1 Haziran 1850'de Arnavutluk'un Frasher köyünde doğdu.
Şemseddin Sami Frasher'deki Bektaşi Tekkesi'nde ve Kalkandelenli Mahmut Efendi'den doğu kültürü ve dilleri eğitimi aldı.
1859 yılında babası, 1861 yılında annesini kaybedince, kardeşleriyle birlikte Yanya'ya gitti. Gençlik yılları burada geçen Sami Bey, bölgenin en iyi okullarından olan Zassimaia Skoli isimli Rum okulunda modern bilim ve kültürünün yanı sıra Avrupa dilleri (Eski ve Yeni Yunanca, Latince, Fransızca ve italyanca) eğitimi aldı, aynı zamanda Yakub Efendi gibi önemli müderrislerden de eğitim aldı.
Normal şartlarda sekiz yılda bitirilmesi gereken okulu yedi senede tamamlayarak 1868 yılında mezun oldu. Üç sene sonra Dersaadet'e gelerek Matbuat Kalemi'nde çalışmaya başladı.
İstanbul'a geldiği ilk zamanlarda hem memur olarak çalıştı hem de “Genel Tarih” kitabını kaleme aldı fakat yazmış olduğu bu kitap yayınlanmamıştır.
Madame de Saint Oune'den çevirdiği ve kendisinin ilk eseri olan “Tarih-i Mücbel-i Fransa" 1872 yılında yayınlandı.
1872 yılının sonunda "Hadika" gazetesinde bir roman yayınlamaya başladı. 1873 yılında biten bu roman, Türk tarihinin ilk romanı olan "Taaşuk-ı Tal'at ve Fitnat" eseri idi.
Yanında çalıştığı Ebuzziya Tevfik'in sürgüne gönderilmesinden sonra Hadika gazetesinin yönetimini eline aldı.
1874 yılında Trablusgarb'a gitti. Buraya gelirken gönlü var mıydı, yoksa sürgüne mi gönderildi, bu konu ihtilaflıdır. Burada kendisine 8 yıldır yayında olan Türkçe-Arapça Vilayet gazetesinin idaresi verilir.
9 ay bu gazetenin idaresinde bulunan Şemseddin Sami, İstanbul'a döndüğünde çeşitli birçok gazetede çalıştı.
İlk Türkçe roman yazarı unvanına sahip olan Şemseddin Sami, "Kamus-i Arabi" ve "Kamus-i Türki" eserlerini hazırladığı evinde rahatsızlandı. Hastalığı git gide kötüleşen yazar, 5 Haziran 1904 tarihinde yaşamını yitirdi.
BAZI KİTAPLARI
Seydi Yahya
Taaşşuk-ı Tal'at ve Fitnat
Orhun Abideleri
Kamus-ı Türki
Vicdan
