TİMETURK | HABER MERKEZİ
İstanbul Merkezli düşünce kuruluşu El Şark Forumu'nun düzenlediği "Şark bölgesinde kriz sonrası bölge düzenini öngörmek" başlıklı konferansa katılmak için İstanbul'da bulunan Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) Dış İlişkiler Sorumlusu Hemin Hawrami Al Jazeera'den Ola Karakurt'a röportaj verdi.
İşte Hawrami'nin konu ile ilgili açıklamaları:
MUSUL OPERASYONUNA BAKIŞ
Musul operasyonu IŞİD Devleti'nin sonu olacak ancak, terör örgütü olarak IŞİD'in sonu olmayacak. Belki IŞİD'in sonunun başlangıcı olabilir. Ancak bu operasyon yeni IŞİD'lar ortaya çıkarabilir. Bu nedenle çok önemli olacak. Bu operasyonla ile ilgili 2 önemli mesele var. IŞİD'in Musul'dan tamamen çıkarılması, ikincisi IŞİD'in ideolojisini alt etmek.
Bu nedenle, IŞİD'in Musul'dan çıkarılmasının akabinde orada ideolojisinin alt edilmesi de bir o kadar önemli. Bu operasyonların sahanın gerçeklikleriyle bağdaşan bir şekilde hayata geçirilmesi önemli. Yani, Musul'u kurtaranlar Sünniler olmalı. Ninova eyaletinin diğer bölgelerini ise o bölgenin halkı kurtarmalı. Yani, Sincar ve yanındaki bölgelerde Kürtler, Telafer'de Türkmenler ve Hıristiyan nüfusun olduğu bölgelerde Hıristiyanlar karar sahibi olmalı.
Musul operasyonu sadece bir askeri harekât değil. Aynı zamanda o siyasi, güvenlik ve insani yardım boyutları olan bir operasyon. Eğer bütün bu boyutları hesaba katan kollektif bir plan yapılmazsa bölgenin geleceğinde istikrar bekleyemeyiz.
Açık olmak gerekiyorsa, bu operasyonun Iraklı bir operasyon olması lâzım. Peşmergenin katılacağı, ancak Irak ordusunun liderliğinde bir operasyon olmalı. Bunun dışında ekstra güçlerin katılımına ihtiyaç yok. Askeri anlamda gerek yok. Ancak siyasi anlamda var. Musul'daki durum ve oradaki yönetim ile ilgili ortaya çıkan çekişmelere son vermek için tüm tarafların desteğine ihtiyaç var.
İnsani yardım konusunda da büyük bir desteğe ihtiyaç var. Biz bu operasyon sırasında yaklaşık bir milyon sığınmacı bekliyoruz. Bu insanlara ihtiyaçlarını karşılamak için en az 300 milyon dolar gerekiyor. Bu insanları barındırmak ve kentlerine geri dönünceye kadar güvenli tutmak ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak gerekecek.
Tüm bu nedenlerden dolayı, tüm tarafların Musul operasyonunu skor artırma fırsatı değil, IŞİD'i mağlup etme operasyonu olarak görmesi lazım.
"PEŞMERGE MUSUL2UN MERKEZİNE GİRMEYECEK"
Peşmerge güçleri olmadan Musul operasyonu diye bir şey olmayacak zaten. Ancak, peşmerge Musul'un kent merkezine girmeyecek. Biz sadece Irak ordusuna operasyonu şekillendirmek konusunda yardım ediyoruz. Çünkü biliyorsunuz, Musul'un kuzeyi, doğusu, güney doğusu ve batısı peşmergenin kontrolünde. Tüm bu cephelerde Musul kent merkezinden sadece 20-25 kilometre uzaklıktayız. Irak ordusunun Musul'a sadece güneyden ilerlemesi mümkün değil. Bu nedenle diyorum, Peşmerge yoksa Musul operasyonu da yok.
PEKİ PEŞMERGE NEREDE DURACAK?
Dediğim gibi, bu ABD öncülüğündeki koalisyonun desteğiyle Irak ordusunun öncülük edeceği ve Peşmergenin yardımcı konumunda olacağı bir operasyon. Burada sahadaki gerçeklerin hiçbir şekilde değişmemesine dikkat edilecek. Yeni bir durum ortaya çıkmayacak. Bir örnek vereyim. Musul'un 5 kilometre uzaklıktaki Kol Halil bölgesinde Irak ordusuyla birlikte ortak bir güvenlik kontrol noktamız var.
Söz konusu tüm bölgelerde peşmerge zaten var. Olmadığı hiç bir yere girmeyecek. Ancak Musul'un kent merkezine girmeyeceğiz. Çünkü Irak ordusunun Sünni milislerin desteğiyle bunu yapması gerektiğini düşünüyoruz.
IŞİD sonrası Musul'un kendi halkı, kendi polisi ve ordu tarafından korunması gerektiğini düşünüyoruz.
POLİS MENSUPLARI
Şu an 4 ayrı Sünni güç bulunuyor. Birincisi, Haşdi Vatani yani Ulusal Milisler. Bunlar, Irak Savunma Bakanı'nın talebi üzerine Türkiye'nin desteklediği ve eğitim verdiği güçler. Başika'deki Türk askerleri Bağdat'taki hükümetin talebiyle gelmişti.
Bağdat destekli Nevader Ninova ve Ninova Aslanları adında iki grup var.
Bir de Haşdi Aşairi yani Aşiretler gücü bulunuyor. Bunların hepsi Sünni güçler. Bunların bölgeyi istikrara kavuşturmaya odaklanması ve Musul'un güvenliğini sağlayacak polis güçleri oluşturmak için yeni insan gücü bulması lâzım.
AŞİRET GÜÇLERİ
Bunların çoğu Musul'un güney kırsalındaki Kayyara ve Hadar gibi bölgelerden gelen kişilerden oluşuyor. Ancak sayıları yeterli değil ve aldığı eğitim bakımından henüz Musul gibi büyük bir operasyona hazır değil. Bunun için operasyonda Peşmerge güçlerinin ve Irak ordusunun olması çok önemli. Ancak bu Sünni güçler operasyondan sonra bölgede istikrar sağlanması bakımından çok önemli olacak.
