Bir Bilen ...
Ekonomide istikrarlı seyir sürüyor. Dolar ve euroda yatay eğilim hakimken güvenli liman altına talep devam ediyor. 5 bin 400 lira hattında olan altının daha da prim yapıp yapmayacağını ise ticaret savaşları tayin edecek gibi görünüyor. Borsa İstanbul 100 Endeksi'nde de inişli çıkışlı eğilim dikkat çekiyor. Hisse senedi piyasasına daha çok yabancıların kararları yön veriyor. Alımlar BİST 100 Endeksi'ni 11 bin puan barajını devirmeye iterken, satımlar 10 bin puan bandında kalmaya neden oluyor. Kuşkusuz, borsaya gelen para çok kıymetli. Zira yabancı yatırımcılar, geçen hafta BİST 100 Endeksi'ne mühürlerini vurdu. Bu yatırımcılardan 31 Ekim'le biten haftada 242.8 milyon dolar tutarında hisse alımı geldi. Yabancılar, 486.6 milyon dolar tutarında ise tahvil alımı yaptı. Bu durum Türkiye'ye para akışının serileştiğini ortaya koydu.
Şüphesiz, her alanda ilerleyen Türkiye'ye döviz girişi hızlanıyor. Turizm ve ihracat gelirlerinde belirgin artışlar görülüyor. Bilhassa turizmde altın devre yürünüyor. Bunu rakamlar da teyit ediyor. Öyle ki yılın 9 ayında 50 milyon yabancı ziyaretçi ağırlanırken, 50 milyar dolar gelir elde edildi. Ziyaretçi sayısında yüzde 1.6'lık, gelirde yüzde 5.7'lik artış gözlendi. Ekim ayı verimli geçti. Kasım döneminde tablonun daha da güzel olacağı kaçınılmazlaştı. Aralık ayında iyi efor ortaya konacağı katileşti. 2025 hedefi olarak belirlenen 64 milyar doları yakalamanın ise önünde mani kalmadı. Turizmin 4 mevsime ve 81 ile yayılması bu olumlu, umut verici fotoğrafı ortaya çıkardı. İktidarın peş peşe attığı adımlar, Türkiye'yi sürdürülebilir turizm ve konaklamada dünyada önde gelen ülkelerden biri konumuna getirirken sertifikasyonda lider yaptı.
Ülke, trekkingden raftinge kadar 60'ı aşkın ürünle yedi cihana adını duyurdu. Sıra ise dışarıdan gelecek tehditlere ve tehlikelere karşı mukavemeti artırmaya, 7 bölgeye nitelikli turistler getirebilmede olup pazarları çeşitlendirme odağa oturtuldu. Bu kapsamda tanıtım faaliyetlerine, ürün geliştirme çalışmalarına yoğunlaşıldı. Gelelim ihracata. Art arda rekorlar kırılan ihracatta karne pekiyi. Bunda ülke ülke turlanmasının, kapı kapı dolaşılmasının payı büyük. Nitekim geçen ay, yüz güldüren bir manzarayla karşılaşıldı. Ekim döneminde ihracat, yüzde 2.3 artarak 24 milyar doları buldu. Tarihin en yüksek ekim ihracatına imza atıldı. Son 12 ayın ihracatı da 270.2 milyar dolar oldu. Böylece 270 milyar dolar eşiği aşılmış oldu.
Yılın 10 ayında ihracat, yüzde 3.9 artarak 224.6 milyar dolara çıktı. 10 ayın 8'inde mal ihracatında artış kaydedildi. İlk 10 aylık dönemde mal ihracatında yüzde 3.9'la, net 8,4 milyar dolarlık bir artış yaşandı.
Turizm ve ihracatın katkısıyla cari açığı fazlaya döndürüyor. Eylülde 1 milyar dolar, ekimde 500 milyon dolar fazla verilmesi bekleniyor. Yılın 10 ayında da cari açığın 21.5 milyar dolar olacağı öngörülüyor. Gidişat, “Cari açığın milli gelire payı 2023'te yüzde 3.6 idi. 2024'te yüzde 0.8 idi. Bu pay 2025'in ilk yarısında yüzde 1,3 düzeyindedir. Merkez Bankası verilerine göre ilk 8 ay itibarıyla cari açığımız 18.3 milyar dolar seviyesindedir. Eylül ve ekimde de cari fazla verileceğiz” diyen Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ı haklı çıkacak gibi gözüküyor.
Ekonomistlerin tahminleri de Bolat'ınkinden farksız. Tahminler cari açığın düşüşünün ivmeleneceğine işaret ediyor. Ekonomistlere göre açık, 2025 yılı sonunda 21 milyar 125 milyon dolarda kalacak. 2026'da da daha dengeli seyir ortaya koyacak. Biz de bu anlayışla müjdeli haberleri okurlarımızla paylaşacağız. Keyifli okumalar…
Adem Şahin \ Timeturk
