Bugün ülkemizde gıda temini ve tüketimi büyük önem arz ediyor. Gıdada seçicilik ise hem hijyen hem de beslenme açısından olmazsa olmazlardan.
Sözkonusu gıda olunca domuz etinin yenilip yenilemeyeceği ya da domuz ürünlerin kullanılıp kullanılamayacağı konusunda tartışmalar da zaman zaman gündeme geliyor.
Dini bakış açısıyla...
Gelin isterseniz bazı kaynaklarda dini açıdan domuz etine yönelik ne tür açıklamalar bulunuyor ve domuz etinin beslenmede yönünden hükmü nedir birlikte bakalım:
İslam ve Yahudilik'te de hükümler var
Dinimiz insanı maddî ve mânevî zarardan korumak için bazı kurallar koymuş, beslenme konusunda da temel prensipler belirlemiştir. İnsan bedenine zarar verebilecek pis ve kötü her şey yasaklanırken; temiz, güzel ve faydalı olanlar da helâl kılınmış. Sadece İslam'da değil, Yahudilik'te de domuzun haram kılındığı hususunda Tevrat'ta açık ifadeler mevcut.
Peki İncil'de domuz eti ile ilgili bir değerlendirme var mı:
İncil'de ifadeler net değil
Kutsalkitap.org'da ise ilginç değerlendirmeler bulunuyor:
"Eğer et doğru bir şekilde pişirilmezse, etin içindeki parazitler hastalığa sebep olabilirler. Bu durum tavuk eti için olduğu kadar, koyun eti veya dana eti için de aynıdır. Yani domuz etinin sağlığa zararlı olabileceği yönündeki endişeler, iyi pişirilmediği takdirde; kümes hayvanları, av etleri, küçük baş ve büyük baş hayvanların etleri için de geçerlidir.
İsa, halkı yanına çağırıp onlara, “Dinleyin ve şunu belleyin” dedi. “Ağızdan giren şey insanı kirletmez. İnsanı kirleten ağızdan çıkandır.” (Matta 15:10)
...Tanrı'nın yarattığı bir şeyi yememiz ya da bu şeyi yemekten kaçınmamız, Tanrı'nın bizlerin imanını ya da ruhani hayatını onaylaması veya reddetmesi anlamına gelmiyor. Çünkü ayet, “İnsanın dışında olup içine giren hiçbir şey onu kirletemez. İnsanı kirleten, insanın içinden çıkandır” diyerek (Markos 7:15), günahın içsel bir problem olduğuna dikkat çekmektedir.
......Bu nedenle kimse yiyecek içecek, bayram, yeni ay ya da Şabat Günü konusunda sizi yargılamasın. (Koloseliler 2:16)"
Bu atıflar yapılarak domuz eti yeme ile ilgili kesin yargılar yapılmamıştır
Modern tıp da teyit ediyor
TDV İslam Ansiklopedisi'nde de, domuzun haram kılınmasındaki hikmetlerin neler olduğunu bugün ilim ve modern tıp tam anlamıyla tesbit edip ortaya koymuş olmamakla beraber bu hayvanın birçok hastalık sebebini bünyesinde taşıdığı ve insan sağlığına verdiği zararların öldürücü boyutlara ulaştığı bilinmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalar, hayvan etleri arasında en çok domuz etinin insana hastalık bulaştırma özelliğine sahip olduğunu ortaya koymuştur.
Hastalıkların kaynağı
Domuz eti, yağ dokusu ve elementleri bakımından diğer hayvan etlerinden farklıdır. Hangi domuz cinsi olursa olsun bunların etlerinde kolesterin, yağ asitleri, kükürt, histamin, büyüme hormonları oldukça fazladır. Domuzdan başta trişin hastalığı olmak üzere domuz şeridi, domuz yılancığı, domuz vebası, domuz gribi, kuduz, şarbon, ruam, şap, tüberküloz bulaşır. Genel anlamda domuz beslenme tarzı, görünüşü, insanı tiksindiren tabiatı ve bünyesinde, etini yiyenlere geçebilen trişin vb. zararlı unsurlar taşıması nedeniyle yasaklanmıştır.
Domuz ile ilgili ayetler şöyle:
Bakara Suresi, 173. ayet: O, size ölüyü (leşi)-kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilmiş olan (hayvan)ı kesin olarak haram kıldı. Fakat kim kaçınılmaz olarak muhtaç kalırsa, taşkınlık yapmamak ve haddi aşmamak şartıyla (ölmeyecek oranda yiyebilir), ona bir günah yoktur. Gerçekten Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.
Maide Suresi, 3. ayet: Ölü eti, kan, domuz eti, Allah'tan başkası adına kesilen, boğulmuş, vurulmuş, yüksek bir yerden düşmüş, boynuzlanmış yırtıcı hayvan tarafından yenmiş, -(henüz canlıyken yetişip) kestikleriniz hariç,- dikili taşlar üzerine boğazlanan (hayvanlar) ve fal oklarıyla kısmet aramanız size haram kılındı. Bunlar fısktır (günahla yoldan sapmadır.) Bugün inkara sapanlar, sizin dininizden (dininizi yıkmaktan) umut kesmişlerdir. Bugün size dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslam'ı seçip-beğendim. Kim 'şiddetli bir açlıkta kaçınılmaz bir ihtiyaçla karşı karşıya kalırsa' -günaha eğilim göstermeksizin- (bu haram saydıklarımızdan yetecek kadar yiyebilir.) Çünkü Allah bağışlayandır, esirgeyendir.
Maide Suresi, 60. ayet: De ki: "Allah Katında, 'kesinleşmiş bir ceza olarak' bundan daha kötüsünü haber vereyim mi? Allah'ın kendisine lanet ettiği, ona karşı gazablandığı ve onlardan maymunlar ve domuzlar kıldığı ile tağuta tapanlar; işte bunlar, yerleri daha kötü ve dümdüz yoldan daha çok sapmışlardır."
En'am Suresi, 145. ayet: De ki: "Bana vahyolunanlar içinde, yiyen bir kimsenin yiyeceği (şeyler) için, ölü eti, dökülen kan, domuz eti -ki bu gerçekten murdardır- ya da Allah'tan başkası adına kesilmiş bir fısk dışında, haram kılınmış bir şey bulmuyorum. Kim kaçınılmaz bir ihtiyaçla karşı karşıya kalırsa, -saldırmamak ve haddi aşmamak şartıyla-(bu sayılanlardan ölmeyecek kadar yiyebilir). Şüphesiz senin Rabbin bağışlayandır, esirgeyendir.
Nahl Suresi, 115. ayet: O, size ancak ölüyü, kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilmiş olan (hayvan)ı haram kıldı. Fakat kim mecbur kalırsa, saldırmamak ve sınırı aşmamak üzere (yiyebilir). Çünkü gerçekten Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.
Deyim ve atasözlerine de sirayet etti:
Domuza yönelik tabirler günlük kullanımımızda da pek iyi bir tabir olarak kullanılmamakta.
Kötü durumları tanımlamak için sıkçı kullanıldığı malum
Bazı atasözü ve deyimlere atfedilerek günlük konuşma dilimize "domuz" ile ilgili tanımlamalar girmiş ve toplumumuzda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır
İşte bunlardan en yaygın kullanılanlar:
Aç aslandan tok domuz yeğdir: Soysuz olup para kazanan, soylu olup da para kazanmayandan üstündür.
Aç domuz darıdan çıkmaz: Kötü yaradılışlı aç olan kimse kime, neye zarar verdiğini düşünmeden sadece karnını doyurmaya bakar.
Domuzun kuyruğunu kes yine domuz: Yaradılıştan kötü olan kişinin şu, bu yönünü düzeltseniz de mayasındaki bozukluğu gideremezsiniz.
Devletin malı deniz, yemeyen domuz: Devlete hıyanet etmeyi sanat hâline getirenlere göre devletin bitmez tükenmez malı vardır. Yolunu bulup ondan aşırmayan budaladır.
Bocuk domuzuna dönmek: çok semiz ve besili olmak.
Güttüğüm domuzu bana öğretme: Yıllardır tanıdığım bir kimsenin huylarını da bilirim.
Domuz derisi post olmaz eski düşman dost olmaz: Birçok nedenin birbirini izlemesiyle sürüp gelmiş olan eski düşmanlık, dostluğa dönüştürülemez.
Domuz gibi: kötü huylu ve hain; adamakıllı, iyice: Domuz gibi bilir ama söylemez
Domuz gibi tıkınmak: Oburcasına çok yemek: Şişmanlıyorum, neden yine bir domuz gibi tıkındım?
Domuzdan kıl koparmak: Sevilmeyen veya eli sıkı olan birinden bir şey alabilmek.
Domuzdan toklu çıkmaz (doğmaz): Kötü huylu kimsenin çocuğu melek huylu olmaz.
İt dişi domuz derisi: sevilmeyen iki kişi arasındaki anlaşmazlıktan duyulan hoşnutluğu anlatan bir söz.
Domuzluk etmek: Hainlik etmek, haince davranmak.
