Zulüm sadece zalimin değil, zalime âşık olanların da kârıdır. Mazlumun zalime aşkını hikâye eden kavimlerden biri de Kürdler olsa gerek. Kürd tarihi yazılı olmaktan çok sözlü ağıtlarda anlatır bu hicranını…
Bu ağıtlardan birine örnek; Cemilé Çeto'nun başına gelenler ve onu dört evladıyla birlikte ölüme gönderen Kadri Ahmet'in yaptığı kaleşliktir. Neredeyse yüz yıl geçmiş dönüp bakınca. 1919 Mayıs ayı ilk haftasında, Kurtalan ve çevresinde ‘Kürt Teali Cemiyeti'ne ait olduğu iddia edilen bir bildiri dağıtılır. Bildiride, ‘İtilaf Devletleri'nin bağımsız bir Kürdistan kurulmasına yardım edeceği' haberi ile birlikte, ‘silahlanarak, hazırlıklı bulunulması' önerilir.
Cemilé Çeto, bu durumdan kendine vazife çıkarmıştır, kurulacak Kürdistan'a konma hesapları yapar. Çevre aşiretlerini davet eder, ‘bana destek vereceksiniz, Kürdistan'ı kuruyorum' diye iknaya çalışır. Destek vermeyenleri tehdit eder, etrafta terör estirir. Çeto, bu amaçla 1920 Mayıs ayında dağa çıkar.
Kemal, Kafkas cephesi günlerinden beri Cemilé Çeto'yu bilir, tanır. Cemil'e bir telgraf gönderir. Telgrafta, ‘Cemil Bey' diye hitap eder, mektubunda onu ‘Siirt mümessili' olarak tanımlar. “Elviye-i müstakilesi” (günümüzde ki kantonal yapı misali), bağımsız livalardan bahsedilir. Cemile Çeto, bunu kendisine bir liva verileceği sözü olarak değerlendirir. 1920 Haziran ayının başlarında dört oğlu ile birlikte Ankara hükümeti emrine girer, hükümete karşı olanlara zulmetmeye başlar, M. Kemal'e sık sık mektup ve telgraflar yollar…
1925'te Şeyh Said, Cemilé Çeto'ya kıyama destek vermesi için bir mektup yollar. Cemil, kıyama destek vermediği gibi, mektubu M. Kemal'e gönderir, Ankara Şeyh Said'e karşı gerekli önlemleri almaya başlar. Şeyhin bacanağı Binbaşı Kasım'ı Şeyh Said'e yakın durmak ve gelişmelerden Ankara Hükumeti'ni bilgilendirmek üzere görevlendirir. Şeyh Said kıyamında direnişçiler bireysel olarak gözaltına alınırken, Cemilé Çeto kıyama katılmadığı halde dört oğlu ve karısıyla tutuklanır.
Tutuklayan kimdir derseniz?
Kızıldere katliamında samanlıktan sağ kurtulan günümüzün Kürd seçmeninin oylarıyla parlamentoda, HDP milletvekili seçilen Ertuğrul Kürkçü'nün dedesi Bursalı Kadri Ahmet'tir.
Kadri Ahmet Diyarbekir Jandarma Alayında yüzbaşı iken ilk meclise M. Kemal tarafından Diyarbekir milletvekili seçtirilmiştir. Onun bir özelliği de İttihat ve Terakki'nin en etkili pratisyenlerinden biri oluşudur.
Ertuğrul'un her vesile ile anlatırken övündüğü dedesi Kadri Ahmet sadece Şeyh Said kıyamında, Cemilé Çeto olayında rol almaz özellikle Koçgiri'de özel görev alarak yüzlerce Kürdü katleder ve bu katliamdaki başarısından dolayı da kendisine meclis tarafından Binbaşı rütbesi verilir.
Kadri Ahmet'in üstlendiği rolü zamanla Doğu Perinçek, Yalçın Küçük oynadığı gibi günümüzde Ziya Pir'in, Figen Üstündağ'ın ve Nurseli Aydoğan'ın üstlendiğini söylersek abartmış olmayız herhalde.
Cizreli Kürd merhum Tahir Elçi'nin Diyarbekir Şeyh Mutahhar Camiinin kurşunlanan ayakları dibinde; “yeter artık kazdığınız hendeklere cesetlerinizi gömmeyin” diye tüm Kürdlere seslenirken, tıpkı Kadri Ahmet gibi Diyarbekirli Kürdün oylarıyla milletvekili seçilen Gümüşhaneli Türk (Kürdler için hiçbir diyet ödememiş) Ziya Pir'in; “Kürdistan'da hendekler varsa canını, malını, korumak için vardır. Kürdlerin toplumsal hafızası onlara hendek ve barikatleri emrediyor. Ya kendini koruyacaksın ya da ölüp gideceksin.”
Bu ajitasyon kokan çağrıyı, Diyarbekir'de yapan Ziya Pir'den bir Diyarbekirli olarak sormak lazım; Diyarbekir Suriçinin Bağdat Caddesinin (Gazi Caddesinin) güneyinde kalan Fatih Paşa, Dabanoğlu, Cevat Paşa, Hasırlı, Cemal Yılmaz ve Savaş mahallelerinde bu hendekler kazılırken, kuzeyindeki Lalabey, Melik Ahmet, Ziyagökalp ve Ali Paşa ve diğer mahallelerinde neden kazılmıyor?
Yoksa kuzey kesiminde kalan mahallelerinde Kürdlerin toplumsal hafızasında bir arıza mı var, demek istiyorsun?
Hendeklere Kürdlerin cesetlerinin gömülmesine engel olmanın tek şansı, Kürdlerin sırtında ağır bir yük olan ve onların ölümlerini teşvik eden, Kadri Ahmet artığı zamanımızın ittihat ve terakki yetmelerinin, yani Türksolunun yakalarından düşmeleriyle mümkündür.
Tek çözüm ve tek yol budur!
Yorum Yap