Beslenme uzmanları içerdiği mısır şurubu, yüksek yağ ve tuz nedeniyle sık tüketilmesi sonucu aşırı kilo almaya sebebiyet veren işlenmiş gıdaların lezzetinin aldatıcı olduğuna değinirken araştırmalar da kanserle ilişkisi konusunda bulgulara yer veriliyor.Fransız araştırmacılar, çok işlenmiş gıdalarla kanser arasında bir ilişki olduğunu öne sürerken, araştırmacıların 'çok işlenmiş gıdalar' arasında kekleri, hazır tavuk kanatlarını ve paketlenmiş ekmekleri de saymaları dikkati çekiyor....105 bin kişi arasında yapılan araştırmaya göre, bu kişiler ne kadar fazla bu gıdalardan yerse, kanser riskleri yükseliyor.
Besin işleme nedir ve neden yapılıyor?
Besin işleme ya da işlenmiş gıda dendiğinde öncelikle bunun ne olduğunu bilmemiz gerek; Bu tanımlama taze besinlere uygulanan yıkama, doğrama, pastörizasyon, dondurma, fermantasyon, paketleme gibi işlemlerden bir ya da birkaçı olarak tanımlanabilir. Besin kalitesini artırmak için vitamin-minerallerin kullanımı da besin işleme uygulamaları arasında sayılabilir.
Nasıl anlaşılıyor?
Yaygın bulunan işlenmiş gıdaları anlamanın en kolay yolu, bunları az işlenmişten ileri işlenmişe kadar değişen bir kategori olarak düşünmek. Ayrıca, kalsiyum ilaveli süt, takviyeli tahıl, ya da besin değerini maksimuma ulaşmış en olgun haliyle dondurulan sebzeler de dikkate alınmalı. Diğer yandan, portakal aromalı gazlı içecekler veya krem peynir gibi ileri derece işlem dolayısıyla orijinal malzeme ile sadece benzerliğini koruyan gıdalar da var.
İşlenme türleri
Az işlenmiş gıda: Bu gıdalarda sadece hafif değişiklikler yapılır ve genel olarak besin değerlerini korur. Soyulmuş ve doğranmış meyveler, donmuş sebzeler, konserve ton balığı, tofu ve kavrulmuş kuru yemiş gibi bu gıdalar. Pastörize edilmiş, dondurulmuş, yıkanmış veya vakumlu ambalajlara koyulmuş olabilir.
Orta işlenmiş gıda: Bu gıdalara genellikle tuz, şeker, baharat ve yağ gibi çeşitli malzemeler eklenmiştir. Bu, besin değerlerini etkileyebilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Örneğin, makarna sosları, salata sosları, aromalı yoğurtlar ve pasta karışımları bu kategoride yer alır.
İleri işlenmiş: İleri işlenmiş gıdalar birçok farklı işlemden geçmiştir ve besin değerlerini büyük ölçüde sınırlandıran birçok koruyucu ve başka kimyasal maddeler eklenmiş olması muhtemeldir. Bu kategoride birçok donmuş ve mikrodalga fırında pişen yemek, tatlılar, gazlı içecekler ve bazı şarküteri ürünleri yer alır.Araştırmacılara göre, ultra işlenmiş gıdalar tanımı da söz konusu.
"Ultra" sağlık sorunu
Ultra işlenmiş gıdaların çoğu ekstra kalori, sodyum, yağ ve şekerle doludur, ancak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu önemli vitamin ve mineraller bakımından yetersizdir. Diyetinizi bu sağlıksız, besin açısından fakir içeriklerle doldurmak, beslenme yetersizliği, kilo alımı ve diğer birçok sağlık sorunu riskini artırabilir.
Gıdada katkı maddesi
Gıda katkı maddeleri işlenmiş besinleri tazeliğini, güvenliğini, tadını, görünüm ve dokusunu korumada önemli rol oynar. Gıda katkı maddeleri besinin raf ömrü boyunca güvenliğini sağlamak veya besin değeri ve duyusal özelliklerini, yani kalitesini korumak için eklenir. Örneğin, gıda katkı maddesi olarak kullanılan askorbik asit, E vitamini ve antioksidanlar katı ve sıvı yağ acılaşmasını yani okside olmasını önlerken, koruyucular, örneğin sülfit, mikropların (ekmek üzerindeki küf) büyümesini önler ya da azaltır. Emülgatörler, örneğin soya lesitini, salata sosu gibi yiyeceklerde yağ ve suyun ayrılmasını önlemek için kullanılmaktadır.
Günümüzde tüketilen çoğu besin, bir dereceye kadar işlenir. İşlenmiş besinler hayatın yoğun temposunda çeşitli beslenerek keyif almamızı sağlar. Birçok insanın tüketeceği besini yetiştirme seçeneği yoktur veya pişirmek için sınırlı bir zamanı vardır. Besin işleme gerekli süreyi azaltırken, farklı işlem seviyelerine sahip bir dizi besin, yeterli ve dengeli beslenmenin bir parçası. Dondurulmuş veya konserve meyve ve sebzeler gibi işlem görmüş besinler tüketimde daha fazla kolaylık sağlaması sebebiyle beslenme kaynaklarımızı çeşitlendirmektedir.
