Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre Kongo ekonomisi, güçlü madencilik üretimi sayesinde 2022'de %8,5 büyüyerek Sahra Altı Afrika'nın en hızlı ekonomilerinden biri oldu.
Ancak bakır, kobalt ve diğer kaynakların zenginliğine rağmen Kongoluların bundan payı yok denecek kadar az. Ülkede yoksulluk oranı %62 ile 2020 Notre Dame Küresel Uyum Endeksi'nde 182 arasında 178. sırada yer alıyor.
Hayat pahalılığı arttı ve ülke büyük ölçüde temel gıda maddelerinin ithalatına bağımlı. IMF'ye göre Kongo Frangı'ndaki değer kaybı, Temmuz 2023'te yıllık bazda %23'ün üzerine çıkan enflasyonu artırdı.
KONGO-ÇİN ANLAŞMASI
Başkan Tshisekedi'nin hükümeti, Çin'e yönelik olumlu koşulları nedeniyle "yüzyılın anlaşması" olarak bilinen, Çinli yatırımcılarla 2008 yılında imzalanan madenler için altyapı anlaşmasının şartlarını yeniden müzakere etmek üzere harekete geçti. Anlaşmaya göre Çin, 93 milyar dolarlık maden haklarına erişim karşılığında yol ve diğer altyapı inşası için 6 milyar dolar ödeme sözü verdi.
Tshisekedi, bunu ve diğer sözleşmeleri yeniden müzakere ederek Çin'in Kongo madencilik sektöründeki %70'lik payını dizginlemeye çalıştı. Çin'in CMOC'si ile bir anlaşmaya varılmış olmasına rağmen, Sicomines ortak girişimiyle ilgili geçici bir anlaşmaya ilişkin görüşmeler devam ediyor.
Daha önce istikrarsızlık nedeniyle Kongo'nun madencilik sektöründen kaçınan riskten kaçınan şirketler, madenlerinden faydalanmak için yeni fırsatlar ortaya çıktıkça ikinci kez harekete geçti.
TERÖR VE GÜVENLİK SORUNU
Son yıllarda Doğu Kongo'da toprak ve kaynaklar konusunda sayısız rakip silahlı grup arasındaki çatışmalar ve sivillere yönelik acımasız saldırılar yoğunlaştı.
DAİŞ bağlantılı Müttefik Demokratik Güçler (ADF), Lendu çiftçilerinin çıkarlarını savunduğunu iddia eden Kongo Kalkınma Kooperatifi (CODECO) grubu ve Kuzey Kivu bölgesindeki M23 isyancıları gibi gruplar düzenli saldırılar gerçekleştiriyor.
Uluslararası Göç Örgütü, Haziran ayı itibarıyla Kongo'da yaklaşık 7 milyon kişinin yerinden edildiğini söyledi; bu rakam Ekim 2022'ye göre %17 artış gösterdi.
Tshisekedi, sivilleri daha iyi korumadığı için popülerliğini yitiren doğudaki BM barışı koruma misyonunun kaldırılması yönünde çağrıda bulundu.
İstihbarat şirketi Verisk Maplecroft'un Kıdemli Afrika Analisti Maja Bovcon, "Başkanın BM barışı koruma birliklerinin hızlı bir şekilde geri çekilmesi yönündeki çağrısı - eğer takip edilirse - muhtemelen Doğu Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki güvenlik durumunu daha da kötüleştirecektir" dedi.
YOLSUZLUK
Tshisekedi'nin Kabila rejimindeki yaygın yolsuzluğu ortadan kaldırma sözü vererek iktidara geldiği, ancak yolsuzlukla mücadele tedbirlerinin yetersiz kaldığı ülke gündeminde tartışılıyor.
Bazı adımlar atıldığı ancak skandalların yönetimin yetersizliği tepki çekiyor. Geçen yıl, hükümetin kamu maliyesi gözlemcisi tarafından hazırlanan bir rapor, devlet madencilik şirketi Gecamines'in ulusal hazineye ödediğini söylediği 400 milyon dolardan fazla vergi avansı ve kredinin kayıp olduğunu ortaya çıkardı ancak kimseden hesap sorulmadığı belirtiliyor.
Bovcon, "Yolsuzluk, Kongo toplumunun ve devlet aygıtının her düzeyinde ciddi bir sorun teşkil ediyor." dedi.
Tshisekedi'nin başlıca rakipleri Martin Fayulu, Moise Katumbi ve Denis Mukwege, kampanya mesajlarını Kongo'nun çeşitli sorunlarıyla başa çıkmak için zayıf kurumlarının yeniden inşası ve güçlendirilmesi etrafında yoğunlaştırdılar.
Kaynak: Reuters
