Ülkemizde, hayvan hakları 2004 yılında çıkarılan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Bu kanun, tüm hayvanların eşit olduğunu ve kanun hükümleri çerçevesinde yaşama haklarına sahip olduklarını içeriyor.
Yasaya göre; evde hayvan besleyen kişiler, evde bulunan hayvanı belediyeye bildirmek ve kaydettirmek zorunda.
Kaybolunca bildirme yükümlülüğü
Hayvan sahipleri hayvanı beslenemeyeceği ya da yaşaması için hayvanın türüne uygun iklimin olmadığı bölgelere terk edemez. Yani hayvanını sahiplendirebilir ya da hayvan bakımevlerine bırakabilir. Ayrıca, evde beslenilen hayvanın kaybolması ya da vefat etmesi durumunda da en geç 7 gün içerisinde belediyeye bilgi verilmelidir. Kanun, petshoplarda bulunan ve ticareti yapılan hayvanların uygun koşullarda yaşamaları gerektiğini de belirtiyor. Ülkemizde, her yıl hayvan hakları ihlallerinde ödenmesi gereken ceza bedelleri Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından belirlenip açıklanıyor. Kanun kapsamında illerde Hayvanları Koruma Kurulu bulunuyor ve bu kurulun görevleri arasında hayvanların korunması ve hayvan sahiplerinin kanunda belirtilen görevleri yerine getirip getirmediğinin denetlenmesi de bulunuyor. Türkiye'de hayvan hakları ihlali durumda hapis cezası yaptırımı yok.Bazı hallerde para cezası söz konusu.
İngiltere'de hapis cezası var
İngiltere'de evcil hayvanların korunmasından, hayvanat bahçelerinin nasıl olması gerektiğine kadar geniş bir skalada kanunlar bulunuyor.Hayvanlara işkence yapılması, hayvan üzerinden para kazanma amacıyla düzenlenen hayvan dövüşleri gibi olumsuz durumlar yaşandığında bu konunun muhatapları bazen hapis cezası bazense yüksek para cezaları alıyor.
İngiltere'de petshop açmak, belirli prosedürlerin olduğu ve hayvanların bakımı, yaşam koşulları ile ilgili her şeyin sıkı takip edildiği bir süreci kapsıyor. Ayrıca hayvanların türlerine ve cinslerine göre bir sene içinde ne kadar doğum yapabilecekleri de yasa çerçevesinde belirleniyor.
İsviçre'de 3 yıla kadar hapis
Hayvan hakları ile ilgili oldukça iyi ilerleme kaydetmiş ülkelerden biri de İsviçre. Hayvanları korumak için yasal yaptırımların gücünden faydalanmak gerektiğinin farkında olan İsviçre'de hayvanlara kötü muamele eden veya hayvanları kapasitesinin üstünde çalıştırıp sağlıklarının bozulmasına yol açan hayvan sahipleri suçun kanundaki karşılığına göre para cezası ya da 3 yıla kadar hapis cezası alabiliyor.İsviçre'de evcil hayvan sahibi olmanın da belirli kuralları var.
Avusturya'da Hayvan koruma konseyi
Hayvan hakları konusunda hassas olan ve sıkı yaptırım uygulayan ülkelerden biri de Avusturya. 2004 yılında kabul edilen Avusturya Hayvan Hakları Kanunu, hayvanlar; insanların bakma sorumluluğunda olan ve insana eş canlılar olarak tanımlıyor. Bu kanun, özellikle hayvan ve insan eşitliğini vurgulaması ve diğer ülkelere de hayvan hakları kanunları düzenlemesinde örnek teşkil etmesi açısından çok önemli.
Avusturya'da da hayvan haklarını ihlal etmenin sonucunda yasaya göre para ya da hapis cezası alınıyor. Kanunu eyaletler uyguluyor ve tüm eyaletlerde temsilcilerin yer aldığı bir hayvan koruma konseyi mevcut.
Türkiye'den son düzenleme
TBMM Genel Kurulunda "Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" ile "Hayvanları Koruma Kanunu" tmmuz ayının başında kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu'nda bugün Türk Ceza Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin yanı sıra Hayvanları Koruma Kanunu da kabul edilerek yasalaştı. Buna göre Hayvanları Koruma Kanunu'nun tanımları düzenleyen maddesinde değişiklik yapılarak "süs" ibaresi çıkarılacak. "Ev hayvanı" tanımına gerçek kişiler yanında tüzel kişilerin sahipliğinde bulunan hayvanlar da dahil edilerek kapsam genişletilecek.
Sahibinin borcundan dolayı haczedilmeyecek
Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını, tedavilerini sağlayacak ve eğitim çalışmaları yapacak. Yerel yönetimler ayrıca ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kurabilecek.
Hayvan sahiplerinin sorumlulukları genişletilecek. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmakla yükümlü olacak. Ticari amaç güdülmeksizin bakılan ev hayvanı, bulunduğu yere bakılmaksızın sahibinin borcundan dolayı haczedilemeyecek. Hayvanlara eziyet edenlere veya geçerli bir gerekçesi olamadan öldürenlere ağır cezai müeyyideler uygulanacak.
