TIMETURK | HABER MERKEZİ
Ukrayna savaşından sonra Moskova'ya finansal yaptırım kararları alıp buna uymayanları tehdit eden ABD, İngiltere ve diğer Batılı ülkelerin Rus petrolünün gizli ortakları olduğu ortaya çıktı. Guardian gazetesinin Lingo adlı araştırma grubunun raporuna dayanarak yayınlandığı habere göre, çoğu ABD ve İngiltere merkezli 400 finans kuruluşu, Rus petrol şirketlerini 130 milyar dolarla fonladı. JP Morgan Chase ve HSBC gibi dev yatırım bankaları fonlamada başı çekiyor.
24 Şubat'ta başlayan Rusya'nın Ukrayna topraklarını hedef alan saldırısı sonrasında, Batılı ülkeler Moskova'ya yönelik ekonomik ve finansal yaptırım kararları almıştı. Başta ABD ve İngiltere, diğer ülkeleri de yaptırımlara katılmaya zorlayan ve tehdide varan girişimlerde bulunduğu da biliniyor. Ancak dün yayınlanan ortak bir araştırma grubu raporu, ABD ve İngiltere merkezli pek çok yatırım fonunun, savaşta Rusya'nın en büyük desteği olan petrol sektörüne milyarlarca dolar yatırım yaptığı ortaya çıktı.
Yeni Şafak'ın İngiliz The Guardian'dan aktardığı habere göre, Leave it in the Ground Initiative (Lingo) adlı araştırma grubunun oluşturduğu veri setinde, aralarında JP Morgan Chase ve HSBC gibi dev yatırım bankalarının bulunduğu 400 yabancı finans kurumu yer aldı.
400 finans kurumu
Lingo'nun araştırmasında söz konusu 400 finans kurumunun çoğunun batılı şirketlerden oluştuğu ve Gazprom, Novatek, Lukoil, Rosneft ve Tatneft gibi fosil yakıt (petrol ve doğal gaz) sektöründe faaliyet gösteren Rus enerji devlerine 130 milyar dolarlık yatırım yaptığı görüldü. Bu yatırımların 54 milyar dolarının yatırım, 84 milyar dolarının ise kredi şeklinde olduğu belirtildi.
Yarısı Amerika merkezli
Rus petrol şirketlerini fonlayan finans kurumlarının yarısına yakınının ise Amerika merkezli olduğu belirlendi. 154 Amerikalı kurumun 23,6 milyar dolar yatırım yaptığı ve bunlar arasında 10 milyar dolarlık miktar ile JP Morgan Chase'in başı çektiği kaydedildi. İngiltere'nin de başta HSBC olmak üzere 32 finans kurumu ve 2,5 milyar dolar yatırım ile listede üçüncü sırada olduğu kaydedildi. Listede, Japonya, Norveç, İsviçre, Hollanda ve İtalya'dan onlarca kurumun önemli miktarda yatırımları olduğu da belirlendi.
Bekle-gör pozisyonundalar
Batılı ülkelerin iki yüzlü politikasını ortaya koyan Lingo yetkilileri, listede bulunan bazı şirketlerin Rus petrolüne yatırımı azaltmış olabileceğini ancak çoğu finans kurumunun bekle-gör pozisyonuna geçtiğine işaret etti. Ayrıca veri bankasında Rusya'da faaliyet gösteren Batılı enerji şirketlerinin dahil olmadığına da dikkati çektiler.
Avrupa'ya ihraç ediyorlar
Daha önce de Anadolu Ajansınca yayımlanan haberde; Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaş sonrasında Avrupa Birliği ülkelerinin ülkeye karşı açıkladığı yaptırım paketleri birçok sektörü kapsarken, AB ülkelerinin, Rus petrolünü iki ayaklı bir sistemle kullanmaya devam ettikleri ortaya çıktı. Buna göre, Yunanistan'a ait petrol tanker filosu Rus petrolünün ana taşıyıcısı konumuna yükselirken, bu tankerler aracılığıyla Hindistan'a taşınan petrolün işlenerek dizel olarak Avrupa'ya ihraç edildiği ortaya çıktı.
3,6 milyon varile yükseldi
Gerçek zamanlı enerji kargo takip şirketi Vortexa verilerine göre, AB ülkelerinin alımlarının devam etmesi ve Asya'nın Rusya'dan petrol alımını artırması Rus petrol ihracatının günlük ortalama 3,6 milyon varil seviyesinde kalmasını sağlıyor. Bu miktar, ilk çeyrekteki günlük ortalama petrol ihracatının yaklaşık 400 bin varil üzerinde. Rusya'nın Baltık ve Karadeniz limanlarından Avrupa sularına giden petrol kargolarındaki artış, ihracatı yükseltiyor.
Limanlarda gemiden gemiye aktarım operasyonu
Bu iki limandan deniz yoluyla taşınan petrol miktarı yılın ilk çeyreğinde günlük ortalama 1,8 milyon varil olurken, nisan ve mayıs ayrılarında günlük ortalama 2,3 milyon varile çıktı. Sadece Yunanistan limanlarına ulaşan petrol ise günlük 900 bin varile ulaştı. Yunanistan limanları Rus petrolünün gemiden gemiye aktarım yoluyla diğer ülkelere ihraç edildiği önemli bir merkez haline geldi.
Yüzde 63'ünü Taşıyor
Yunanistan'a ait tankerler de halihazırda Rus petrolünün ana taşıyıcısı konumunda bulunuyor. Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti RobinBrooks'un paylaştığı verilere göre, Yunanistan'a ait tankerler Rus petrolünün yüzde 63'ünün taşınmasını sağlıyor. Brooks, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Rusya nasıl bu kadar büyük miktarda cari fazla oluşturuyor? Rusya'dan çıkan petrol tankeri verilerine göre, bunu Yunanistan gemileri mümkün kılıyor. Diğer ülkeler Rusya›ya karşı artarak ambargo uygulayıp kapasitelerini azaltırken” ifadelerini kullandı.
Dizel'in yönü Avrupa
Avrupa'nın yüksek miktarda dizel ihtiyacı olduğunu aktaran PrimaryVision Network Kıdemli Analisti Mark Rossano, Hindistan'ın son aylarda bu ihtiyacın yüzde 30'unu karşılayarak bir rahatlama sağladığını kaydetti. Rossano, “Hindistan ve Çin'in ham maddeye, Avrupa'nın da dizele ihtiyacı var. Avrupa'nın kısa vadede seçeneği olmadığı için Rus ham petrolünün Asya'ya gitmesine izin veriyor ve verecek, sonrasında da bu ülkelerden yüksek miktarlarda dizel alacak” dedi.
