Amerikan New York Times (NYT) gazetesi, hazırladığı kapsamlı raporda, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle yeniden gündeme gelen Yemen'deki iç savaşın yol açtığı trajediyi gözler önüne serdi.
NYT, Yemen'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Husilere karşı başlattığı savaşa ve açlıkla boğuşan küçük bedenlere, hazırladığı detaylı raporda dikkati çekti. Raporda ayrıca, açlıktan bir deri bir kemik kalmış küçük bedenlerin, çocuklarını savaşa kurban veren acılı ailelerin, savaşın neden olduğu yıkımla kimsesiz kalan mahallelerin fotoğrafları kullanıldı.
Kaşıkçı cinayetinin ardında Yemen'deki iç savaşın da daha dikkat çekici bir unsur haline geldiğine işaret edilen raporda, "Suudi Arabistan'ın öncülük ettiği bu savaştaki en büyük eleştiri unsuru, düğünleri, cenaze törenleri, okul otobüslerini hedef alan, ABD'nin bomba ve istihbari destek verdiği hava saldırıları oldu." değerlendirmesinde bulunuldu.
Bölgedeki açlığın ana nedeninin gıda yokluğu değil, insanların yaşadığı ekonomik kriz olduğu vurgulanan raporda, "Bölgede gıda yokluğu olduğu için insanlar açlık çekmiyor. Marketlerde raflar dolu ancak hızla artan fiyatlar nedeniyle bu malları alım gücü yok." ifadelerine yer verildi.
Raporda, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın yönettiği koalisyonun ve Yemenli müttefiklerinin, ülkenin kuzeyini kontrol eden Husilere yönelik cezalandırıcı ekonomik önlemler aldığı belirtildi.
Düzenli aralıklarla uygulanan abluka, sert ithalat tedbirleri ve 1 milyona yakın kamu çalışanının maaşlarını kesmeyi de içeren bu eylemlerin yükünün sivillerin omuzuna bindiğine değinilen raporda, yaşanan bu gelişmelerin milyonlarca insanı "yoksulluğun kuyusuna düşürdüğü" kaydedildi.
Son günlerde bu yoksulluğun alarm verici boyutlara geldiğine ve ülkedeki açlığı daha da derinleştirdiğine dikkat çekilen raporda, "Bu yoksulluk işaretleri her yerde. Maaşları ödenmeyen üniversite profesörleri sosyal medyada umutsuzca çağrılarda bulunuyor. Doktorlar ve öğretmenler ailelerine ekmek getirebilmek için ziynet eşyalarını, topraklarını ya da arabalarını satmak zorunda bırakılıyor." izlenimleri aktarıldı.
Geçen haziran ayında Hudeyde kentinin ele geçirilmesi için başlatılan operasyonun, Yemen'in kuzeyine dışarıdan gelecek mallar için hayati önemdeki yollardan birini tehlikeye attığı bilgisi paylaşılan raporda, bu bölgedeki 570 bin kişinin yerinden edildiği, bir o kadar sivilin de açlığın kenarına geldiği ifade edildi.
Merkez bankasının adımlarının ekonomik krize etkileri
Raporun Batılı bir kaynağa dayandırılan bölümünde, Suudi Arabistan destekli Yemen hükümetinin merkez bankasının operasyonlarını ülkenin güneyindeki Aden kentine kaydırdığı hatırlatılarak, şu bilgilere yer verildi:
"Politikalarına Suudi Arabistan'ın karar verdiği bu banka, en az 600 milyar riyal kadar para bastı. Basılan bu paralar, insanların birikimlerinin değerini erozyona uğratan bir enflasyon sarmalına yol açtı. Banka, Yemen nüfusunun yüzde 80'inin yaşadığı Husi kontrolündeki alanlardaki kamu personellerinin maaşını ödemeyi de durdurdu. Hükümet ülkedeki en büyük işveren olduğundan, ülkenin kuzeyindeki yüz binlerce ailenin bir anda hiçbir geliri kalmadı."
Ekonomik krizin bir başka boyutunun da köprüler, fabrikalar, balıkçı tekneleri ve hatta Husilerin kontrolündeki alanlarda gıda dağıtımı ve üretiminin bitirilmesini hedef alan hava saldırıları olduğu vurgulanan raporda, "Suudi Arabistan'ın Yemen'in kuzeyinde hava ve deniz hareketleri üzerindeki sıkı kontrolü bu bölgeyi halk için bir hapishaneye çevirdi." değerlendirmesinde bulunuldu.
Husilerin elindeki yerlerde çalışan yardım görevlilerinin, kontrol noktalarında yasa dışı vergiler topladığı ve uluslararası yardımları askerlerin ailelerine ya da kendi ceplerine yönlendirmeye çalıştığı iddia edilen raporda, ülkenin kuzeyindeki insani trajediye rağmen bazı Yemenlilerin bölgedeki durumdan yararlanarak servetlerine servet kattığına dikkat çekildi.
Raporda ayrıca, küçük çocuklarını açlığa kurban veren ailelerin ve ekonomik krizle bir anda evlerine ekmek götüremeyecek konuma gelen insanların hikayelerinden kesitler sunuldu.
Yemen'deki insani trajedi
Yemen'de 2015'ten bu yana devam eden iç savaş ülkeyi insani bir krizin eşiğine getirdi. Birleşmiş Milletler (BM), Yemen'de 400 bin çocuğun açlık tehlikesi altında yaşadığı uyarısını yapıyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre, Yemen'de 2,2 milyon çocuk akut yetersiz beslenme sorunu yaşıyor. Bu çocuklardan 5 yaşın altındaki 400 bininin ise acilen yardım edilmezse ölüm riski bulunuyor.
"Yemen dünyanın en büyük açlık kriziyle karşı karşıya"
BM Dünya Gıda Programı (WFP) Sözcüsü Herve Verhoosel, 16 Ekim'de BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Yemen'in dünyanın en büyük açlık kriziyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunmuştu.
Verhoosel, ülkede yaklaşık 18 milyon insanın bir sonraki yemeğinin nereden geleceğini bilmeden yaşadığını, 8 milyon kişinin de kıtlığın eşiğine geldiğini ifade etmişti.
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın yaşandığı Yemen'de meşru yönetime darbe yapan Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde tutuyor. Ülkenin birçok kenti ordu ile Husiler arasındaki çatışmalara sahne oluyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Yemen hükümetine destek veriyor.
