Adaylar Daire Başkanlığı" kurulacak.
Tasarıyla ÖSYM Yönetim Kurulu üyelerine ayda azami dört toplantı için huzur hakkı ödenecek.
ÖSYM uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe kabulü aşamasında tez danışmanı veya jüri olarak görevlendirilenlere ödenecek ücretin üst limiti belirlenerek, usul ve esasların Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek.
-ÖSYM uzmanı
Tasarıya göre ÖSYM Başkanlığı adına yurt dışına gönderilenlerden doktora öğrenimini başarıyla tamamlayanlar "ÖSYM Uzmanı", yüksek lisans öğrenimlerini tamamlayanların ise "ÖSYM Uzman Yardımcısı" kadrolarına, Başkanlıkta mevcut üç ayrı uzman istihdam şeklinden kariyer uzmanlıklara atanmaları sağlanacak.
Tasarıyla "soru ücreti" ve "sınav ücreti" kavramları birbirinden ayrılarak, sınav ücreti ve soru ücreti alabilecek ve alamayacak görevliler belirlendi. Görevlendirilenlere ödenecek sınav veya soru ücreti tutarları ile ÖSYM temsilcisi veya elektronik sınav merkezi görevli ve personeline ödenecek ücretlere yönelik usul ve esasları Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurum müdürlükleri ile sınav koordinatörlüklerinin yapacakları sınavlar için alacakları mal ve hizmetlere ilişkin ödemelerine ilişkin düzenledikleri kağıtlar damga vergisinden istisna tutulacak.
ÖSYM Başkanlığında "Başkanlık Müşaviri" kadrosu tahsis edilecek ve kurum güvenlik ilkelerine aykırı durumları tespit edilenler ÖSYM Başkanlığına bağlı başka birimlerde görevlendirilecek.
ÖSYM Başkanlığı, soru hazırlama, değerlendirme ve denetleme ile ilgili sınav hizmetlerinde üniversitelerin yardımcı doçent kadrosunda bulunan alanında uzman akademisyenlerinden istifade edebilecek.
Tasarıya göre sınavlardan sonra ÖSYM Başkanlığı veya yargı mercileri tarafından iptaline karar verilen sorular değerlendirme dışı bırakılacak, geçerli soruların puan değeri yeniden saptanarak puanlama yapılacak.
Sınavlar, adaylara aynı veya farklı sorularla aynı anda veya farklı zamanlarda, basılı veya elektronik ortamda uygulanacak, sınavlar bireyselleştirilmiş sınav şeklinde de yapılabileceği gibi sınavlarda ek süre verilmek kaydıyla, adaylara aynı veya farklı sorulardan oluşan deneme soruları da sorulacak. Adaylara dahil hiç kimseye hangi sorunun deneme sorusu olduğu hakkında bilgi verilmeyecek. Sınav puanları hesaplanırken güçlük ve ayırt edicilik özelliklerine göre her soru için farklı puan değeri belirlenebilecek. Hangi alan veya konularda hangi sınav türlerinin uygulanacağına, ihtiyaçlar ve imkanlar çerçevesinde ÖSYM Yönetim Kurulu tarafından karar verilecek.
Soru kitapçıkları, cevap kağıtları ve diğer sınav evrakının imajlarının güvenli bir elektronik ortama aynen aktarılması halinde yasada belirtilen süreler beklenmeksizin bu belgeler imha edilecek. Elektronik ortama aktarılan belgeler tüm iş ve işlemlerde geçerli olmak üzere sınav evrakının aslı hükmünde kabul edilecek.
ÖSYM Başkanlığı eşdeğerlik belirlediği uluslararası yabancı dil sınav uygulamalarını yapan merkezlerde her türlü inceleme yapabilecek veya yaptırabilecek.
Soru hazırlama faaliyetlerinde, yayımlanmış ve alenileşmiş her türlü yazılı, görüntülü ve sesli eserlerden yararlanılacak, iktibas yapılması eğitim ve öğretim kapsamında değerlendirilecek.
Tasarıya göre ÖSYM Başkanlığının yurt dışında yapacağı tüm sınavlarda da bu kanun hükümleri uygulanacak.
ÖSYM Başkanlığınca kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personellerden uygun görülenler ihtiyaç duyulması halinde sınavlarda görevlendirilecek ve bu görevlerinde ihmalleri tespit edilmesi halinde bu kişiler tedbir amaçlı olarak yapmakta olduğu görevin derhal iptali ve daha sonraki sınavlar için geçerli olacak şekilde süreli veya süresiz olarak görev verilmemesi sağlanacak. Bu gibi kişilerin davranışlarının bir disiplin cezasını gerektirmesi halinde ise kurumlarına bilgi verilecek.
- Sınavlara itiraz
Tasarıyla sınav sorularına ve sınav sonuçlarına itirazlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun ivedi yargılamaya ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgili kılavuzlarda belirtilen süreler içinde doğrudan ÖSYM Başkanlığına yapılacak.
Elektronik sınav merkezi ihtiyacı bulunan yerlerde, mülkiyeti veya kullanım hakkı üniversitelere, gerçek veya tüzel kişilere ait olan arsa üzerine elektronik sınav binası inşa etmek isteyen üniversite, gerçek veya tüzel kişiler, ÖSYM Başkanlığının uygun göreceği ya da belirleyeceği sınav merkezi projesine bağlı olarak bina yapabilecek, yapımı devam eden veya tamamlanmış binaları 15 yıla kadar kiralayabilecek.
ÖSYM Başkanlığı Başkanlık, gizlilik ve güvenliğin sağlanması için sınav öncesinde, sınav sırasında ve sonrasında gerekli bütün tedbirleri alacak, ilgili tüm kurumlarla işbirliği yapacak, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yapılacak protokoller çerçevesinde veri tabanlarında sınav ve yerleştirmeler için ihtiyaç duyulan kişisel veri sorgulaması yapabilecek.
Tasarıyla sınavlara ilişkin sorular ÖSYM Yönetim Kurulu kararı ile sınava giren adaylara özel erişim usulleri ile açıklanabilinecek, ancak asıl sınavlarda sorulmak üzere deneme amaçlı sorulan sorular hiçbir şekilde açıklanmayacak, sınavdan sonra bu soruları edinen, saklayan, nakleden veya paylaşanlar hakkında cezai yaptırım uygulanacak.
Sınav sırasında veya sınavdan sonra incelenen tutanaklar, kamera ses ve görüntüleri, telefon kayıtları, ihbarlar veya başka yollarla yönetmelik veya kılavuz esaslarına aykırılık teşkil eden davranışlarının tespit edilmesi halinde adayın sınavı geçersiz sayılacak, bu sınav veya yerleştirmeyle kendisine sağlanan haklar geri alınacak.
ÖSYM Başkanlığı daha güvenli kimlik doğrulama modeli olan yüz tanıma, avuç içi tarama gibi biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulama sistemine geçecek. Bu yöntemle sahte sınava giriş ve kimlik belgeleri ile ortaya çıkabilecek hukuka aykırılık risklerini ortadan kaldırılacak.
Biyometrik doğrulamanın kullanılmadığı durumlarda; adayların ve sınav görevlilerinin sınav binalarına girişinde nüfus cüzdanı veya geçerlilik süresi dolmamış pasaport haricinde başka bir kimlik belgesi geçerli kabul edilmeyecek.
ÖSYM Başkanlığı, sınav güvenliğinin sağlanması amacıyla sınav sırasında veya sonrasında kopya amaçlı kullanıldığı yolunda şüpheler üzerine ses ve kamera görüntü çözümleri ile yazı, imza, ifade ve sınav evrakında her türlü tespit, işleme, karşılaştırma, analiz ve inceleme yapabilecek ve doğruluk analizi yapmak üzere gerekli cihazları kullanacak.
Sınavda kopya çektiği veya bu yönde fiiller işlediği tespit edilen adayın sınavı ile çok oturumlu sınavlarda oturumların herhangi birinde kopya çektiği veya bu yönde fiiller işlediği tespit edilen adayın bu oturumlardan oluşan sınavı iptal edilecek.
Başkanlık, Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı ile Bilgi Güvenliği ve Yönetimi Daire Başkanlığında görev yapmış olan devlet memurları arasından; Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanı ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzman Yardımcısı kadrolarında bulunanlar sırasıyla Milli Eğitim Uzmanı ve Milli Eğitim Uzman Yardımcısı kadrolarına atanmak üzere Milli Eğitim Bakanlığına; diğer personeli ise kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilmek üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.
