Bir Bilen...
Geride bıraktığımız haftada piyasada istikrarlı hava hakim. Dolarda 42 lira ve euroda 49 lira yeni denge iken altının ons fiyatında 4 bin dolar, gram fiyatında 5 bin 500 lira eşiği aşılmış durumda. Borsa ise 10 bin 800 puanla toparlanma eğiliminde. Ekonomi de tıkırında. Zira Türkiye'nin ihracat atılımı devam ediyor. Bu atılımı veriler teyit ediyor. Nitekim dünyanın dev ekonomilerini bünyesinde barındıran G20'ye ihracatta ivme yakalandı. Üye ülkelerden peş peşe siparişler geldi. Aralarında Almanya, ABD ve İngiltere'nin bulunduğu G20'ye ihracat 2020-2024 döneminde yüzde 46.2 artırdı. Türkiye tarafından üye ülkelere 2020'de 68 milyar 789 milyon dolarlık, 2021'de 86 milyar 780 milyon dolarlık, 2022'de 97 milyar 322 milyon dolarlık, 2023'te de 97 milyar 250 milyon dolarlık, 2024'te 100 milyar 570 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Yılın 9 ayında da 75 milyar 607 milyon dolarlık ihracata imza atıldı.
Almanya'ya 2020'de 15 milyar 979 milyon dolarlık ürün gönderilirken 2024'te bu tutar yüzde 27.9 artarak 20 milyar 431 milyon dolara yükseldi. ABD'ye 2020'de e 10 milyar 183 milyon dolarlık ürün yollanırken 2024'te bu meblağ yüzde 60.6 artarak 16 milyar 351 milyon dolara çıktı.
Türkiye'nin geçen yıl G20 ülkeleri arasında en çok ihracat gerçekleştirdiği üçüncü ülke ise Birleşik Krallık oldu. Bu ülkeye 2020'de 11 milyar 236 milyon dolar, 202 4'te ise yüzde 36.1 artışla 15 milyar 289 milyon dolarlık ihracat yapıldı.
İhracat gibi yatırım cephesinde de peş peşe güzel havadisler geliyor. Öyle ki yılın 9 ayında uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) yüzde 45 arttı. Son 12 ayda 15 milyar doların üzerinde yatırım girişi oldu. 2003'ten bu yana ülkeye 270 milyar doların üzerinde yatırım çekildi. 2003-2024 döneminde yıllık yatırım 12.4 milyar dolar olarak duyuruldu.
UDY'ler büyük oranda finans, imalat, enerji sektörlerine yapıldı. Yılın ilk üççeyreğinde toptan ve perakende ticaret, imalat, bilgi ve iletişim, finans sektörleri öne çıktı. Çıtayı yükselten Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi Başkanı Ahmet Burak Dağlıoğlu'nun “Girişim sermayesi ve varlık fonlarının, aile ofislerinin yatırımlarını çekmeye talibiz. Türkiye'nin her bölgesine yatırım çekmek istiyoruz. Özellikle bölgesel kalkınmaya destekleyen yatırımları ülkemize kazandırmak istiyoruz. Dünyadaki yatırımların yüzde 1'ini alıyoruz, bu payı yüzde 1.5'e çıkarma hedefimiz var” sözleri ise ilerisi için umutları artırdı.
İhracatta, yatırımda alınan aşama sevindirirken Türkiye'ye ait borç verileri rahatlattı. Borcun Borcun yönetilebilir düzeyde olduğu haberinin gelmesi yüreklere su serpti.
Araştırmalara göre dünyada kamu borcu 111 trilyon doları bulurken bunun yarısı ABD ve Çin'e ait oldu. Türkiye'nin borcu ise 380.4 milyar dolar olarak duyuruldu.
Küresel borç tablosunda Türkiye'nin 192 ülke içinde 25'inci sırada olması memnuniyetle karşılandı. Borcun milli gelire oranının yüzde 24.3 olması da olumlu bulundu.
Dev ekonomiler için de tehlike çanları çalmaya başladı. İngiltere ve Fransa, yaklaşık 4 trilyon dolarlık kamu borçlarıyla listede ilk 5'e girdi. Fransa'da bütçe tartışmaları ve siyasi bunalımlar borç yükünün artmasında önemli rol oynadı. Hindistan, Almanya, Kanada ve Brezilya da ilk 10'da yer aldı.
Hâl böyle olup Türkiye, küresel borç risklerinin arttığı ortamda avantajını koruyabileceğine işaret etti.
En nihayetinde Türkiye ekonomisinde iç ferahlatıcı gelişmeler söz konusu. Bizim için bu gelişmeleri not etmek ve okurlarımızla anbean paylaşmak mutlu edici olup ülkenin ilerleme, kalkınma hikâyesini yazmak gurur verici. Bu anlayışla kaleme aldığımız yeni yazımızı keyifli okumanızı temenni ediyoruz.
Adem Şahin \ Timeturk
