Dijital Hizmet Vergisi, Konaklama Vergisi, Değerli Konut Vergisi, gelir vergisi tarifesine yeni dilim ve oran eklenmesi gibi düzenlemeleri de içeren Dijital Hizmet Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin görüşmeleri TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sürüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi, teklifin, net borç kullanımı tutarına 2019 yılı için 70 milyar lira ilave edilmesine yönelik 40. maddesinin, 2019 bütçesinde değişiklik yaratacağını, bu nedenle ek bütçe ile yasalaştırılması gerektiğini savundu.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, söz konusu maddenin, bütçe hakkını gasbettiğini iddia ederek, "Bu madde Meclisin bütçe hakkına halel getirmiyor mu?" diye sordu.
Komisyon Başkanı ve AK Parti Mersin Milletvekili Lütfi Elvan, Sayıştayın Meclis adına denetim yaptığını anımsatarak, "Denetimi yapacağız ve bu soruları o zaman soracağız." dedi.
Teklif sahibi, AK Parti İstanbul Milletvekili Vedat Demiröz, ek bütçe yapılabilmesi için 4749 sayılı kanunda değişiklik yapılması gerektiğini vurgulayarak, bu nedenle öncelikle söz konusu maddenin kanunlaşması gerektiğini söyledi. Demiröz, "Gerekirse o zaman ek bütçe de yapılabilir." ifadesini kullandı.
Komisyon Başkanı Elvan da "Ödenek üstü harcama yapılırsa ek bütçe yapılması gereği doğar." diye konuştu.
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Dinçbaş, şunları kaydetti:
"Yıl sonu itibarıyla 125 milyar liralık borç öngörüyoruz. Borçlanma tutarını kullanmış durumdayız. Talep ettiğimiz ilave borç kullanımı tutarıyla bu, 125 milyar lirayı aşıyor. 2020 yılının ilk 4 ayında önemli miktarda ödemeler var, itfalar var. Bunlara hazırlıklı olmak için ilave borç kullanımı yetkisi istiyoruz. Yetkiyi 2019 yılında kullanacağız. Esnaf diliyle söylüyorum, bu parayı faize yatırırız, 2020 yılında kullanırız. Hazine kasasında 2020 yılında yapacağımız itfalar için para olması gerekiyor."
- 868 kişiye 35 milyon lira yersiz ödeme
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Mehmet Selim Bağlı, teklifin şehit yakınları ve gaziler ile başarılı sporculara bağlanan aylıklar kapsamında yapılan yersiz ödemelerden doğan borçların terkin edilmesine yönelik maddesine ilişkin komisyona bilgi verdi.
Devlet sporcuları, şehit yakınları, gaziler ve başarılı sporculara farklı kurumlar tarafından fazla ödemeler yapılabildiğine işaret eden Bağlı, "868 kişiye 35 milyon liranın üzerinde fazla ödeme yapıldı. Şu ana kadar işlem yapmadık ama bunun bir şekilde tahsil ve terkin edilmesi gerekiyor." diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Genel Müdür Vekili Ahmet Genç, kurumun faaliyete geçmesiyle sektöre yönelik denetim ve düzenlemelerin yapılabileceğini söyledi.
Genç, sektörde ağırlığın yabancı sermayede olduğunu ancak yeni kamu şirketlerinin kurulduğunu da sözlerine ekledi.
- "Rapor 400-500 lira arasında olacak"
Tapu ve Kadastro Genel Müdür Vekili Zeki Adlı, teklifin, dün görüşmelerine ara verilen tapu ve kadastro maddeleri hakkında komisyona bilgi verdi.
Değerinin çok üstünde gayrimenkul satışları yapıldığını anlatan Adlı, bunun önüne geçilmesi için Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle gayrimenkul değerleme çalışmasını başlattıklarını belirtti.
Buna ilişkin yönetmelik çalışmasını bitirerek Cumhurbaşkanlığına sunduklarını bildiren Adlı, düzenlemenin yürürlüğe girmesinin ardından 3 ay içerisinde 2 yerde pilot uygulama yapacaklarını ifade etti.
Zeki Adlı, "Vatandaş, alım satım yapacağı gayrimenkulun değerlemesi için uzman arayışına girmeyecek. Başvuru yaptığında sistem kimin değerleme yapacağını otomatik olarak atayacak. Masraf konusunu Hazine ve Maliye Bakanlığıyla görüşüyoruz. Bu tutar vatandaştan alınacak şekilde tasarladık ama Bakanlığın aldığı bir harç tutarı var. Bunun ondan alınması görüşü de var." diye konuştu.
Türkiye'de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından lisans verilmiş 9 bine yakın değerleme uzmanı ve 140 değerleme şirketi bulunduğunu belirten Adlı, değerlemenin birebir gayrimenkulün bulunduğu yerde yapılacağına dikkati çekti. Adlı, şöyle devam etti:
"Gayrimenkul değerleme çalışmalarını 3 yıl boyunca tekil yapacağız. 3 yılın sonunda Türkiye'nin değer haritalarını çıkararak o haritalar üzerinden işlem yapacağız. Değerlemeler, periyodik olarak güncellenecek. Bu sistemin yürürlüğe girmesinden sonra 6 ayda Türkiye genelinde uygulamaya başlayacağız. Bize alım satıma gelen herkesten bu raporu isteyeceğiz. Türkiye genelinin değer haritasını çıkardığımızda, 3 yıl sonra, vatandaşın gidip gelmesine gerek olmadan değerleme taleplerini karşılayacağız. Rapor bir yıl geçerli olacak."
- "Oranları bir miktar aşağı çekeceğiz"
Komisyon Başkanı Elvan, değerleme için ödenecek tutarın harçtan düşülmesine yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığının bir çalışma yaptığını, onun sonucuna göre Genel Kurulda bir değişiklik yapılabileceğini söyledi.
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Dinçbaş, Elvan'ın "Vergi oranlarının yüksekliği dünkü konuşmalarda ifade edildi ve Bakanlık tapuya ilişkin çalışmaya paralel bir çalışma yürütüyor." sözleri üzerine, bu sistem layıkıyla hayata geçtiğinde gerçek gayrimenkul değerlerinin ortaya çıkacağını vurguladı. Dinçbaş, "Gelir İdaresi çok detaylı çalışıyor. Bunu hayata geçireceğiz inşallah. Oranları bir miktar aşağı çekeceğiz." dedi.
- "Vatandaşın canına okunacak"
İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz, asgari ücretlinin enflasyon sepetindeki önemli kalemlerinden birinin konut olduğuna işaret ederek, tapuya yönelik bu düzenlemenin enflasyonda bir yükselişe neden olup olmayacağının araştırılması önerisinde bulundu.
CHP'li Hamzaçebi, düzenlemenin ülkenin gerçeklerine aykırı olduğunu savunarak, "Vatandaşın canına okunacak." ifadesini kullandı.
Hamzaçebi'nin "Teklifin buna yönelik maddelerini AK Parti iktidarının sona ermesini isteyen gizli CHP'lilerin hazırladığını" tahmin ettiği şeklindeki sözleri komisyonda gülüşmelere neden oldu.
Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Adlı, vatandaşın değerleme tutarına ikna olmaması halinde iki kez daha rapor alma hakkı bulunduğunu, raporlardan ikisinin ücrete tabi olacağını, üçüncü raporun ise ücretsiz verileceğini anlattı. Adlı, söz konusu raporlara yönelik yargı yolunun da açık olacağını anımsattı.
Pilot uygulamanın hayata geçirileceği ilçelerin henüz netleşmediğini bildiren Adlı, "Pilot uygulama için İstanbul ve Ankara'da birer ilçe belirledik ama henüz netleşmedi. İstahbul'da Beşiktaş, Ankara'da Çankaya ile Fatih ve Mamak'ta pilot uygulamalar yaptık. Gördüğümüz gerçek değere göre sekizde bir oranında gösterilmiş değerleri." ifadelerini kullandı.
Değerleme belirlemeye yönelik hizmetin şu anda 650 lira civarında olduğunu kaydeden Adlı, "Bizim belirlediğimiz 400-500 lira arasında olacak. Bu tutar, keyfiyete bırakılmayacak, değerleme firmalarının takdirinde olmayacak." dedi.
Gelir İdaresi Başkanı Bekir Bayrakdar, gayrimenkul değerleme düzenlemesinin emlak vergisi üzerinde hiçbir etki yaratmayacağını söyledi.
- "103 bin konut var"
AK Parti'li Demiröz, değerli konut vergisi alımına yönelik düzenleme kapsamında 103 bin konutun bulunduğunu bildirdi.
Komisyon Başkanı Elvan da konut başına alınacak vergi oranı dikkate alındığında öngörülen gelirin 3 milyar lira civarında olduğunu söyledi.
Demiröz, değerli konut vergisine, bütçeye ek gelir olarak bakılmadığını, konutların gerçek değerinin belirlenmesinin hedeflendiğini vurguladı.
- "Vergi iadelerine yönelik süreç hızlandırılacak"
Vergi Denetim Kurulu Başkan Vekili Suat Sarıgül, vergi kaçakçılığının önemli kısmının karmaşık işlemlerle ve örgütler tarafından gerçekleştirildiğini, bunlarla etkin mücadele için bazı mesleki düzenlemelerin yapılması gerektiğini söyledi.
Sarıgül, düzenlemeyle vergi iadelerine yönelik işlemlerin hızlandırılacağını ve firmaların finansmana erişiminin sağlanacağını da belirtti.
Vergi Müfettişleri Derneği Başkanı Ertuğrul Topaktaş da düzenlemeyi desteklediklerini ifade etti.
CHP'li Hamzaçebi, Gelir İdaresi Başkanlığının ve vergi denetiminin süreç içerisinde ilgili Bakanlığa bağlı hale geldiğini ifade ederek, "Vergi denetimi klasik Maliye Bakanlığı modelinde hiç olmadığı kadar siyasallaştı. Ismarlama raporlar yazılıyor. Yargı bunları denetlemiyor. Vergi denetimini bağımsız kılmalıyız." diye konuştu.
İYİ Parti'li Yılmaz, personel israfının önüne geçilmesini hedeflediğini belirterek, düzenlemeyi desteklediğini bildirdi.
AK Parti Ağrı Milletvekili Ekrem Çelebi, düzenlemenin, sektörel müfettişlik imkanı getireceğine dikkati çekti.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Maliye Bakanlığında çok iyi denetim yapan kurulların ortadan kaldırıldığını belirterek, "Bunu yapanların günahı, vebali boynuna." şeklinde konuştu.
